مهدی جهانتیغی: پس از ماه ها از سرنگونی مبارک، مردم مصر در آستانه یکی از حساس ترین مراحل انقلاب خود یعنی انتخاب ریاست جمهوری آینده این کشور هستند. طبق آنچه شورای نظامی مصر اعلام کرده است، انتخابات ریاست جمهوری برای انتقال قدرت باید در ماه ژوئن یعنی کمتر از پنج هفته دیگر برگزار شود. پیروزی اسلام گرایان در پارلمان مصر در چند ماه قبل گام بزرگی برای تولد یک مصر جدید از طرف کارشناسان تحلیل شد که از مهم ترین ویژگی های آن، تشکیل نظامی برخاسته از شریعت اسلام و فاصله گرفته از استبداد داخلی و ایجاد فضایی برای تندتر شدن روند ضد امریکایی و ضد صهیونیستی انقلاب بود.

در ادامه همین روند نیز تحلیل می شود که انتخابات ریاست جمهوری آینده مصر به یک نقطه عطف استراتژیک برای ادامه و شتاب و یا کند شدن و یا حتی معکوس شدن روند مصر جدید با ویژگی های گفته شده خواهد بود.

طرف غربی و به ویژه امریکایی ها نیز در طی ماه های اخیر با اجرای سناریوهای مختلف، برای انحراف انقلاب مصر و حفظ ساختارها و برخی عناصر نظام گذشته تلاش فراوانی کردند. اما از چندی قبل با نزدیک تر شدن به انتخابات مصر فعالیت دستگاه سیاست خارجی امریکا، تلاش گسترده ای را برای تحت تاثیر قرار دادن این انتخابات آغاز کرده است.

برای دستگاه سیاست خارجی امریکا و در عرض آن، رژیم صهیونیستی درباره انتخابات رئیس جمهوری مصر دو گزاره مهم بود؛ اول اینکه جریان اسلام گرا و به ویژه کاندیدای اخوان المسلمین به ریاست جمهوری نرسد و از سوی دیگر، یکی از گزینه های رأی آور که توان مقابله با سرمایه اجتماعی اسلام گراها را که در انتخابات پارلمان وزن حقیقی آنها مشخص شد نیز داشته باشد و از طرفی هم عنصری با رویه تعامل پذیر با غرب و همچنین خواهان حفظ برخی ساختارها و مهره های حکومت سابق مصر به خصوص در ساختار ارتش باشد، به ریاست جمهوری مصر برسد. ضمنا این گزینه که نباید حساسیت چندانی در افکار عمومی مصر بر روی او باشد، باید بتواند خلأ استراتژیک مصر را که همان بازیگری کاریزمای دیپلماتیک در میان جهان عرب است، دوباره بازسازی کند. کاری که مبارک به خوبی از عهده ان برآمده بود و در این زمینه حتی با عربستان سعودی قابل مقایسه نبود.

در میان ویژگی های گفته شده در حال حاضر از مجموع کاندیداهای تایید شده برای انتخابات ریاست جمهوری مصر بیشترین تطابق را عمرو موسی دارد.

عمرو موسی اولا در مصر همچنان محبوبیت دارد و ضمنا یک دیپلمات کارکشته محسوب می شود که سال ها وزیر خارجه مبارک و چندین دوره دبیر کل اتحادیه عرب بوده و همچنین وابستگی های زیادی به ساختارها و شخصیت های باقی مانده از دوران مبارک دارد. وی اگرچه بارها در ماه های گذشته برای جلب توجه مردم انقلابی مصر اعلام کرده است که باید هرچه زودتر قدرت از شورای عالی نظامی به دولت مورد نظر مردم منتقل شود اما هیچ گاه خواستار پاک سازی و تحولات جدید و تغییرات ساختاری در ارتش و دستگاه های امنیتی و نظامی دوران مبارک نبوده است.

برخی شواهد نشان می دهد که امریکایی ها قصد دارند با فریب افکار عمومی در نهایت عمرو موسی را به ریاست جمهوری مصر برسانند.

امریکایی ها در این سناریوی در حال انجام، ابتدا برای توازان افکار عمومی قضیه کاندیداتوری عمر سلیمان رئیس سابق سازمان اطلاعاتی مصر و معاون مبارک را مطرح کردند و عمدا به فضای التهاب در افکار عمومی مصر دامن زدند و سپس هنگاهی که اعتراض ها و تحریک افکار عمومی برای حذف سلیمان به اوج رسید، برای بالانس کردن افکار عمومی به صورت هم زمان چند کاندیدا ریاست جمهوری از جمله عمر سلیمان و خیرت الشاطر نامزد اخوان المسلمون شانس اصلی پیروزی در انتخابات را با این بهانه که او در زمان انقلاب در زندان مبارک بوده و با عفو شواری نظامی آزاد شده است و کسانی که مشمول عفو قرار می گیرند نمی توانند نامزد شوند، رد صلاحیت کردند.

در این میان، نامزد سلفی ها از حزب "نور" را نیز که بخشی از اسلام گراها محسوب می شوند، به این عنوان که مادرش به مدت چهار سال تابعیت امریکایی داشته، رد صلاحیت و از صحنه رقابت حذف کردند.

البته اخوان المسلمین که چنین سناریویی را پیش بینی می کرد، از مدتی قبل نام "محمد مرسی"، رئیس حزب عدالت و آزادی را به عنوان نامزد ذخیره مطرح کرد، اما حزب سلفی ها نامزد دومی را تا کنون معرفی نکرده است.

در عین حال، گفته می شود کاندیدای ذخیره اخوان المسلمین مانند شاطر مقبولیت ندارد و تا اینجا امریکایی ها موفق شده اند عمرو موسی را با کمترین هزینه و حاشیه با نقش آفرینی شورای عالی نظامی مصر وارد صحنه رقابت کنند.

در این شرایط، می توان به این سوال پاسخ داد که اهداف راهبردی که امریکایی ها از طریق گزینه ای همچون عمرو موسی دنبال می کنند، چیست؟

1- شکست اسلام گراها و جلوگیری از رادیکالیزه شدن بیشتر فضای افکار عمومی علیه امریکا و متحدان منطقه ایش

2- پر کردن خلأ ایجاد شده در عرصه دیپلماتیک جهان عرب به ویژه با اختلاف های داخلی اتحادیه عرب و شورای خلیج فارس

3- تحکیم نفوذ در ساختارها و فضای جدید مصر

4- توازن محور امریکایی متحدان منطقه ای پس از سقوط مبارک در مواجهه با محور ضد امریکایی

5- کند کردن و جلوگیری از نزدیکی مصر به ایران

6- تحت تاثیر قرار دادن دو کشور همسایه مصر یعنی لیبی و تونس

7- ایجاد فضای تنفسی امنیتی میان مدت برای رژیم صهیونیستی

8- حفظ ساختار ارتش و دستگاه امنیتی و اطلاعاتی مصر

البته امریکایی ها از سوی دیگر تصور می کنند که یک بازی برد برد را آغاز کرده اند که حتی در صورتی که به هدف گذاری اصلی خود نیز نرسند، ایجاد آشوب ها و اختلاف های احتمالی میان گروها و مردم برای فرسایشی شدن انقلاب یک مزیت به منظور خرید زمان برای بهبود وضعیت در اوضاع فعلی خاورمیانه و جلوگیری از آسیب پذیرتر شدن محسوب می شود.

اما در این میان رسیدن به هدف گذاری مطلوب امریکا تنها در صورتی محقق خواهد شد که مردم مصر فریب خورده و یا روند اعتراض های انقلابی شان کند شود و بدترین چیز برای امریکایی ها در شرایط فعلی این است که دوباره مردم مصر به میدان التحریر برگردند!