ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، امروز با ورود به اسرائیل، سفر دو روزه خود به خاورمیانه را آغاز کرد. گفته می شود، موضوع برنامه هسته ای ایران و همچنین بحران سوریه از جمله مهمترین مباحث مطرح در سفر پوتین خواهد بود. با این حال، هر یک از رسانه ها نظر متفاوتی درباره این سفر ابراز کرده اند.
رئیس جمهور روسیه صبح امروز وارد سرزمین های اشغالی شد و قرار است فردا نیز به سرزمین های فلسطینی و اردن سفر کند. در دیدار امروز، پوتین با رئیس، نخست وزیر و وزیر خارجه رژیم صهیونیستی دیدار و گفت و گو می کند.

بنا بر این گزارش، ولادیمیر پوتین در حالی امروز سفر خود را آغاز کرد که از چند روز پیش، رسانه های اسرائیلی و برخی رسانه های آمریکایی در اخبار و تحلیل های خود، بررسی ابعاد گوناگون این سفر را آغاز کرده بودند. در این میان، تأکید همگی آن ها بر مطرح بودن موضوع ایران در سفر پوتین بود.

بر این اساس، بیش از همه روزنامه های اسرائیلی از جمله «یدیعوت آحارانوت» و «جروزالم پست» در تلاش برای القای این امر بودند که در سفر پوتین، مقامات اسرائیلی بر وی فشار وارد خواهند کرد تا با تغییر رویه خود در قبال مسأله هسته ای ایران، برای تغییر مسیر برنامه هسته ای بر تهران فشار آورند.

این خط خبری و تحلیلی تا امروز نیز ادامه داشته، به گونه ای که یدیعوت آحارانوت، صبح امروز در تحلیلی جالب توجه اما غیرمحتمل، مدعی شد سفر پوتین به خاورمیانه با هدف بازسازی وجهه روسیه در این منطقه انجام می گیرد که بر اثر حمایتش از ایران و سوریه تیره شده است.

با این حال، توجهی به تحلیل های رسانه های نزدیک تر به روسیه و همچنین اندیشه در اصول سیاست خارجی این کشور، بازگوکننده نکاتی متفاوت از موضوعات یاد شده است.

روزنامه «مسکو تایمز» در این باره می نویسد هرچند موضوع ایران و سوریه در دستور کار سفر پوتین به اسرائیل است، این تنها موضوع مطرح نیست. در حقیقت، آنچه اولویت کاری پوتین در این سفر را تشکیل می دهد، بحث درباره روابط اقتصادی روسیه با اسرائیل و همچنین تلاش برای حفظ ثبات در منطقه خاورمیانه است؛ امری که از مهمترین اهداف سیاست روسیه در خاورمیانه به شمار می رود.

به این ترتیب، با توجه به نکته دوم (حفظ ثبات) می توان گفت موضع گیری پوتین می تواند دقیقاً در نقطه مقابل آن چیزی باشد که مطبوعات اسرائیلی و آمریکایی به آن اشاره می کنند؛ یعنی به جای فشار اسرائیل بر پوتین، او از مقامات تل آویو خواهد خواست تا از دست زدن به کاری غیرمنطقی علیه ایران بپرهیزند.

خبرگزاری «شین هوا»ی چین نیز در این رابطه به نکته جالب توجهی اشاره می کند و آن این که با توجه به مدت زمان اندک انجام سفر پوتین و برنامه وی برای دیدار با شمار بسیاری از مقامات اسرائیلی، اصولاً وقت زیادی برای سخن گفتن عمیق درباره ایران و سوریه باقی نمی ماند. به این زمان اندک، این نکته را نیز باید افزود که برنامه سفر پوتین در صبح امروز، شامل رونمایی از تندیس یادبود «ارتش سرخ» شوروی در اسرائیل است و تازه پس از آن، دیدارهای رسمی وی آغاز می شود.

بنابراین، شین هوا نتیجه می گیرد که سفر پوتین به تل آویو، بیش از آنکه ماهیتی استراتژیک داشته باشد، ماهیتی نمادین دارد، زیرا موضوعات استراتژیک پیش از این در سطوح پایین تر مورد بحث دو طرف قرار گرفته و هر دو طرف از موضع یکدیگر آگاهند.

 «تایمز اسرائیل» نیز به این حقیقت اذعان دارد، زیرا اشاره می کند که به باور کار شناسان سیاسی اسرائیلی، با توجه به شواهد و دلایل گوناگون، تغییر موضع روسیه در قبال ایران و سوریه، آن هم در چنین مدت زمان اندکی به هیچ وجه محتمل نیست.

به همه این موارد، باید این موضوع را افزود که منطقه خاورمیانه هرچند برای روسیه دارای اهمیت استراتژیک است، دارای اولویت استراتژیک نیست.

بنا بر اسناد سیاست خارجی روسیه، منطقه خاورمیانه اولویت پنجم را برای این کشور داراست و در این زمینه حتی پشت سر اروپا و شرق آسیا قرار می گیرد؛ بنابراین، آنچه بیش از هر چیز، سیاست های مسکو را در منطقه خاورمیانه شکل می دهد، اولویت های اقتصادی است و نه استراتژیک.

با این حال، روسیه از سویی به منظور حفظ همین منافع اقتصادی و از سوی دیگر، با توجه به پیوستگی سرزمینی خاورمیانه با منطقه «خارج نزدیک» (سرزمین های سابق شوروی) و امکان سرایت بی ثباتی های خاورمیانه به مرزهای خود، دغدغه حفظ ثبات در این منطقه را دارد. به این ترتیب، غیرمنطقی هم نیست که موضوع سوریه، ایران و روابط اسرائیل ـ فلسطین، بخشی از (البته نه همه) دستور کار پوتین را در این سفر از آن خود کند.

نکته دیگری که باید در این باره به آن توجه شود، وجود راهبرد «قدرت بزرگ» در سیاست خارجی روسیه پوتین است. بر این اساس، روسیه ضمن نفی نظام بین الملل تک قطبی، نقشی همسان با غرب را در تعاملات قدرت جهانی برای خود در نظر می گیرد. به این ترتیب، طبیعی به نظر می رسد که این کشور بخواهد در قبال تحولات منطقه ای که تأثیری مهم بر مناسبات جهانی دارد، از خود واکنش نشان دهد.

در مجموع، می توان گفت، سفر پوتین از یک سو با مسأله پرستیژ و نقش جهانی روسیه نیز گره خورده است و از سوی دیگر، پیگیری منافع اقتصادی، بیش از مسائل استراتژیک در آن مطرح خواهد بود.