Sorry! your web browser is not supported;

Please use last version of the modern browsers:

متاسفانه، مروگر شما خیلی قدیمی است و توسط این سایت پشتیبانی نمی‌شود؛

لطفا از جدیدترین نسخه مرورگرهای مدرن استفاده کنید:

للأسف ، متصفحك قديم جدًا ولا يدعمه هذا الموقع ؛

الرجاء استخدام أحدث إصدار من المتصفحات الحديثة:



Chrome 96+ | Firefox 96+
عملیات روانی
  • تاکتیک ها و ابزارهای عملیات روانی دشمن در انتخابات 22 خرداد - 1 گذار از جنگ سخت به جنگ نرم (حمید حاذق نیکرو)
    دوشنبه ۲۰ مهر ۱۳۸۸ ساعت ۲۱:۰۳

    عملیات روانی جزء کارآمدترین، پویاترین و در عین حال موثرترین اقدامات شمرده می شود که هر کشوری در جهت خنثی سازی اثرات این اقدامات تمامی تلاش و امکانات خود را به کار می گیرد چون به دلیل گستردگی ابعاد و همچنین موثر بودن آن، این عملیات قادر است افراد یک ملت یا ملت ها را تحت تأثیر خود قرار دهد. در طول تاریخ با استفاده از شیوه های جنگ روانی توانسته اند به پیروزی های چشم گیری دست یابند و بر حریف چیره شوند هرجا که تاکتیک های جنگ نظامی با تمامی ابعادش نتوا

    عملیات روانی جزء کارآمدترین، پویاترین و در عین حال موثرترین اقدامات شمرده می شود که هر کشوری در جهت خنثی سازی اثرات این اقدامات تمامی تلاش و امکانات خود را به کار می گیرد چون به دلیل گستردگی ابعاد و همچنین موثر بودن آن، این عملیات قادر است افراد یک ملت یا ملت ها را تحت تأثیر خود قرار دهد. در طول تاریخ با استفاده از شیوه های جنگ روانی توانسته اند به پیروزی های چشم گیری دست یابند و بر حریف چیره شوند هرجا که تاکتیک های جنگ نظامی با تمامی ابعادش نتوانسته خللی در روحیه و اراده نیروهای دشمن خدشه ای وارد سازد از ابزار جنگ روانی در جهت شکستن اراده ملت ها و جنگجویان دشمن استفاده شده است. خطر این جنگ ناشی از هدف قرار دادن اندیشه، بینش، عقل، قلب و درنهایت رفتار نیروهای درگیر و یا مخاطبان است که روحیه آنان را تضعیف کرده و عزم و اراده آنان را سست می نماید و سپس به سوی شکست می کشاند و از سوی دیگر روحیه نیروهای خودی و ملت و مخاطبان خود را بالا برده و منجر به وحدت و همبستگی می گردد. اغلب حاکمان به ویژه فرماندهان نظامی در طول تاریخ از اثرات جنگ روانی غافل نبوده و نسبت به اجرای آن در جنگ و یا حتی صلح اهتمام ویژه ای داشته اند. عملیات نظامی به دلیل پرهزینه بودن، تلفات انسانی بالا، خسارات اقتصادی و زیربنایی و محتمل نبودن پیروزی (رسیدن به اهداف)؛ عملیات روانی جایگزین مناسبی برای جنگ های نظامی می باشد چون جنگی کم هزینه و بدون تلفات انسانی اما اثرگذارتر از جنگ های نظامی است. در این خصوص مناسب است اسنادی ارایه گردد. این سند که به پروژه دلتا یا استراتژی آمریکا علیه جمهوری اسلامی و همچنین جنگ نرم شهرت یافته از جمله آن است بیان بخش کوچکی از آن تأکیدی بر پیگیری عملیات روانی از طرف دشمن علیه انقلاب اسلامی است (متن کامل این سند در آرشیو خبرگزاری مهر، فارس و روزنامه کیهان موجود و در دسترس است): کمیته خطر جاری (The committee on the present danger)عنوان کمیته ای است که در دهه 1970 و در اوج جنگ سرد، توسط گروهی از سناتورهای آمریکایی، مسئولان ارشد وزارت خارجه، اساتید برجسته علوم سیاسی، موسسه مطالعاتی «آمریکن اینترپرایز» و گروهی از مدیران باسابقه سیا و پنتاگون با هدف خروج از بن بستی بود که در دوران جنگ سرد میان دو ابرقدرت آن زمان یعنی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در توازن هسته ای به وجود آمده بود. به گونه ای که کارشناسان ارشد نظامی به صراحت اعلام کرده بودند، در صورت وقوع جنگ هسته ای میان دو ابرقدرت، هر دو طرف جنگ بازنده نهایی خواهند بود، تأسیس شد. اعضای این کمیته با منتفی دانستن «جنگ سخت» بین دو ابرقدرت، تنها راه به زانو درآوردن رقیب را در «جنگ نرم» و «فروپاشی از درون» طراحی و به مرحله اجرا درآوردند. براساس این طرح «جنگ نرم» با اتخاذ راهبردهای «دکترین مهار»، «نبرد رسانه ای» و «ساماندهی نافرمانی مدنی» همراه گردید. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، فعالیت این کمیته برای یک دهه به حالت تعلیق درآمد و پس از وقایع 11 سپتامبر 2001 بار دیگر عناصری چون مارک پالمر، کنت پولاکف، مارتین ایندیک، ریچارد پرل، داگلاس فیث، کاندولیزا رایس و مارگ گرچت در این کمیته گردهم آمدند و این بار نام آن را کمیته صلح جاری نهاده، تا به تجزیه و تحلیل فرصت ها و تهدیدهای فراروی دولت ایالات متحده آمریکا بپردازند. «مارک پالمر»، از اعضای برجسته این کمیته و چهره بانفوذ دستگاه سیاست خارجی آمریکا، در گفتگویی با «دبوراه سولومود»، خبرنگار روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، صراحتا با ایده تهاجم نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران مخالفت کرده و اعلام کرد: «ایران به لحاظ وسعت سرزمینی، کمیت جمعیت، کیفیت نیروی انسانی، امکانات نظامی، منابع طبیعی سرشار و موقعیت جغرافیایی ممتاز در منطقه خاورمیانه و هارتلند نظام بین الملل به قدرتی کم بدیل تبدیل گردیده که دیگر نمی توان با یورش نظامی آن را سرنگون کرد.» در گزارش کمیته خطر جاری که در دسامبر 2005 توسط «مارک پالمر» جمع بندی و تدوین شد، براندازی نظام جمهوری اسلامی با تمرکز فعالیت ها به سه محور دکترین مهار، نبرد رسانه ای و ساماندهی نافرمانی مدنی، مورد تأکید و توصیه قرار گرفت. گزارش کمیته خطر جاری که با عنوان «ایران و آمریکا، رهیافت جدید» تنظیم شده است، دارای پانزده محور کلی بود که اشاره به برخی کفایت می کند: - دامن زدن به نافرمانی مدنی در تشکل های دانشجویی و نهادهای غیردولتی و صنفی از ابزارهای مهم فشار بر ایران است. - باید شبکه های متعدد رادیو تلویزیونی را برای ایرانیان تدارک دید و پیام های خود را با پیشرفته ترین تکنولوژی های روز، به دست مردم ایران برسانیم. - تضعیف ستون های حمایتی حکومت ایران که همانا سرویس های امنیتی و نظامی این کشور می باشند، باید در دستور کار قرار گیرند. - باید قدرت بسیج و سپاه را از میان برد و در وزارت اطلاعات تغییرات اساسی و یا به طور کلی آن را حذف کرد... درخصوص جنگ یا عملیات روانی تعاریف زیادی توسط افراد، کشورها و سازمان های نظامی صورت گرفته است که با همدیگر تفاوت دارد اما اکثر آنان در برخی واژه ها اشتراکات فراوانی دارند می توان به کلید واژه هایی چون، بهره گیری ازهر نوع امکانی برای تأثیرگذاری بر مخاطب برای رسیدن به هدف، یا تغییر رفتار یا تغییر نگرش و وادار کردن نفرات دشمن به فرار یا تسلیم و... در این خصوص نویسنده مصری صلاح نصر در کتاب خود درخصوص عملیات روانی چنین می نویسد: «جنگ روانی یعنی استفاده ازهر نوع وسیله ای به منظور تأثیرگذاری بر روحیه و رفتار یک گروه، با هدف نظامی مشخص» (نصر، صلاح، 1380، جنگ روانی، ترجمه محمود حقیقت کاشانی، سروش، چاپ دوم، تهران) حال با توجه به تمام تعاریفی که وجود دارد می توان تعریفی تقریبا جامع به شرح زیر جهت روشن شدن اذهان ارایه نمود. عملیات روانی عبارت است از: فرآیند بهره برداری صحیح و طراحی شده از همه امکانات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی، تبلیغی و رسانه ای به منظور تأثیرگذاری بر اذهان، عقاید، احساسات، تمایلات، اراده و رفتار گروه های مخاطب برای پشتیبانی از اهداف یا برای رسیدن به اهداف. برای جنگ یا عملیات روانی از گذشته تاکنون نامهایی همچون؛ جنگ سرد، جنگ افکار، جنگ برای تسلط بر فکر مردم، جنگ فکری، جنگ ایدئولوژیک یا عقیدتی، جنگ اعصاب، جنگ سیاسی، فعالیت های اطلاعاتی و بین المللی، فعالیت های اطلاعاتی ماورایی، مبارزه اطلاعاتی، تبلیغات، تبلیغات بین المللی، جنگ تبلیغاتی، جنگ کلامی، خصومت غیرمستقیم، تحریک، ارتباطات بین المللی و... به کار برده شده یا به کار می رود. برای عملیات روانی اهداف، سطوح، مدار اطلاعاتی، مخاطبین، تکنیکها، تاکتیک ها، شیوه های عملیات روانی، ابزارهای عملیات روانی و... در نظر گرفته می شود. برای پرداختن به مقوله عملیات روانی در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در 22خرداد بررسی تاکتیک ها و شیوه های عملیات روانی بکار رفته در آن توسط دشمنان کشور و مخالفان خالی از لطف نخواهد بود. در این خصوص به بیان و بررسی مصادیق خواهیم پرداخت. معمولا در جریانات داخلی مردمی و مبارزه سیاسی ارزشمند در راستای حفظ تمامیت ارضی کشور و اعتقاد به کلیت نظام در جهت ترغیب، برانگیختن و ایجاد شور و نشاط در بین مخاطبین (هواداران) از روش های عملیات روانی تحکیمی و تثبیتی بهره می برند که با هدف ایجاد روحیه پایداری، مقاومت، سلحشوری و نهایتاً در انتخابات برای ترغیب هواداران، جلب توجه، ایجاد رضایت و در یک کلام اقناع آنان نسبت به کاندیدای مربوطه صورت می پذیرد. اما برخلاف این رویه در این انتخابات احزاب، جمعیت ها، گروهها، ستادها و در رأس آنان کاندیداها برای پیروزی از تکنیکها، تاکتیکها و شیوه های مرسوم علیه دشمن بهره بردند. علت پرداختن به این مهم نیز ناشی از همین راهبردی است که برخی از گروه ها و احزاب و کاندیداها در کنار دشمنان این کشور و همراه آنان علیه نه یک کاندید بلکه علیه یک دولت و شاید یک نظام بکار بردند. از شیوه ها، تکنیک ها و تاکتیک های عملیات روانی به عنوان تدبیر عملی مجری (متخصصین و کارشناسان عملیات روانی) برای رسیدن به اهداف مورد نظر نام برده شده است. باتوجه به اینکه در جنگ و عملیات روانی ده ها شیوه، روش، تاکتیک و تکنیک وجود دارد در این مکتوب فقط به برخی از آنها که بیشتر کاربرد داشته اشاره شده است. 1-برچسب زدن «براساس این تکنیک، رسانه ها واژه های مختلف را به صفات مثبت و منفی تبدیل می کنند و آنها را به آحاد و یا نهادهای مختلف نسبت می دهند. گاهی هدف از این عملکرد آن است که ایده، فکر و یا گروهی محکوم شوند؛ بی آنکه استدلالی در محکومیت آنها آورده شود». در موارد متعدد و با استفاده از الفاظی چون «شعبده بازی دست اندرکاران انتخابات و صداوسیما»، «صحنه آرایی خطرناک»، «متصدیان بی امانت»، «متقلبان»، «خائن به آرای مردم»، «برنامه ریزی پشت پرده برای دستکاری در انتخابات» و همچنین «طرح بازی بزرگ توسط مقامات»، «حاکمیت دروغ و استبداد»، «روند پرمخاطره»، «تخلفات و کارشکنی های متعدد و نارسایی های گسترده»، «تزلزل ارکان نظام»، وجود «توجیه گران دروغگو» در نیروهای مؤثر نظام، «برخوردهای غیرقانونی و خشونت بار با منتقدان» منجر به مصدومیت و شهادت هموطنان، «اقدامات وحشیانه در کشتار مردم»، «برخوردهای سبعانه» و «حمله به بانکها و ادارات و اموال مردم توسط اصحاب»، «تقلب و دروغ برای تکمیل طرح خود» در سه مرحله قبل، حین و بعد از انتخابات توسط احزاب، گروه ها، شخصیتها، نخبگان و هواداران کاندیداها و خود کاندیداها، علیه یک کاندید در قالب سخنرانیها، مصاحبه ها، مقالات، فیلم ها، سی دی ها و صدور اطلاعیه ها و بیانیه ها و در یک جمله توسط تمام ابزارهای تبلیغی و رسانه های ارتباطی به کار گرفته شد. الفاظی که غیر از برچسب نام دیگری نمی توان بر آن نهاد.



    مقاله
    نام منبع: روزنامه کیهان - شماره 19481 / 15 مهر 1388
    شماره مطلب: 12111
    دفعات دیده شده: ۳۸۵۸ | آخرین مشاهده: ۷ ساعت پیش