جنگ آنلاین پنتاگون علیه ایران به روایت دو اندیشکده آمریکایی

 چندی پیش عملیات نفوذ با اقدام متا و توئیتر در حذف بخشی از این شبکه حساب های جعلی فاش شد.

دو موسسه Graphika و «رصدخانه اینترنتی استانفورد» (Stanford Internet Observatory) اواخر ماه سپتامبر(مهرماه) ۲۰۲۲ با استفاده از اطلاعات ارائه شده از سوی مدیران متا، اینستاگرام، توئیتر و فیسبوک در مورد حساب به ظاهر شخصی یا سایت رسانه ای جعلی، نتیجه پژوهشی را منتشر کردند که از عملیات نفوذ ارتش ایالات متحده خبر می دهد.

نکته مهم اینجاست که این حساب ها به صورت مستقیم به فرماندهی مرکزی ایالات متحده (Centcom) و برخی از رسانه های خبرپراکنی وابسته به دولت آمریکا ارتباط داشته اند.

در بخش زیر متن ترجمه این گزارش تحلیلی دو موسسه یادشده با عنوان «صداهای ناشنیده: ارزیابی پنج سال پویش نفوذ مخفی طرفدار غرب»  بدون دخل تصرف و تنها به صورت خلاصه ارائه شده تا نشان داده شود اندیشکده های غربی نیز پذیرفته اند کارزار فشار علیه ایران در رسانه های اجتماعی از طریق ایجاد حساب های جعلی به وسیله ارکان اصلی ایالات متحده دنبال می شود تا با ارائه اطلاعات نادرست، فریب و حتی ترویج رویکردهای افراطی و انتساب آن به افراد وابسته به نظام، موجب بدبینی افکارعمومی به جمهوری اسلامی شوند.

به باور ترتیب دهندگان این پژوهش، اگرچه رسانه های اجتماعی مورد اشاره در این بررسی، تعداد زیادی از حساب ها، پیام ها و گروه های اطلاع رسانی وابسته به پنتاگون را حذف کرده اند اما به طور قطع تعداد زیادی از این حساب ها در قالب های مختلف و از طرف دیگر نهادهای اطلاعاتی، جاسوسی و نظامی غربی در حال فعالیت هستند و شاید هیچگاه کارکردهای پنهانی آن ها روشن نشود.

در مورد حوادث اخیر کشورمان گویی در دنیا هیچ اتفاق مهم دیگری رخ نداده است اما پیام های مربوط به مهسا امینی تنها در یک رسانه اجتماعی ده ها میلیون بار دست به دست می شود.

جالب اینجاست که همه این پیام ها از تعداد محدودی IP در حدود (چندصدهزارعدد) منتشر شده است.

نکته جالب تر از نظر تهیه کنندگان این گزارش آن است که تمرکز اصلی این عملیات نفوذ غرب از تاکتیک های فریب، اطلاعات نادرست، نفوذ، بزرگنمایی و ... علیه نظام کشورهایی مانند روسیه، چین و ایران استفاده کرده که به شدت رویکردی ضد غربی و مخالف یکجانبه گرایی آمریکا دارند.

متن زیر خلاصه بخش مقدمه و گروه ایران از این گزارش مشروح است:

میانه های تابستان امسال (جولای و اوت - مرداد و شهریورماه) «توئیتر» و «متا» دو مجموعه از حساب های دارای همپوشانی را به دلیل نقض مقررات خدمات پلتفرم خود حذف کردند.

توئیتر اعلام کرد این حساب ها با سیاست های آن در زمینه «دستکاری پلتفرم و هرزنامه» مغایرت دارند. متا نیز تاکید کرد که این حساب ها در پلتفرم یادشده در عملکرد غیرقانونی برنامه ریزی شده، دخیل بوده اند.

پس از حذف این دارایی (حساب ها)، هر دو پلتفرم شبکه اجتماعی  اطلاعاتی را برای تحلیل بیشتر در اختیار موسسه های Graphika و «رصدخانه اینترنتی استانفورد» (SIO) قرار دادند.

تحقیقات مشترک این دو مرکز مشخص کرد یک شبکه به هم پیوسته از حساب ها را در توئیتر، فیس بوک، اینستاگرام و پنج پلتفرم رسانه اجتماعی دیگر پیدا کرده که از تاکتیک های فریبنده برای ترویج روایت های مورد حمایت غرب در خاورمیانه و آسیای مرکزی استفاده می کردند.

به نظر می رسد مجموعه داده های این پلتفرم ها، مجموعه ای از پویش های مخفی را در یک دوره حدود پنج ساله پوشش داده است.

این پویش های به طور مداوم روایت هایی را رواج می دادند که منافع ایالات متحده و متحدانش را در مقابل کشورهایی از جمله روسیه، چین و ایران ترویج کرده اند.

این حساب ها به شدت روسیه را به دلیل کشتار غیرنظامیان  و اقدامات سربازانش با عنوان «جاه طلبی های امپراتوری» کرملین پس از تهاجم این کشور به اوکراین هدف انتقاد قرار دادند.

برای تبلیغ این روایت و سایر داستان ها، این حساب ها مقاله های خبری رسانه های مورد حمایت دولت آمریکا همچون «صدای آمریکا» و «رادیو اروپای آزاد»، و لینک وب سایت های تحت حمایت ارتش ایالات متحده را به اشتراک می گذاشتند.

توئیتر و متا همچون افشاسازی های قبلی، جزئیات فنی تحقیقات خود را به اشتراک نگذاشته اند واین فعالیت را به طور رسمی به نهاد یا سازمانی نسبت نداده اند؛ در حالی که توئیتر کشورهای احتمالی مبدا این اقدامات را ایالات متحده و بریتانیا عنوان کرد، متا کشور مبدا این اقدامات را ایالات متحده دانست.

مجموعه داده ارائه شده از سوی توئیتر به دو مرکز پژوهشی یادشده از انتشار ۲۹۹ هزار و ۵۶۶ توئیت به وسیله ۱۴۶ حساب از مارس(اسفند) ۲۰۱۲ تا فوریه(بهمن) ۲۰۲۲ حکایت دارد.

این پویش در دو مسیر متمایز صورت گرفت: نخست پویش پیام رسانی آشکار دولت ایالات متحده به نام «ابتکار وب فرامنطقه ای» (Trans-Regional Web Initiative) بود که به طور گسترده در مطالعات دانشگاهی، گزارش های رسانه ای و سوابق قراردادهای فدرال مستند شده است.

دومین مورد، شامل مجموعه ای از کارزارهای پنهانی با منشأ نامشخص بوده است. این پویش های مخفی شامل ۳۹ پروفایل فیسبوک درکنار ۱۶ صفحه، دو گروه و ۲۶ حساب اینستاگرام می شد که از سال ۲۰۱۷ تا جولای(تیرماه) ۲۰۲۲ فعال بودند.

مخاطبان

در حساب هایی که از سوی توئیتر و متا شناسایی و حذف شدند، افراد با نام های جعلی، چهره های GAN یا با عنوان رسانه های مستقل فعالیت می کردند؛ از میم ها و ویدئوهای کوتاه تا هشتگ و درخواست های آنلاین استفاده کردند، تلاش داشتند همه تاکتیک ها را مورد استفاده قرار دهند تا دیدگاه افکارعمومی کشورهای هدف را به نفع غرب تغییر دهند.

گروه بندی های عمده

نکته جالب در این بررسی آن است که روش مورد استفاده پنتاگون، یک ساختار شبکه ای پنهانی را ایجاد کرد و هزاران حساب به هم پیوسته را در ده ها خوشه مدیریت می کرد و سپس حساب ها در هفت گروه بر اساس قدرت و روابط آنها با یکدیگر درکنار تحلیل زبانی، علاقه مندی و ویژگی های رفتاری دسته بندی شدند.

پنج مورد از این گروه بندی در دو بخش تحلیلی ترکیب می شوند: ایران (با سه گروه بندی) و عربی خاورمیانه (با دو گروه بندی).

بخش های اصلی شبکه عبارتند از:

سه مورد از گروه بندی ها یعنی حدود نیمی از نقشه (۴۵.۴ درصد) بر ایران متمرکز شده اند.

_ بزرگترین گروه بر ۱۲ دسته از حساب های سیاسی متمرکز است که به شدت از دولت ایران حمایت می کنند.

_ گروه دیگری با اندازه تقریباً مساوی بر ۹ دسته از حساب های سیاسی متمرکز است که به شدت با دولت مخالف هستند.

_ گروه سوم شامل هفت خوشه است که به طور عمده شامل حساب های شخصی با ویژگی های غیرتوصیفی همچنین حساب هایی متمرکز بر نوشتار و سایر موضوع های فرهنگی است. گروه سوم به طور کلی از نظام ایران انتقاد می کند.
 

البته این شبکه گروه های دیگری را در طبقه بندی خاورمیانه عرب زبان (شامل جوامع عرب زبان عراق و عربستان)، افغانستان  (با تمرکز بر زندگی شخصی، دولت و محققان/دانشمندان و پاکستان) و بین الملل (حساب های شخصی و رسانه های بین المللی و تأثیرگذاران اجتماعی) را در کنار یک گروه خوشه بندی نشده مورد بررسی قرار داد.

(فصل چهار) ایران

بررسی اجمالی

در این بخش از گزارش، فقط  ۲۱ حساب توئیتر، دو صفحه فیس بوک، پنج پروفایل فیس بوک و ۶ حساب اینستاگرام که پویش مخفی متمرکز بر مخاطبان ایرانی را تشکیل دادند، مورد بررسی قرار گرفته است.

این دارایی ها (حساب ها) نام هایی به زبان فارسی داشتند و به صورت عمده مطالب فارسی را در مورد ایران منتشر می کردند. حساب های توئیتر از نوامبر(آبان) ۲۰۲۰ تا مارس(اسفند) ۲۰۲۲ بیشتر پست ارسال کردند و صفحات فیس بوک و حساب های اینستاگرام نیز بیشتر از می(اردیبهشت) ۲۰۲۱ تا ژوئن(خرداد) ۲۰۲۲ فعال بودند.

تعدادی از حساب های توئیتر به حساب های فیس بوک و اینستاگرام مرتبط بودند. به عنوان نمونه آنها نام های کاربری مشابهی را به اشتراک گذاشتند.

با این حال، حساب های توئیتر طیف وسیع تری از فعالیت ها و روایت ها را به نمایش گذاشتند که در داده های به اشتراک گذاشته شده توسط متا، از جمله محتوای تبلیغ کننده روایت های تندرو که از سیاست های ضد اصلاح طلبی و جنگ طلبانه در ایران حمایت می کردند، ظاهر نشد.

علاوه بر این، حساب ها فعالیت های مرتبطی را در یوتیوپ(YouTube)، بالاترین(Balatarin) و تلگرام (Telegram) داشتند.

حساب های موجود در این خوشه ادعا می کردند که ایرانی و بیشتر از میان زنان هستند و مشاغلی مانند «معلم» و «تحلیلگر سیاسی» را فهرست کرده اند. دو رسانه همکار حساب ها نیز بودند که مدعی ارائه اخبار مستقل بودند.

تاکتیک ها، تکنیک ها و رویه ها  (TTP)

حساب ها در گروه ایران از بسیاری از تاکتیک های عملیات نفوذ(IO) استفاده می کردند اما ادعا داشتند رسانه های مستقل هستند و محتوای رسانه های فارسی زبان با بودجه ایالات متحده را به اشتراک می گذاشتند؛ ضمن آنکه تعامل بین پلتفرمی اندکی داشتند و تلاش کمی را برای کسب دنباله رو(فالورز) نشان دادند.

بسیاری از این حساب های تعلیق شده با دو رسانه ساختگی به زبان فارسی مرتبط بودند: «فهیم نیوز» (عنوان: اخبار و اطلاعات دقیق) و «دریچه نیوز» که ادعا می کرد یک رسانه مستقل است. در صفحه درباره وبسایت دریچه نیوز آمده است این «یک وبسایت مستقل و بدون وابستگی به هیچ گروه یا سازمانی است»؛ در ادامه ادعا کرده که متعهد به ارائه «اخبار بدون سانسور و بی طرفانه» است.

در حالی که برخی از مطالب دریچه نیوز به نظر می رسید تولیدی این رسانه باشد، بسیاری از مقالات آن بازنشر بدون واسطه رسانه های فارسی زبان تحت حمایت ایالات متحده از جمله رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، رادیو فردا و صدای آمریکا فارسی بود.
 

فهیم نیوز نیز کاملا مطالب مشابه همین رسانه های یادشده را به اشتراک می گذاشت و در کنار آن محتوای «ایران اینترنشنال» که یک رسانه مستقر در بریتانیاست که گفته می شود با عربستان سعودی پیوندهای مالی دارد، به اشتراک گذاشته است. بسیاری از شخصیت ها(پرسونا)ی جعلی در این شبکه نیز محتوای ایران اینترنشنال را به اشتراک می گذاشتند.

حساب های رسانه ای که به حالت تعلیق درآمده بودند، پیوندهایی را با سایر حساب های رسانه های اجتماعی در تلگرام، یوتیوب و «بالاترین» داشتند.

کانال های تلگرام و یوتیوب فالوورهای کمی داشتند. مانند سایر بخش های این گروه، کانال های یوتیوب رسانه های ساختگی ویدئوهای کوتاه زیادی را تولید کردند.

پروفایل ها در بالاترین (یک پلتفرم اشتراک گذاری لینک فارسی) اغلب به روایت هایی از رسانه های فارسی زبان با بودجه ایالات متحده پیوند می خورد. اگرچه این رسانه های ساختگی دنبال کننده کمی داشتند؛ در یک نمونه جالب، رسانه دولتی اسپوتنیک روسیه یک پست اینستاگرامی از دریچه نیوز را در یکی از مقالات خود داشت.

تنها دریچه نیوز و فهیم نیوز نبودند که در کانال های تلگرامی خود مشترکان بسیار کمی داشتند؛ در این بررسی چهار کانال تلگرام دیگر مرتبط با خوشه ایران وجود دارد که به ترتیب ۱، ۴، ۴۸ و۵۷ مشترک داشت.

استتار و هرزنامه

در حالی که حساب های این گروه به طور عمده محتوای سیاسی را منتشر می کردند، برخی از ویژگی های هرزنامه را نشان می دادند که شاید برای ایجاد مخاطبان آنلاین بزرگ طراحی شده بود.

همچنین بسیاری از این حساب ها محتوای غیرسیاسی، از جمله شعر و عکس غذاهای ایرانی را در تلاشی برای ایجاد مخاطب و معرفی خود به عنوان یک کاربر معتبر منتشر می کردند. گروه ایران تلاش کرد از طریق شوخی با کاربران در مورد میم های اینترنتی غیرسیاسی، با ایرانیان واقعی هم در توئیتر ارتباط برقرار کند.

صدای آمریکا؟

موارد متعددی از حساب ها در گروه ایران وجود دارند که محتواها را از منابع مرتبط با ارتش ایالات متحده به اشتراک گذاشته اند. برای مثال در سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، یک حساب توئیتر که خود را به عنوان یک فرد ایرانی ساکن «کمبریج» معرفی می کرد، به ترتیب ۲۵ و ۲۶ بار پیوندهایی به almashareq.com و diyaruna.com ارسال کرد.

هر دو وب سایت توسط فرماندهی مرکزی ایالات متحده (CENTCOM) حمایت می شود و مقاله های غربگرایانه را به فارسی و عربی منتشر می کنند. این حساب توئیتر در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۹ ایجاد شد و بیوگرافی توئیتر آن به یک حساب تلگرام با همین نام و فقط با سه مشترک پیوند خورد.

این حساب توئیتر منتقد دولت ایران بود و بیشتر از لحنی کنایه آمیز برای تمسخر دستگاه های نظام و رسانه های دولتی ایران استفاده می کرد. همچنین در توئیت پیام می داد که مداخله ایران در خارج از کشور فقط به ایرانیان در داخل آسیب می زند.

همچنین وبسایت دریچه نیوز پی درپی از مقام های سنتکام نقل قول می گذاشت و فعالیت های نظامی ایالات متحده در منطقه را توجیه می کرد. حداقل ۵۰ مقاله دریچه نیوز یافته شده که به CENTCOM اشاره کردند.

به عنوان مثال، در مقاله ای در سپتامبر(شهریور) ۲۰۲۱ بحث شد که رهبران بحرین چگونه متعهد شدند با فرماندهی مرکزی نیروی دریایی ایالات متحده برای پذیرش فناوری های جدید همکاری کنند.

یک مقاله در دسامبر(آذر) ۲۰۲۱ به نقل از یکی از فرماندهان سابق سنتکام می گوید که دولت ایران مردم را گرسنه نگاه می دارد تا موشک بسازد.

این شبکه حساب ها، اطلاعات در مورد افرادی را که توسط دولت ایالات متحده تحت تعقیب بودند، ترویج می کرد.

دریچه نیوز، مانند برخی دیگر از حساب های مخفی دیگر، به تبلیغ برنامه پاداش برای عدالت وزارت خارجه ایالات متحده می پرداخت تا اطلاعاتی درباره ایرانی هایی بدهند که در انتخابات ایالات متحده مداخله کرده اند.

روایت ها

حساب های توئیتر در گروه ایران به دوگروه از حساب هایی که از دولت ایران انتقاد می کردند و تعداد کمتری از حساب های دارای دیدگاه های تندرو تقسیم می شوند. حساب های تعلیق شده فیس بوک و اینستاگرام یا دولت ایران را مورد انتقاد قرار می دادند و یا حاوی هیچ پست قابل مشاهده ای نبودند.

نیش زدن

گزارش های ضددولتی ایران در این حساب ها، سیاست های داخلی و بین المللی تهران را مورد انتقاد قرار داده اند و دخالت های پرهزینه بین المللی دولت را، از بین برنده قدرت دولت در مراقبت از شهروندانش توصیف می کردند. پست ها، این پیام را ترویج می کردند که دولت از ایرانی ها می گیرد تا به حزب الله بدهد.

برخی از توئیت ها نیز رویدادهایی را برای ایرانیان بازگو می کردند تا سبب شرم ایرانی ها شوند همچون موضوع قطعی برق هنگام مسابقه شطرنج تیم ایران در یک تورنمنت بین المللی آنلاین.

«حقوق بشر» و «حقوق مدنی» یکی دیگر از موضوع های مشترک مورد استفاده این گروه از حساب ها بود.

برخی توئیت ها با سطوح تعامل بالاتر با انتقاد از دولت و رهبر عالی انقلاب، موضوع کشتن معترضان یا اعتراض معلمان در ژانویه(دی ماه) ۲۰۲۱ را برجسته می کردند.

این گروه در سراسر پلتفرم ها، محتوای مورد نظر عفو بین الملل همچون اعدام چهار عضو الاهوازی یا فوت یک شاعر در زندان در سال ۲۰۲۱ را تبلیغ و ترویج می کردند.

این حساب ها همچنین بر حقوق زنان نیز تمرکز داشتند؛ البته بیشتر در فیس بوک و اینستاگرام. این حساب ها برای مقایسه فرصت های زنان ایران در داخل و خارج از کشور ده ها پست ارسال کردند و مدعی بودند در طول زمان، شرایط برای زنان در ایران تغییر چندانی نکرده است.

بسیاری از این پست ها، اعتراض داخلی علیه الزامات پوشش حجاب را برجسته می کردند.

همچنین توئیت های بسیاری بر فساد دولتی، اقدامات اقتصادی سپاه، خانواده مقام های ارشد جمهوری اسلامی تمرکز داشتند و آن را دلیل اصلی فقر و بدبختی مردم بیان می کردند.

توئیت ها، دولت را مقصر افزایش هزینه های زندگی کشور بیان و ادعا داشتند قیمت کالاها، مواد غذایی و دارو همزمان با ریاست جمهوری ابراهیم رئیسیِ تندرو در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.

برجسته سازی موضوع سرنگونی پرواز هواپیمایی بین المللی اوکراین در ژانویه(دی ماه) ۲۰۲۰ نیز در دستور کار این گروه ها و حساب هایشان قرار داشت.

همچنین مانند سایر گروه ها در مجموعه مخفی زیرمجموعه پنتاگون، گروه ایران از حمله روسیه به اوکراین هم انتقاد می کرد و در پست های خود به زبان فارسی، هشتگ مخالف روسیه #نه_به_پوتین و #نه_به_جنگ را مورد استفاده قرار می داد.

در عین حال، انتقاد این حساب ها از نیروی قدس سپاه و فرماندهی آن (قاسم سلیمانی) به شکلی توجیه می شد که اقدامات آن ضد ارزش های اسلام تبلیغ می شد. 

مدیریت حساب های تندرو

چند حساب توئیتری در این گروه وجود داشت که روایت های تندرو را تبلیغ و از سیاست های جنگ طلبانه و ضد اصلاح طلبی در ایران حمایت می کردند.

برخی از این روایت ها، مقام های دولتی ایران را به دلیل میانه روی بیش از حد هدف قرار می دادند. در این حساب ها به ندرت محتوای منفی درباره حکومت ایران دیده می شد. این حساب ها نیز در چارچوب دارایی ها ایالات متحده بودند و محتوای ناسیونالیستی در ایران را تبلیغ می کردند.

بیشتر توئیت های تندرو فقط از یک حساب سرچشمه می گرفت که به حساب یک کارشناس علوم سیاسی با ۳ هزار و ۷۶۹ فالوور اختصاص داشت که در ۲۵ نوامبر(۵آذرماه) ۲۰۲۰ ایجاد شده بود.

این حساب ها از افزایش نفوذ اسلام شیعه در خاورمیانه تمجید می کردند. سایر حساب های تندرو نیز قاسم سلیمانی را شهید می خواندند و اقداماتش را تائید و در توئیت ها تاکید می کردند که کشته او برای دشمنان ایران خطرناک تر از زنده بودن است.

این حساب ها در یک روایت از اعتدال بیش از اندازه اکبرهاشمی رفسنجانی انتقاد می کردند و حسن روحانی رئیس جمهوری سابق و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین را خیانتکار اعلام می کردند. پست های دیگر این حساب های زیر نظر پنتاگون هم، استفاده از حجاب را تبلیغ می کردند و تصاویر تحریک آمیز مانند آنچه در شکل زیر است را به اشتراک گذاشتند.

بر همین اساس و به دنبال افشای حساب های جعلی تحت فرماندهی سنتکام بود که یک روزنامه نگار انگلیسی در مطلبی مدعی شد اعتراضات اخیر در ایران با وجودی که دلایل بومی و حتی مشروع دارد، اما همزمان از بیرون مهندسی و تحریک می شود.

«کیت کلارنبرگ» روزنامه نگار تحقیقی انگلیسی در مقاله ای در سایت «کرَدِل» (cradle) مدعی شده ناآرامی های اخیر در ایران در واکنش به مرگ مهسا امینی، اگرچه ریشه در نارضایتی های مشروع طبقه ای از جامعه ایران دارد، اما همزمان نشانه ای از تاثیرات یک جنگ روانی و رسانه ای گسترده تحت حمایت غرب نیز در تحریک و هدایت پشت پرده این ناآرامی ها دیده می شود.

او نوشت: «تنها چند روز پس از شروع اعتراضات در ۱۶ سپتامبر، واشنگتن پست فاش کرد که پنتاگون حسابرسی گسترده ای از تمام تلاش های آنلاین خود علیه ایران را، پس از افشای اینکه تعدادی حساب جعلی که توسط بخش فرماندهی مرکزی آن (سنتکام) اداره می شد، آغاز کرده است.»

این روزنامه نگار انگلیسی نوشت: «این مسئله در اواخر ماه اوت گذشته افشا شد، در آن زمان کمترین پوشش مطبوعاتی انگلیسی زبان را به خود جلب کرد، اما آشکارا مورد توجه دولت آمریکا قرار گرفت و پنتاگون شروع به حسابرسی کرده است.

حوزه جغرافیایی سنتکام شامل ایران می شود و با توجه به موقعیت دیرینه جمهوری اسلامی به عنوان یک دشمن کلیدی ایالات متحده، شاید تعجب آور نباشد که بخش قابل توجهی از کارزار آنلاین و تلاش های جنگ روانی این واحد، به این کشور هدایت شده است.

یک راهبرد کلیدی که توسط متخصصان روانشناس ارتش ایالات متحده به کار گرفته می شود، ایجاد چندین رسانه ساختگی است که محتواهای فارسی زبان منتشر می کنند. در این راستا کانال های آنلاین متعددی در پلتفرم هایی چون توییتر، فیس بوک، اینستاگرام، یوتیوب و حتی تلگرام اداره می شدند.»

در این مطلب آمده است: «این دسته از پست های رسانه های اجتماعی ممکن است در عصر طعمه های کلیکی و اخبار جعلی ویروسی بی ضرر و معتبر به نظر برسند، اما وقتی جمع آوری و تجزیه و تحلیل شوند، سلاحی قوی و بالقوه خطرناک را تشکیل می دهند که به نظر می رسد یکی از سلاح های پنتاگون در مقابله با ایران است.»

انقلاب هشتگی؛ پشت پرده ماجرای ۱۸۴ میلیون هشتگ مهسا امینی!

بر همین اساس بود که رسانه های معاند و وابسته به سرویس های اطلاعاتی بیگانه در ماجرای درگذشت مهسا امینی و ظهور و بروز اعتراضات در برخی نقاط کشور، با گسیل ارتش سایبری خود در فضای مجازی تلاش کردند با برجسته سازی و بزرگ نمایی هشتگ های جعلی در شبکه های اجتماعی، موج دیگری از فتنه سایبری را رقم زده و با وارونه نمایی و باورسازی گسترده بودن اعتراضات القا کنند که نظام اسلامی ایران به پایان خود رسیده است!

فارس در گزارشی با اشاره به همین هشتگ سازی ها و اخبار جعلی نوشت: شبکه ایران اینترنشنال وابسته به قبیله آل سعود در یکی از پست های خبری خود متنی بدین شرح منتشر کرد: «خبر فوری| هشتگ مهسا امینی در توئیتر 100 میلیونی شد.»

پخش زنده این شبکه که به صورت لحظه ای آمار مذکور را نشان می داد، روز شنبه نهم مهرماه ساعت ۱۵ در صفحه خود عدد ۱۸۴/۷۱۰/۱۹۱ توئیت هشتگ مهسا امینی را درج کرد!

این در حالی است که بر اساس گزارش پایگاه آماری استاتیستا (statista) در روز ۵ مرداد ۱۴۰۱، کل کاربران توئیتر در سال ۲۰۲۲ میلادی ۳۲۹ میلیون نفر در سراسر جهان تخمین زده شده است.

نکته مهم آنکه پایگاه مزبور در گزارش آماری دیگری فهرست ۲۰ کشور برتر دارای بیشترین کاربر فعال توئیتر در جهان را منتشر کرد؛ آمریکا (۷۶.۹ میلیون نفر)، ژاپن (۵۸.۹۵ میلیون نفر)، هند (۲۳.۶ میلیون نفر)، برزیل (۱۹.۰۵ میلیون نفر) و اندونزی (۱۸.۴ میلیون نفر) دارای بیشترین کاربر توئیتر در جهان هستند. کلمبیا با ۴.۳ میلیون نفر کاربر در رده ۲۰ جهان است.

نکته جالبی در این آمار وجود دارد: ایران اصلاً در فهرست ۲۰ کشور دارای بالاترین کاربر توئیتر در جهان حضور ندارد.

از طرفی، مرکز پژوهشی بتا تعداد کل کاربران فارسی زبان در شبکه اجتماعی توئیتر را ۳.۲ میلیون اکانت در سال ۱۴۰۰ محاسبه کرده است. البته این کل اکانت های ایجاد شده است و تعداد بسیاری از آن به حالت غیرفعال است.

بسیار روشن است که هیچ عقل سلیمی نمی تواند بپذیرد که دغدغه بیش از نیمی از کاربران جهانی توئیتر ـ اعم از هند ۱/۳ میلیارد نفری، ژاپن ۱۲۵ میلیون نفری، اندونزی ۲۷۰ میلیون نفری و حتی آمریکای ۳۳۰ میلیون نفری ـ هشتگ مهسا امینی است!

فارس نوشت: اصلاً فرض را می گیریم، آمار استاتیستا (statista) و مرکز پژوهش بتا در مورد کاربران توئیتر درست است و همه کاربران توئیتر فارسی نیز ضدنظام هستند! ۳ میلیون حساب کاربری کجا و عدد ۱۸۰ میلیون هشتگ کجا؟

در همین راستا بود که «آل داوود» یکی از پژوهشگران فضای مجازی و رسانه چند روز پیش در برنامه تلویزیونی به بررسی دلایل انتشار میلیونی هشتگ مهسا امینی در شبکه اجتماعی توئیتر پرداخت و به نکته جالب توجهی اشاره کرد.

وی گفت: «تفاوتی که این بار در شبکه های اجتماعی در مقایسه با سال های ۸۸، ۹۶ و ۹۸ می بینیم رباتیک بودن فعالیت منافقین، سلطنت طلبان و فریب خوردگان داخلی است. وقتی یک عملیات سایبری به عنوان یک عملیات شناختی در شبکه های اجتماعی مطرح می شود، با سامانه های داده کاوی معتبر جهانی بررسی می شود.

نزدیک به ۴۵۰ هزار مخاطب در حدود ۷۰ میلیون محتوا و توئیت، در توئیتر منتشر کرده اند. یعنی به طور میانگین هر اکانت کاربری حدود ۱۶۵ توئیت منتشر کرده است. در حالی که در چند روز گذشته اینترنت محدودیت هایی در داخل کشورمان داشت و دسترسی به توئیتر و وی پی ان ها نبود، این تعداد بازدید از داخل کشور ما نبوده است. مشخصاً تعداد ریتوئیت های روزهای گذشته نشان می دهد که کاملاً عملیات رباتیک در آن مشهود است.»

هشتگ مهسا امینی می توانست تبدیل به بستری برای مطالبه حقیقت این ماجرای مبهم باشد. امّا جریان (به زعم خود) برانداز روند این هشتگ زنی را منحرف کرد و آن را تبدیل به حبابی توخالی برای ارضای شخصی خود قرار داد. واکنش سران ارشد بلوک غرب و فعال شدن ۴ سفارت اروپایی و آسیایی نیز این ظن را تقویت کرد که وقایع اخیر بیش از آنکه پروسه عادی باشد، بهانه ای برای پیشبرد یک پروژه بود که البته با بی اعتنایی مردم مواجه شد. مردمی که علاوه بر فشار اقتصادی، تحت بمباران رسانه ای غرب نیز قرار دارند.