جوزف استیگلیتز برنده نوبل اقتصادی 2001 در مصاحبه تفصیلی با FPIF به پرسش هایی در مورد وضعیت اقتصادی امریکا و جهان و جنگ عراق پاسخ داد. به گزارش FPIF استیگلیتز در سال 1943 در ایالت ایندیانای امریکا متولد شد. وی در حال حاضر در دانشگاه کلمبیا مشغول به تدریس و از اعضای کمیته فکر جهانی این دانشگاه است. در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون، وی از اعضای انجمن مشاورین اقتصادی بود و از سال 97-1993 نیز ریاست این انجمن را بر عهده داشت. پس از آن از سال 1997 تا 2000، به سمت اقتصاددان برتر و نماینده عالی رتبه رئیس جمهور امریکا در بانک جهانی درآمد. استیگلیتز در به وجود آوردن رشته ای جدید در علم اقتصاد نقش داشته است به نام "اقتصاد اطلاعات" که عدم تقارن های اطلاعاتی را مورد کاوش قرار می دهد. در سال 2001 وی تحلیلی از بازار های مبتلا به عدم تقارن اطلاعات ارائه کرد و موفق به کسب جایزه ی نوبل اقتصاد شد. کتاب های او یعنی "جهانی سازی و نارضایتی های حاصل از آن" و "عملی ساختن جهانی سازی"، مورد تحسین گسترده ی صاحب نظران قرار گرفته اند. آخرین کتاب وی "جنگ سه تریلیون دلاری"، که در مارس سال 2008 منتشر شد هزینه ی جنگ ایالات متحده در عراق را نه تنها برای ایالات متحده بلکه برای تمام جهان مورد بحث قرار می دهد و سپس استراتژی خروج نیروهای ایالات متحده را نیز طراحی می کند. استیگلیتز در مصاحبه با کارملا کروز در مورد مسائل زیر سخن گفته است:رکود اقتصادی امریکا و نتایج جهانی آن، تناوب های جهش و افول اقتصادی در سه دهه گذشته و محدودیت های مکانیزم های بازار، نیاز به شیوه های ارزیابی بهتر برای اندازه گیری بهبود زندگی مردم و آخرین کتاب وی. کروز: آیا ایالات متحده در حال حاضر دچار رکود اقتصادی است؟ آیا رکود فعلی ایالات متحده دامن دیگر کشور های جهان را خواهد گرفت و یا تنها به چند کشور نفوذ کرده و احتمالاً نظم اقتصادی جهان را باز آرایی خواهد کرد؟ جوزف استیگلیتز: بدون شک ایالات متحده گرفتار یک کاهش رشد گسترده شده است که می توان آن را بدون تردید یک رکود اقتصادی خواند. این کاهش احتمالاً بدترین سیر نزولی در 25 سال گذشته می باشد.این مسئله سیستم مالی یعنی قلب اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده است. رشد چین و هند نشان داد رشد اقتصادی در دیگر نقاط جهان به رشد ایالات متحده وابسته نیست، با این حال امریکا همچنان بزرگترین قدرت اقتصادی دنیا می باشد. سیر نزولی اقتصاد امریکا کم و بیش دیگر کشور ها را تحت تأثیر قرار می دهد، البته بیشتر از تأثیری که دیگر کشور ها در این مواقع بر اقتصاد جهانی می گذارند. کشور هایی مانند مکزیک که برای صادرات خود به شدت وابسته امریکا هستند بیشترین تأثیر را می پذیرند. این نزول نشانه ای دیگر برای باز آرایی نظم اقتصاد جهانی است. تا کنون اقتصاد جهان سعی داشته است که از اتکاء به دلار به عنوان ذخیره پولی دوری کند، به ویژه از وقتی که ضعیف بودن ارزش دلار مشخص شده است. این اتفاق چیزی بیش از یک حادثه نمادین است، مانند زمانی که چهره هایی چون مریل لینچ و سیتی بانک برای رهایی خود از بحران به سراغ دارایی های مملکتی می رفتند. کروز: کنگره امریکا برای کاهش تأثیر رکود، یک بسته ی تشویقی 125 میلیارد دلاری را به تصویب رساند. آیا این کار مؤثر واقع خواهد شد؟ به چه قیمتی؟ بانک فدرال تا چه میزان می تواند نرخ بهره را تقلیل دهد؟ استیگلیتز: ارزش بسته تشویقی بسیار کم، زمان اختصاص آن بسیار دیر و برنامه ریزی آن بسیار ضعیف بود. بله، این بسته موجب تحریک اقتصاد می شود، اما آنقدر توانایی ندارد که بتواند نزول اقتصادی گسترده امریکا را دفع کند. افزایش بیمه بیکاری می توانست بسیار بهتر باشد. همچنین این بسته طوری طراحی نشده بود که مشکلات دراز مدت امریکا را مورد توجه قرار دهد. علاوه بر اینها، کسری در مصرف خانوار در ایالات متحده یک مشکل فوری و ضروری نیست و بسیاری از خانوار هایی که بدهکاری های سنگینی دارند، برای تصفیه کردن آنها از پول نقد استفاده می کنند. یکی از مشکلات این است که نگرانی ناشی از بدهکاری و همچنین کسری های موجود، طراحی یک بسته تشویقی متناسب با نیاز را دشوار می سازد. کروز: در 30 سال گذشته حداقل 100 بحران مالی که پیش از هر کدام یک تناوب جهش و افول رخ داده، به اقتصاد جهانی خسارت وارد کرده است. چگونه بانک ها، بانک های مرکزی و نهاد های مالی در پیشگیری ورشکستگی ها عمل خواهند کرد؟ آیا تناوب مذکور بدون اینکه چالش های جدی را برای محدودیت های کاپیتالیسم به وجود آورد، به پایان خواهد رسید؟ استیگلیتز: این نزول سالها پیش توسط متخصصن پیش بینی شد. هنوز هم سیستم های مدیریت ریسک که توسط بانک ها و مؤسسات مالی به کار گرفته می شوند، در تشخیص مشکلات عمیق و ماندگار، ناموفق عمل می کنند. این بدین معنی است که علیرغم تمام پیشرفت هایی که در تکنیک های مدیریت ریسک به وجود آمده است، مکانیسم های بازار دارای محدودیت هایی می باشد که در طول تاریخ کاپیتالیسم باعث به وجود آمدن جهش و افول های فراوان شده است. کروز: در کتاب "عملی ساختن جهانی سازی"، برای مشکلاتی چون تغییرات جوی، فقر، عدم تعادل تجاری و ناپایداری مالی که منجر به کُندی می شود، راه حل های پیشنهادی شما، تلاش جمعی و هماهنگ ملت ها را می طلبد. این راه حل ها شامل موارد زیر می باشد: تعیین مالیات جوی یکسان برای کشور هایی که گاز های سمی منتشر می سازند و نوسازی نهاد های بین المللی موجود . منتقدین بر این باورند به دلیل عدم تقارن و بی عدالتی های موجود، جهانی که شما ترسیم کرده اید خیالی و دست نیافتی است. به طور آشکار، کشور ها و نهاد های بین المللی که درصدد مهیا شدن برای جهانی متعادل تر و جهانی سازی شده هستند، ابتدا بایستی تقارنی پایدار از آزادی و مسئولیت فردی به وجود آورند. آیا این دلیل محکم تر بر مضمحل شدن جهانی سازی که شما ترسیم کرده اید نیست؟ استیگلیتز: در کتاب "عملی ساختن جهانی سازی"، بنده دستور العملی کاربردی را ارائه کرده ام ـ نه تنها تصویر سازی مقصد، بلکه گام های عملی کوتاه مدتی را ارائه کرده ام که با استفاده از آنها می توان عملی کردن جهانی سازی را بهتر ساخت. در ساخت این دستور العمل، در مورد نیرو هایی که ایجاد سد می کنند، بسیار هوشیار بودم ـ افرادی که از سیستم فعلی منتفع شده و در تعریف اصلاحات بسیار مواظبند که برنده این اصلاحات باشند. کروز: چگونه سیستم حمایت از تولیدات داخلی موجود در امریکا که در نتیجه مشکلات اقتصادی فعلی به وجود آمده است پیشرفت جهانی سازی را تحت تأثیر قرار می دهد؟ استیگلیتز: دورویی عنصر جدایی ناپذیر سیاست ها و لفاظی های تجاری امریکا بوده است. توافق نامه های تجارت آزاد، بایستی ماهرانه تر در توافق نامه های تجارت کنترل شده به کار گرفته شوند. نمایندگان تجاری امریکایی اغلب اوقات تأثیر ناسازگار توافقات تجاری بر بسیاری از کشور های در حال توسعه را نادیده می گیرند. اکنون کاهش استاندارد های زندگی نه تنها در خانواده های پایین دست بلکه در خانواده های متوسط ـ مردمی که نگرانی هایشان مورد بی توجهی دولت بوش قرار گرفته است ـ در حال بروز و ظهور می باشد. این امر اصلاحاتی را برای جهانی سازی تجارت ضروری می سازد که آنها را در کتاب خود ذکر کرده ام. کروز: به رغم سوابق ضعیف حقوق بشر در شرق آسیا موفقیت های اقتصادی در این منطقه را ستوده اید. اما به عنوان اقتصاد دان برتر در بانک جهانی، شما در مورد مبارزه با مفاسد اقتصادی به عنوان عنصری مهم در مسئله توسعه صحبت کردید و در سخنرانی نوبل نیز از بینش جان مینارد کین سخن به میان آوردید.بینشی که تأثیرات کنترل کننده علم اقتصاد و فلسفه سیاست در شکل دادن جهان را مورد توجه قرار داده است. آیا شما برای اعتراف به ضرورت های اخلاقی آماده نبودید؟ ضرورت هایی که نه تنها در بالا بردن سطح علم اقتصاد بلکه در بهبود زندگی مردم نیز دخیل می باشند؟ استیگلیتز: من همیشه استدلال کرده ام که موفقیت، چیزی بیش از افزایش در تولید ناخالص داخلی است؛ این افزایش تلاشی بی امان برای بالا بردن تولید ناخالص داخلی است که در واقع منجر به کاهش استاندارد های دراز مدت زندگی می شود. در حال حاضر بنده مدیریت کمیته سنجش کارایی اقتصادی و پیشرفت اجتماعی را بر عهده دارم. این کمیته توسط رئیس جمهور فرانسه بنا نهاده شده است و از سراسر دنیا نمایندگانی در این کمیته حضور دارند. آن چیزی را که می سنجیم، کاری را که انجام می دهیم تحت تأثیر قرار می دهد. نه تنها برای افزایش تولید ناخالص ملی بلکه برای بهبود زندگی مردم ضرورتی اخلاقی وجود دارد. ما نیازمند شیوه هایی بهتر برای سنجش هستیم تا بتوانیم این اهداف را محقق سازیم. کروز: آخرین کتاب شما درباره چه چیزی بحث می کند؟ استیگلیتز: آخرین کتاب من،«جنگ سه تریلیون دلاری: هزینه های جنگ عراق» که به کمک خانم لیندا بیلمز که در دانشگاه هاروارد، آموزشگاه کندی مشغول هستند نوشته شد درصدد نشان دادن هزینه گزافی است که این جنگ اشتباه به بار آورده است. این جنگ از لحاظ زمانی و هزینه رتبه دوم را در تاریخ جنگ های امریکا به خود اختصاص داده است. حتی با احتساب تورم، این جنگ از جنگ جهانی اول نیز پر هزینه تر بوده است. ما در کتاب مذکور هزینه ای که این جنگ بر بودجه و اقتصاد امریکا تحمیل کرده است را محاسبه کرده ایم. اما همانگونه که در کتاب نیز اشاره شده است، هزینه ها بسیار فراتر از اینهاست. هزینه هایی که بر اقتصاد جهانی تحمیل شده، به همراه هزینه های سنگینی که خود عراق متحمل شده است. همچنین این جنگ هزینه هایی را هم برای امنیت امریکا به بار آورده است. در حالی که ما روی سلاح های کشتار جمعی که به هیچ وجه در عراق وجود نداشت متمرکز شده بودیم، کشور دیگری به جمع کشور های هسته ای پیوست؛ آن زمان که متوجه کشوری بودیم که هیچ ارتباطی با حاثه ی 11 سپتامبر نداشت، اوضاع در افغانستان بدتر می شد. اکنون امنیت امریکا کمتر شده است و نیروهای نظامی ما که در اثر پنج سال جنگ تحلیل رفته اند در بدترین وضعیت خود برای مواجهه با تهدیداتی که ممکن است کشور با آنها رو به رو شود قرار دارند. این کتاب با ارائه چند پیشنهاد سیاسی به پایان می رسد؛ چگونه از مشکلاتی که با آنها مواجه می شویم جلوگیری کرده و یا حداقل احتمال وقوع آنها را کمتر کنیم. به عنوان مثال هیچ کشوری نباید به تخصیص بودجه فوری متکی گردد، به خصوص کشوری که به مدت پنج سال می باشد که در حالت جنگی به سر می برد. امریکا نیرو های نظامی و کهنه سربازان بازگشتی خود را در دوره های کوتاه تعویض می کند ـ سیاستی کوته بینانه که نه تنها غیر اخلاقی بلکه پر هزینه می باشد. ما اصلاحات ملموسی را ارائه کرده ایم که مانع این سوء استفاده ها می شود. از همه مهمتر این که یک چارچوب فکری برای طراحی استراتژی خروج، تنظیم کرده ایم. موضوعی که دولت بوش حین آغاز این عمل مخاطره آمیز اهمیت چندانی به آن نداد.