معاون پژوهشی مرکز مطالعات آفریقا دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در ساختار سیاسی پس از قذافی غرب و اروپا حضور بیشتری خواهد داشت، گفت: به دلیل وجود منابع نفتی، لیبی عمق استراتژیک اروپا و غرب محسوب می‌شود ایسنا: دکتر احمد بخشی با بیان این‌که هنوز در مورد وضعیت لیبی عملا ابهام وجود دارد، خاطرنشان کرد: با وجود بیش از 100 روز از حمله نظامی ناتو و کشورهای غربی و عملیات آن‌ها برای از بین بردن رژیم قذافی، عملا هیچ نتیجه‌ای به دست نیامده و جنگ حالت فرسایشی پیدا کرده است. وی با بیان این‌که با توجه به حضور نظامی غرب در لیبی، در ساختار سیاسی پس از قذافی غرب و اروپا حضور بیشتری خواهد داشت،گفت: برخی از کارشناسان معتقدند ممکن است برخی از کشورهای غربی از جمله آمریکا رضایت نیروهای منطقه را می‌گیرند تا پایگاه نظامی در لیبی داشته باشند. بخشی افزود: نمی‌توانیم در اقدامات ناتو عامل نفت را نادیده بگیریم زیرا یکی از دلایلی که کارشناسان به طور حتم آن را دلیل حمله به لیبی می‌دانند دسترسی به منابع نفتی قابل توجه این کشور است. قطعا لیبی بیشترین منافع را برای غرب دارد زیرا هم نزدیکی جغرافیایی برای صادرات نفت دارد و هم نفت بسیار خوبی دارد که می‌تواند برای آن‌ها موثر باشد. لیبی در واقع عمق استراتژیک اروپا و غرب محسوب می‌شود. وی افزود: کشورهای غربی در تلاش هستند که دلایل حمله ناتو و کشورهای غربی به لیبی را جبران کنند. از سوی دیگر با طولانی شدن جنگ، افکار عمومی کشورهای غربی و منطقه نسبت به عملیات‌های نظامی اعتماد خود را از دست می‌دهد؛ عملیات‌هایی که باید برای ادامه آن از مجلس و سنای آمریکا مجوز گرفته شود. حتی در آمریکا ظرف یک ماه گذشته نظر مثبت مردم آمریکا نسبت به حمله ناتو و همکاری آمریکا نسبت به این مساله 10 درصد کاهش پیدا کرده است. عملیات‌های ناتو امروز به بن‌بست رسیده است و عملیات‌هایی که اخیرا انجام می‌شود یکسری عملیات کور است و به مقصد خاصی نمی‌رسد. بخشی با اشاره به برگزاری دادگاه بین‌المللی و صدور حکم بازداشت قذافی افزود: کشورهای غربی تلاش کردند با این اقدام اعلام کنند که تلاش‌های آنان موفقیت‌آمیز بوده است. باید درنظر داشت حکم بازداشت صرفا توجیهی برای عملیات و حمله ناتو و غرب به لیبی است و تمام مصادیق عملیات جنگی و مصادیقی که در دادگاه به آنها استناد شده است مربوط به قبل از حمله ناتو و کشورهای غربی است. بنابراین بسیاری از کارشناسان صدور حکم دادگاه را توجیهی عملیات نظامی می‌دانند. وی ادامه داد: فرسایشی شدن جنگ هزینه‌هایی را دارد که هم برای نظام بین‌الملل، کشورهای منطقه و گروه‌های معارض لیبی سنگین بوده است. این کارشناس مسایل بین‌الملل توضیح داد: در طول یکی دو هفته گذشته مذاکراتی از سوی اتحادیه آفریقا و رییس‌جمهور آفریقای جنوبی انجام شد. در آخرین بیانات اعلام شد که کشورهای آفریقایی دیگر معمر قذافی را به عنوان رهبر لیبی به رسمیت نمی‌شناسند و او در مذاکرات شرکت نمی‌کند. کشورهای غربی و منطقه و حتی اتحادیه آفریقا به این نتیجه رسیده‌اند که ما باید شاهد لیبی بدون قذافی و ساختار سیاسی بدون قذافی باشیم. معاون پژوهشی مرکز مطالعات آفریقا با اشاره به برگزاری نشست اتحادیه آفریقا در هفته گذشته افزود: در میان بسیاری از کشورها و اتحادیه آفریقا بحث بر سر این بود که دیگر معمر قذافی را به عنوان نماینده لیبی در این اتحادیه به رسمیت نمی‌شناسیم. این نشان دهنده این است که جهان و منطقه آماده این است که شاهد لیبی بدون قذافی باشد. بخشی ادامه داد: یکی از دلایل تاخیر در به سرانجام رساندن اعتراضات مردمی این است که هنوز کشورهای غربی و نیروهای داخلی به این نتیجه نرسیده‌اند که بر گروهی که وزن سیاسی داشته باشند اجماع کنند تا آن گروه برای آینده لیبی تصمیم‌گیری کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند دلایل این تاخیر و فرسایشی شدن جنگ این است که یک گروه نمی‌تواند به صورت هژمونی مطرح شود هر چند که شورای انتقالی در نظام بین‌الملل در حال انجام یکسری فعالیت‌هایی هستند و حدود 20 کشور هم شورای انتقالی را به رسمیت شناخته‌اند اما هنوز وضعیت و وزنه خاصی را برای فردای پس از قذافی نمی‌توان متصور بود. معاون پژوهشی مرکز مطالعات آفریقا با بیان اینکه به نظر می‌رسد با توجه به قطعنامه علیه لیبی و بیانیه اتحادیه آفریقا شاهد به پایان رسیدن بن‌بست سیاسی باشیم، تاکید کرد: تسلیم نشدن قذافی و واگذار نکردن امتیازهای سیاسی ناشی از این بن‌بست سیاسی است که غرب هنوز نتوانسته گروه خاصی که مطابق با افکار و امیالش باشد را به عنوان یک گروه مسلط مطرح کند. زیرا باید این کشورها زمان بخرند تا آن گروه مطرح شود و اجماعی روی آن ایجاد شود. به نظر می‌رسد با توجه به مخالفت‌های نظام بین‌الملل و مخالفت‌های خارجی در آمریکا و اروپا و وضعیت بد اقتصادی که اقتصاد جهان از جمله آمریکا درگیر آن است سیاستگزاران و کارگزاران ناتو تصمیم گرفته‌اند هر چه زودتر این بحران پایان یابد زیرا هزینه‌های آن بسیار سرسام‌آور است. وی خاطرنشان کرد: هر روز که این جنگ بیشتر طول بکشد خسارت‌های داخلی برای لیبی زیاد خواهد شد و از سوی دیگر با توجه به این‌که بیشتر درآمد لیبی از طریق نفت است تاخیر در به سرانجام رساندن این جنگ برابر با کاهش صادرات نفت، تخریب شدن زیرساخت‌های نفتی و صعود قیمت و خسارت به کشورهای وارد کننده است. این استاد دانشگاه تربیت مدرس با بیان این‌که ناتو تلاش کرد تا با صدور قطعنامه و حکم دادگاه علیه قذافی به نظام بین‌الملل اعلام کند یکسری پیشرفت‌هایی داشته ‌است، گفت: ناتو حاصل این پیشرفت‌ها را صدور قطعنامه می‌داند که براساس آن قذافی جنایتکار جنگی است و باید تسلیم دادگاه شود و صلاحیت حکومت‌داری را ندارد. از سوی دیگر هم می‌توانند افکار عمومی را برای ادامه جنگ راضی نگه دارند و با این رای، نظر دیگر کشورها و نظام بین‌الملل را با خود همراه کنند. وی تصریح کرد: کشورهای غربی و حتی برخی کشورهای منطقه مانند ترکیه و اتحادیه ‌آفریقا دنبال این هستند که از راه مسالمت‌آمیز این مساله را حل کنند. ناتو اعلام کرده است که ما محل اختفای قذافی را می‌دانیم و از او می‌خواهیم تسلیم شود. آنها می‌دانند ساختار سیاسی و نظام بین‌الملل تصمیم گرفته ساختاری بدون قذافی داشته باشد. از این رو دنبال این هستند که از این فضا استفاده کنند و با توجه به قطعنامه‌ها شرایط را به گونه‌ای پیش برند که قذافی به کشور ثالثی برود اما بسیاری از کارشناسان معتقدند عملا رفتن به کشور ثالث با صدور این اعلامیه و دادگاه و تحت تعقیب قرار دادن قذافی، او را در این امر دو دل می‌کند و وادارش می‌کند که در لیبی بماند و تمام معادلات در خود لیبی رقم زده شود. بخشی با بیان این که هنوز دیدگاه و نظر کلی مردم را نمی‌توان ارزیابی کرد که مردم چه نظری دارند،‌ افزود: این مسائل شفاف نیست که بگوییم چند درصد مردم لیبی موضع‌گیری اسلامی دارند و چند درصد چیز دیگری می‌خواهند از آنجا که هنوز موضع گروه‌های اجتماعی مشخص نشده است، تحلیل دیدگاه‌های مردم مشکل خواهد بود اما به طور کلی با توجه به بافت و ساختار سیاسی و اجتماعی لیبی و با توجه به فلسفه وجودی سایر کشورها از جمله تونس، مصر و سایر کشورها خواسته و شعار مردم پایان دادن به دیکتاتوری‌هاست. دیکتاتوری‌هایی که بسیاری از آن‌ها به نحوی در اختیار و خدمت غرب بودند. مردم خواهان این هستند که خودشان در قدرت و سیاست حضور داشته باشندو حکومت کنند.