یک استاد دانشگاه و نویسنده روزنامه الاهرام مصر تاکید کرد: بدون احترام گذاشتن به دین اسلام، دمکراسی نمی‌تواند در کشورهای خاورمیانه مستقر شود. خانم حلا مصطفی روز پنجشنبه در میزگردی درباره حال وآینده خاورمیانه در مادرید گفت: جایگاه دین در دمکراسی، مهمترین مساله‌ای است که باید در باره کشورهای عربی به آن اندیشید و راه حل ارایه داد، زیرا بدون آن، امکان استقرار دمکراسی در منطقه وجود ندارد. وی افزود: مشکل بزرگ بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی، سرگردانی آنها بر سر مساله نحوه ورود دین به سیاست یا جدایی سیاست از دین است. به گزارش ایرنا، این کارشناس مصری تصریح کرد: در صورتی که بتوان راهکار موثری برای این مساله یافت، بسیاری از مشکلات سیاسی در جوامع منطقه از جمله درگیری میان شیعه و سنی رفع خواهد شد. به عقیده مصطفی، مشکل بزرگ کشورهای خاورمیانه این است که یا می‌خواهند بطور کامل به دمکراسی به شیوه غربی روی آورند یا اینکه به کلی از آن روی برگردانده و اقدامات خود را به نام دین توجیه سازند. وی گفت: در چنین شرایطی، منطقه نیازمند یک روند اصلاحات است اما این کار طولانی و زمان بر خواهد بود. این کارشناس مصری در این زمینه به موضوع مخالفت با حجاب در مدارس مصر اشاره کرد و گفت: "حسنی مبارک" رییس جمهوری مصر کسی بود که موضوع عدم پوشش حجاب دانش‌آموزان را در مدارس مطرح کرد اما اولین مخالفان او، اعضای دولتش بودند که می‌خواستند فرزندانشان با حجاب به مدرسه بروند. مصطفی به همین دلیل، آینده دنیای عرب را مبهم دانست زیرا به عقیده وی، جامعه نمی‌تواند وجود اینگونه تناقض‌های سیاسی را تحمل کند. وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: موضوع فلسطین در قلب سیاست مصر جای دارد و قاهره هرگز، فلسطین را فدای اسراییل نخواهد کرد. مدیر دپارتمان سیاسی "الاهرام" در امور سیاست استراتژیک و تحقیقات افزود: این درست است که مصر اولین کشور عربی بود که با اسراییل رابطه برقرار کرد، اما مصر در این‌باره خط قرمزی دارد که از آن نمی‌تواند عبور کند و آن، موضوع مردم فلسطین است. مصطفی که به دعوت "خانه عرب" در مادرید، در میزگردی شرایط و مشکلات موجود در خاورمیانه را بررسی می‌کرد، خاطرنشان ساخت که فرهنگ صلح در منطقه هنوز ریشه دار نشده است. به‌اعتقاد وی، اکنون دولتهای ضعیف و شکننده‌ای در منطقه مانند افغانستان، الجزایر، لبنان و عراق مدعی دمکراسی هستند و هیچ یک از آنها نتوانسته‌اند به مدلی موفق برای تجربه دمکراتیک در منطقه تبدیل شوند. وی که عضو کمیسیون اصلاحات دولت مصر است بطور مثال لبنان را یک تجربه دمکراسی و لیبرال خواند که با توجه به شرایط ضعیف دولت خود نه تنها نتوانست به مدلی برای منطقه تبدیل شود بلکه گرفتار جنگ داخلی و بازگشت شبه نظامیان به قدرت در دهه‌های گذشته شد. با این وجود، این تحلیلگر مصری عقیده دارد که کشورش می‌تواند یک مدل لیبرال دولت مدرن و متفاوت با عربستان سعودی را در منطقه ارایه کند که الهام بخش سایر کشورهای عربی باشد. وی در این زمینه به موضوع تشکیل اولین شورای پارلمانی در دنیای عرب در مصر اشاره کرد. خانم مصطفی مدیریت فصلنامه دمکراسی را در مصر بر عهده دارد و کارشناس جنبشهای اسلامی در آن کشور است. او تاکنون مقالات متعددی را درباره دمکراسی و تغییرات سیاسی در مصر و دنیای عرب به چاپ رسانده است. مرکز فرهنگی خانه عرب وابسته به وزارت امور خارجه اسپانیا که بانی برپایی میزگرد "نقش مصر در حال و آینده خاورمیانه" بود، اعلام کرده است در هفته‌های آینده درباره ایران، سوریه، لبنان، فلسطین و عراق نیز نشستهای مشابهی برگزار خواهد کرد. سخنران میزگرد "ایران، نقاط قوت و ضعف یک قدرت منطقه‌ای"، "محمد رضا جلیلی" استاد علوم سیاسی و روابط بین‌المللی دانشگاه ژنو سوییس معرفی شده است که ‪ ۲۷‬اردیبهشت در مادرید سخنرانی خواهد کرد.