اروپای بحران زده در موقعیت تهدید ایران نیست

بیانیه سه دولت اروپایی برای مقصرنمایی و متهم کردن ایران به عامل ناکامی مذاکرات در حالی است که اروپا در بحران انرژی غرق شده و اصلا در موقعیت تهدید نیست.

 این سه کشور در بیانیه ای که محتوای آن تقریبا تکراری است، ایران را مقصر ناکامی مذاکرات معرفی کرده و مدعی شده اند که ایران، یک فرصت احیای برجام را از دست داد.

این بیانیه می افزاید: «در این بسته نهایی، هماهنگ کننده تغییراتی ایجاد کرد که ما را به منتهای انعطاف پذیری قابل انجام رساند. متاسفانه انتخاب ایران این بود که این فرصت حیاتی دیپلماتیک را مغتنم نشمرد. ایران در عوض به تداوم برنامه هسته ای خود فراتر از توجیه غیرنظامی ملموس ادامه داد.»

این ادعاها درحالی صورت می گیرد که مواضع ایران در پاسخ دوم خود به آخرین بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا، تفاوتی با رویکرد اصلی و همیشگی تهران نداشته و موضوع جدیدی به شمار نمی آید.

ایران خواهان بسته شدن پرونده های مرتبط با ادعای پیشین درباره ابعاد نظامی فعالیت های هسته ای خود است. بر اساس توافق هسته ای سال ۲۰۱۵، تمام پرونده های ادعایی مزبور که مربوط به پیش از سال ۲۰۰۳ هستند، باید بسته شوند.

موضع ایران در اصرار بر بسته شدن پرونده های ادعایی موضوع جدیدی به حساب نمی آید. ایران پیش تر در جواب نخست خود به بسته پیشنهادی اروپا نیز آن را مورد تاکید قرار داده بود. با این وجود مقامات قاره سبز سعی کرده اند در پیش زمینه ای از فعالیت های رسانه های فارسی زبان وابسته به جبهه غربی، درخواست تهران را جدید توصیف کرده و آن را مانع از احیای توافق جا بزنند.

بیانیه تروئیکای اروپایی در حالی است که مقامات عالیرتبه قاره سبز طی هفته های اخیر به شدت درباره کمبود انرژی در این کشور هشدار داده اند. بوریس جانسون نخست وزیر سابق انگلیس، چند روز پیش از ترک نخست وزیری به مردم کشورش توصیه کرد تا با خرید کتری های برقی جدید از هزینه های انرژی خود بکاهند. این توصیه شاید به دلیل ضربه ای باشد که او از گرانی انرژی خورد. او به طرز اسفناکی به یکی از قربانیان گرانی انرژی در جهان پس از جنگ اوکراین تبدیل شد.

امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز به مردم کشورش گفته «عصر فراوانی ها به پایان رسیده است» و آنها باید خود را برای کاهش مصرف انرژی و دیگر خدمات آماده کنند.

کشورهای گرفتار اروپایی در این میان دو راه بیشتر پیش روی خود ندارند. یا آنکه چشم خود را بر امنیت بسته و با ادامه واردات انرژی از روسیه دستگاه نظامی این کشور را برای پیشروی در اوکراین تقویت کرده و امتیازات بیشتری به مسکو بدهند یا آنکه به برجام بازگردند؛ موضوعی که ضمن افزایش عرضه انرژی به بازار می تواند امنیت اروپا را نیز تقویت کند. با این حال آنها می خواهند تا ضمن کسب دستاوردهایی مانند افزایش امنیت و کاهش قیمت انرژی امتیاز بلندمدتی به ایران ندهند.

اما اگر تهدیدهای سال گذشته اروپایی نتوانسته خللی در اراده ایران ایجاد کند، اکنون با وخامت اوضاع اروپا، این تهدیدها به مراتب بی ارزش تر است.