فیلیپ ویلکاکس، رییس مؤسسه صلح خاورمیانه سایت عملیات روانی – دربارة غنیمت شمردن فرصت تاریخی برای ایجاد صلح میان اسراییل و فلسطین که از سوی آریل شارون به‌منظور عقب‌نشینی از نوار غزه مطرح شده و نیز انتخاب محمود عباس به ریاست حکومت خودگردان فلسطین حرفهای بسیاری گفته شده است. جورج بوش نیز در پی یافتن راه‌های مثبتی برای حل این مسأله است. وی برای بازسازی ساختار امنیتی و بهبود وضعیت اقتصادی فلسطین سفیرانی به غزه اعزام کرده و بودجه‌ای 50 میلیون دلاری برای این منظور اختصاص داده است. وی همچنین پیشنهاد حمایت از محمود عباس و اهداف فلسطین در اجلاس اخیر واشینگتون را مطرح کرده است. با وجود این، سیاست آمریکا محتاطانه و نامشخص باقی خواهد ماند. آریل شارون همچنان به یکسونگری دربارة اسراییل و فلسطین ادامه می‌دهد و در صورتی که ایالات متحده در این بُرهه زمانی حضور فعال‌تری نداشته باشد، سناریوی حاضر بیش از آن که نفعی داشته باشد، مخاطره‌آمیز خواهد بود. راهکاری جدید به نام مبارزه برای رهبری آمریکا در خاور‌میانه (CALME) در پی جمع آوری امضا برای نامه‌ای سرگشاده خطاب به جورج بوش و درخواست از وی برای انجام اقدامات فوری است. تا امروز حمایت جمع فزاینده‌ای از این طرح به عمل آمده است. طرح مزبور مورد حمایت مراکز مهم ایالات متحده قرارگرفته و تاکنون هزاران آمریکایی در 50 ایالت، نامه را امضاء کرده‌اند. عقیده‌ای مبنی براین که رهبری آمریکا در پیشبرد دیپلماسی صلح خاورمیانه به دلیل نوع اتخاذ سیاست‌های داخلی آن بسیار مخاطره‌آمیز است، در فرهنگ عامه آمریکا عمیقاً نفوذ کرده است. اما چنین تصوری اشتباه است. نظرسنجی‌‌های مکرر نشان دهندة حمایت همه جانبه تمامی جمعیت ها و از جمله یهودیان و مسیحیان آمریکا در جهت تقویت هر چه بیشتر دیپلماسی صلح آمریکا و ایجاد دو کشور مستقل فلسطین و اسراییل بوده است. به رغم فرصتی که رویدادهای اخیر برای پیشبرد صلح میان اسراییل و فلسطین به وجود آورده و افزایش خواسته‌های مردم آمریکا برای دخالت کشورشان در روند صلح ، عوامل متعددی این روند را با مشکل مواجه ساخته است. آن چنان که پیش بینی‌های خوش بینانه نشان می‌دهد، عقب‌نشینی اسراییل از نوار غزه درحقیقت مقدمه حرکتی اجتناب ناپذیر به سوی عقب‌نشینی مشابه از کرانه باختری نیست. شارون تمایل خود را در استحکام بخشیدن به بخش‌های مهاجرنشین اسراییلی پنهان نمی‌دارد و همچنان به ساخت دیوار حایل امنیتی در اراضی فلسطینی که بخش شرقی عرب‌نشین بیت‌المقدس را از کرانه باختری جدا می‌کند، ادامه می‌دهد. حقایق دربارة رفتار یکسونگرانه و تجاوز‌کارانة شارون براین دیدگاه صحه گذاشته و طرح صلح «نقشه راه» را که در واقع نقطة بازگشت به مذاکرات است، نادیده می‌گیرد. این اقدامات به‌طور مؤثری هدف بوش را از تشکیل یک کشور فلسطینی مستقل و یکپارچه نقض می‌کند. درصورت مهار نکردن چنین اقداماتی، باید انتظار آغاز مجدد درگیری مسلحانه را داشته باشیم. در این اثنا، اگر محمود عباس خواهان موفقیت است، باید به عهد خود دربارة عدم توسل به خشونت وفا کند و امید دوباره‌ای برای آزادی فلسطینیان در کشوری حقیقی که از آن خودشان باشد، به وجود آورد. وی با اختلافات عمیقی در جنبش فتح و نیروهای امنیتی و نیز اپوزیسیون شبه نظامیان وابسته به مبارزان مسلح، مواجه است. وی همچنین انتخابات پارلمانی را در سال جاری پیش‌رو دارد که گروه حماس برای نخستین بار در آن به رقابت خواهد پرداخت. عباس و همکاران وی در پی‌ درخواست بوش از اسراییل برای پذیرش اصلاحات در «خطوط کلی آتش‌بس سال 1949»، توقف شهرک‌سازی و برچیدن پایگاه‌های غیرمجاز، دلگرم شده‌اند. اما در صورتی که این سخنان امیدوارکننده با تعریف روشن‌تری از سیاست آمریکا و تمایل برای احیای آن همراه نباشد، عباس از حمایت داخلی که به آن نیاز دارد برخوردار نخواهد شد. با این حال، سیاست آمریکا در این خصوص نامشخص است. به رغم شکست روند صلح طی حدود دودهه که در اغلب اوقات آمریکا در برابر اسراییل تسلیم بوده است، واشینگتون همچنان از ارایه تعریفی از سیاست خود دربارة مسایل اساسی مربوط به مرزها، شهرک‌های یهودی‌نشین، بیت‌المقدس و ماهیت کشور فلسطین اکراه دارد. عدم موازنه قدرت میان اسراییل و فلسطین و ادامة بی‌تفاوتی از سوی آمریکا، تنها منافع شارون را تأمین می‌کند و فرصت کنونی برای دستیابی به صلح از دست خواهد رفت. در صورتی که بوش قصد عملی کردن نیت جسورانه خود برای تشکیل کشور فلسطینی تا 2009 را دارد، سیاست آمریکا نیازمند همتی بلند است. چنین طرحی تعیین کنندة شرکت آمریکا در ایجاد صلحی حقیقی و برپایه‌ ایجاد دو کشور مستقل و تقسیم بیت‌المقدس، در شرایطی است که اکثریت‌ پنهان فلسطین و اسراییل با هم به کار گرفته شوند. همچنین، لازم است واشینگتون برای استقرار دموکراسی و ایجاد اصلاحات در فلسطین اهداف خود را برگزیند. عقیدة بعضی از مقامات آمریکایی این است که طرح ایجاد اصلاحات بنیادین که قرار است مهم‌ترین برنامه آینده فلسطین باشد، اقدامی غلط است. اگر ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین و اشغال اراضی فلسطینی خاتمه پیدا نکند و آزادی در کشور منسجم فلسطین برقرار نشود، هیچ‌گاه دموکراسی واقعی در فلسطین اجرا نخواهد شد. موفقیت آمریکا در حل و فصل مناقشة میان اسراییل و فلسطین باید عامل محوری‌ سیاست دموکراتیک کردن خاورمیانه باشد. فلسطینی‌ها در مقایسه با سایر جوامع عربی، آمادگی بیشتری برای پذیرش دموکراسی دارند. در صورتی که ادامه اشغال‌گری و درگیری مانع استقرار دموکراسی در فلسطین شود، هدف آمریکا برای گسترش دموکراسی در منطقه کمرنگ خواهد شد. با در نظر گرفتن مشکلات داخلی شارون برسرآزادسازی نوار غزه، صلح جدید آمریکایی باید منتظر آزادی کامل غزه بماند. واشینگتون در این اثنا می‌تواند حمایت خود را از عباس افزایش دهد و شارون را تحت فشار قرار دهد تا از اقدامات یکجانبه خود در کرانه باختری و بیت‌المقدس دست بردارد، پایگاه‌ها را تخلیه کرده و به تعهدات پیشین خود دربارة عقب‌نشینی از شهرهای کرانه باختری و کاهش بازرسی‌ها عمل کند. آمریکا همچنین باید به روشنی اعلام کند که شکل کنونی شهرک‌ها در کرانة باختری، موانع امنیتی و مخالفت با تشکیل پایتختی فلسطینی در بیت‌المقدس، با هدف تشکیل دو کشور مستقل که با صلح در کنار هم زندگی کنند مغایر است. طرح جسورانه جدید آمریکا برای صلح‌ میان دو کشور باید متعادل، منصفانه و همراه با ادراک بوده و نیز باید پاسخگوی خواست فلسطین برای آزادی و تمامیت ارضی باشد. این نیازها جدایی ناپذیرند و در صورت ادامه چنین طرحی، قلبها و ذهن‌های مردم هر دو کشور را تسخیر کرده و الهام بخش امید و حمایت خواهد بود. چنین ابتکاری نیازمند شجاعت، مهارت و صبر است. در عین حال می‌تواند برای جورج بوش یک پیروزی سیاسی در داخل آمریکا محسوب شود. همچنین باعث خواهد شد تا آمریکا وجهة از دست رفته خود در خاورمیانه و سایر نقاط جهان را بازیابد.