گوگل و فیس بوک چگونه رئیس جمهور آمریکا را انتخاب می کنند +فیلم و عکس

آمار و ارقام از اهمیت بی سابقه شبکه های اجتماعی در تعیین رئیس جمهور آینده آمریکا خبر می دهد؛ گوگل و فیس بوک به راحتی می توانند به کاربران خود بگویند به کدام نامزد رأی بدهند، بدون آن که هیچ کس بویی ببرد.

خلاصه گزارش: شبکه ها و رسانه های اجتماعی از جمله فیس بوک و توئیتر و همین طور غول های جست وجوگر اینترنتی مانند گوگل، در تعیین نتیجه انتخابات امسال ریاست جمهوری آمریکا نقشی را ایفا خواهند کرد که از نظر وسعت، بی سابقه است. از یک طرف، گوگل با توجه به اطلاعات خصوصی ای که از هر کاربر در اختیار دارد، الگوریتم هایی را به کار می گیرد تا رأی دهندگان مردد را متقاعد کند به یک نامزد خاص رأی دهند. از طرف دیگر، فیس بوک با «دست کاری احساسات» کاربران خود، آن ها را به رأی دادن به یک نامزد خاص تشویق می کند. نامزدهای انتخابات آمریکا هم با اطلاع از این واقعیت ها، تمام تلاش خود را می کنند تا نهایت استفاده را از شبکه های اجتماعی ببرند. کلینتون پشت سر هم عکس های اینستاگرامی می گذارد و سندرز پیر هم بر دنیای رسانه های اجتماعی «پادشاهی» می کند. به نظر می رسد رابطه اولیه میان دنیای واقعی و فضای مجازی تغییر کرده و اکنون اینترنت است که دنیای واقعی را مدیریت می کند.

کدام نامزدها بیش ترین دنبال کننده را در فضای مجازی دارند

در حالی که رقابت ها میان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا گرم تر از هر زمان دیگری شده، تحقیقات نشان می دهد رسانه های اجتماعی^[1] و غول های جست وجوگر اینترنتی نظیر گوگل^[2]، می توانند در شکل دهی به افکار عمومی رأی دهندگان در قبال نامزدها تأثیرگذار باشند. این نفوذ گسترده^[3] می تواند نه تنها انتخابات در آمریکا، بلکه انتخابات در کشورهای سراسر جهان را تحت تأثیر قرار دهد.

{$sepehr_media_1503017_400_300}

اولین منبع خبری 61 درصد از جوانان آمریکا، فیس بوک است - دانلود

تحقیقات نشان می دهد فناوری های دیجیتال جدید تأثیر عمیقی بر تصمیم گیری های مردم دارد، نه تنها تصمیم گیری درباره نوع خمیر دندانی که می خرند یا قهوه ای که می نوشند، بلکه تصمیم گیری هایی که می تواند کل جامعه آن ها را تحت تأثیر قرار بدهد، مانند انتخابات ریاست جمهوری (گزارش های مشرق را از این جا و این جا بخوانید). به این ترتیب، باید شک کرد که آیا انتخابات هایی که برگزار می شود، واقعاً آزاد و عادلانه است یا نه (گزارش های مشرق را از این جا و این جا بخوانید).

تأثیر گوگل بر نتیجه انتخابات های دنیا

مسلماً انتخابات در آمریکا کم تر شباهتی به یک پروسه دموکراتیک دارد. از ساختار ایالت محور انتخابات تا «مجمع های انتخاب کنندگان» تا این که هیلاری کلینتون برخی آرای خود در ایالت آیووا را صرفاً با «شیر یا خط^[4]» به دست آورد^[5] (و این که ظاهراً هیلاری کلینتون در این مسئله «بی اندازه^[6]» خوش شانس است^[7])، همگی گواه این مطلب هستند که رأی سرتاسری مردم تنها یکی از چندین عاملی است که نتیجه انتخابات آمریکا را تعیین می کند. اما همین عامل هم به روش های مختلفی قابل «دست کاری» است. تبلیغات و دلارهای انتخاباتی همه این روش ها نیستند. روش نامحسوس اما بسیار مهم دیگری هم وجود دارد: دست کاری در فضای مجازی.

طی سال های اخیر نقش مهم شبکه های اجتماعی و موتورهای جست وجوگر اینترنتی در تعیین نتیجه انتخابات آمریکا بیش تر مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات در این باره بسیار نگران کننده است، چون نقش این فناوری های جدید به راحتی در افکار عمومی قابل تشخیص نیست، و بنابراین می توانند به راحتی نتیجه یک انتخابات را تغییر دهند، بدون آن که کسی متوجه شود.

شوخی اینستاگرامی کلینتون با عنوان کتاب خاطراتش
«انتخاب های سخت»

«رابرت اپستین» روان شناس تحقیقی ارشد عضو مؤسسه تحقیقات رفتاری و فناوری آمریکا و سردبیر سابق مجله معتبر «روان شناسی امروز» درباره همین قدرت «نامرئی» شبکه های اجتماعی^[8] و جست وجوگرهای اینترنتی هشدار می دهد که اگر «گوگل در یک انتخابات، طرف دار یکی از نامزدها باشد، تأثیرش بر رأی دهندگان مردد، به راحتی می تواند نتیجه آن انتخابات را [به نفع نامزد مدنظرش] تعیین کند.» این در حالی است که تخمین زده می شود بیش از 60 درصد از جمعیت آمریکا در حال حاضر اخبار خود را از طریق واسطه های دیجیتال مانند گوگل، فیس بوک و توئیتر دریافت می کنند.

تحقیقاتی که اپستین و تیم هم کارش انجام داده اند تأثیری را نشان داد که الگوریتم جست وجوی گوگل بر مخاطبان می گذارد و نام آن را «تأثیر دست کاری موتور جست وجوگر» گذاشته اند^[9]. نتیجه شگفت آوری که این تحقیق نشان داد این بود که گوگل اکنون می تواند نتیجه بیش از 25 درصد از انتخابات های ملی را در جهان تغییر دهد، بدون آن که هیچ کس از این موضوع باخبر شود^[10].

این تحقیقات نتایج دیگری هم داشت، از جمله این که رتبه بندی مغرضانه نتایج جست وجو توسط موتورهایی مانند گوگل می تواند افکار عمومی رأی دهندگان مردد را 20 درصد یا حتی بیش تر تغییر دهد. البته این تغییر در همه گروه های جمعیتی یکسان نیست، بلکه در برخی از آن ها بسیار بیش تر است (تحقیقات نشان می دهد افرادی که اخبار را بیش تر دنبال می کنند، احتمال فعالیت مدنی و سیاسی بیش تری دارند^[11]). هم چنین می تواند جهت دار بودن رتبه بندی نتایج جست وجو را به گونه ای پنهان کرد که مردم هیچ اطلاعی از این دست کاری ها پیدا نکنند.

میدان التحریر؛ شبکه های اجتماعی نقش پررنگ خود را
در بیداری اسلامی به خوبی اثبات کردند

البته تعیین نتیجه انتخابات های ملی، برای آمریکایی ها به هیچ عنوان پدیده جدیدی نیست. در یکی از نمونه های مشهوری که در این باره وجود دارد، «ادوارد برنیز» پدر علم «روابط عمومی» (بخوانید: پروپاگاندا)، با کمپانی آمریکایی «یونایتد فروت» و سازمان سیا هم کاری کرد تا افکار عمومی سراسر جهان را علیه «جاکوبو آربنز» رئیس جمهور وقت گواتمالا تحریک کند و زمینه را برای یک کودتای نظامی علیه او آماده نماید، کودتایی که سال 1954 انجام شد و دولت گواتمالا را سرنگون کرد (گزارش های مشرق را از این جا و این جا بخوانید).

شبکه های اجتماعی و انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا

برخی آمار نشان می دهد نقش شبکه های اجتماعی در تبلیغات انتخاباتی سال جاری در آمریکا بیش از هر زمان دیگری پررنگ است^[12]. در حالی که کل هزینه های تبلیغاتی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا 11.4 میلیارد دلار برآورد می شود^[13] (20 درصد بیش تر از دوره قبلی)، تخمین زده می شود که از یک میلیارد هزینه برای تبلیغات در رسانه های دیجیتال، بیش از نیمی از آن به شبکه های اجتماعی اختصاص داده شود.

اوباما را اولین رئیس جمهوری می دانند که در تبلیغات انتخاباتی توانست با موفقیت از رسانه های اجتماعی استفاده کند^[14]. کمپین «هرچه [می خواهید] از من بپرسید» او در شبکه اجتماعی محبوب «ردیت» (Reddit) به سرعت یکی از پربیننده ترین بخش های این شبکه شد. اوباما به این ترتیب، توانست رأی اقلیت ها و جوانانی را جمع کند که در هر دو دوره 2008 و 2012 برایش حیاتی بودند.

به یک پیام تبلیغاتی - دانلود

با توجه به این سابقه تعجبی ندارد که نامزدهای کنونی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از جمله هیلاری کلینتون حتی از شبکه هایی مانند اینستاگرام^[15] و «اسنپ چت^[16]» (Snapchat) هم استفاده می کنند تا جایی که کلینتون خبر نامزد شدنش را هم در اسنپ چت اعلام کرد^[17].

البته کلینتون (بعد از ترامپ^[18]) به استفاده از شبکه های اجتماعی مشهور است، اما حتی «برنی سندرز» هم (که اگر انتخاب شود پیرترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا خواهد شد^[19]) به خوبی اهمیت شبکه های اجتماعی را درک و از آن ها استفاده می کند. ویدیوهای عجیب تبلیغاتی^[20] و حدود 2.5 میلیون «دنبال کننده»ای که سندرز را در فضای مجازی دنبال می کنند، موجب شده تا نیویورک تایمز، این نامزد پیر را «پادشاه رسانه های اجتماعی» توصیف کند^[21].

طبق تحقیقات در آمریکا هم نشان می دهد^[22] که 41 درصد از جوانان بین سنین 15 تا 25 سال، در شکلی از بحث سیاسی شرکت داشته اند؛ خواه به اشتراک گذاشتن یک ویدیو از یک نامزد انتخابات یا نوشتن پیام توئیتری درباره اتفاقات جهان. این افراد نسبت به کاربرانی که در فعالیت های سیاسی حضور نداشته اند، احتمال بسیار بیش تری دارد که رأی بدهند. مطالعه مشابهی در انگلیس، یک سوم از جوانان 18 تا 24 ساله می گویند رسانه های اجتماعی^[23] (بعد از مناظره های تلویزیونی) بیش ترین تأثیر را روی رأی آن ها می گذارد^[24].

«این یکی برای بچه درس خوان هاست. اولین روز مدرسه مبارک!»
کلینتون تصاویر قدیمی خود را به اشتراک می گذارد

هر چه به روز انتخابات نزدیک تر می شویم، مسلماً بودجه تبلیغاتی بیش تری هم برای رسانه های اجتماعی خرج خواهد شد تا اندازه ای که بیش از 9 درصد از کل هزینه های تبلیغاتی نامزدها را به خود اختصاص دهد^[25]. در این میان، گوگل اگرچه تنها نیست، اما بیش ترین سهم را در تبلیغات نامزدها خواهد داشت. از لینک های تبلیغاتی که با هر جست وجو به کاربران نشان داده می شوند گرفته تا سرویس یوتیوب که به نظر «لی دان» مدیر تیم مدیریت کمپین های انتخاباتی گوگل، بهترین پلتفرمی است^[26] که می تواند ویدیوهای تبلیغاتی را بر اساس موقعیت جغرافیایی و زبان کاربران، به آن ها نشان دهد.

البته گوگل و همین طور فیس بوک روش های مخفیانه تری هم برای تأثیرگذاری روی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا دارند که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت. نکته ای که نباید از آن غفلت کرد، نفوذی است که نهادهای مختلف جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا نظیر سیا بر شبکه های اجتماعی دارند و بنابراین یک چرخه باطل را تشکیل داده اند (گزارش مشرق درباره این نفوذ را می توانید از این جا بخوانید).

گوگل چگونه رأی شما را تغییر می دهد

تحقیقات اپستین نشان می دهد که امپراتوری های دیجیتال جدید اکنون می توانند «قدرت نرم» قرن بیستم را به گونه ای بسیار مؤثرتر پیاده کنند. این نسخه جدید از قدرت نرم خود را پشت مفاهیمی مانند «بهینه سازی موتور جست وجو» پنهان می کند. این یعنی اگر امپراتوری های سنتی باید برای تغییر نتایج انتخابات در یک کشور، قبل از آن که به سراغ گزینه «قدرت سخت» و مداخله نظامی بروند، به سازمان های مدنی و سیاسی متوسل می شدند، امپراتوری های دیجیتال جدید می توانند نتایج انتخابات را به طور مستقیم و البته مخفیانه تعیین کنند.

جوک گویی «اریک اشمیت» مدیرعامل گوگل با هیلاری کلینتون

«اریک اشمیت» مدیرعامل گوگل در کتاب خود موسوم به «عصر دیجیتال جدید» که سال 2003 به چاپ رسید، اعتراف می کند که اینترنت «محدود به قوانین زمینی [و کشوری] نیست» و بنابراین نه تنها «بزرگ ترین فضای مدیریت نشده در دنیا»، بلکه «بزرگ ترین آزمایش شامل آنارشیسم در تاریخ» است.

وقتی شما عبارتی را در گوگل جست وجو می کنید، ظاهر امر این است که این موتور جست وجوگر، یک سری نتایج را به شما ارائه می دهد که به شکلی شفاف از محتواهای موجود در اینترنت به دست آمده اند و شما می توانید آزادانه روی هر کدام از آن ها که خواستید، کلیک کنید. با این حال، واقعیت این است که گوگل «آگاهانه» یک سری نتایجی را به شما ارائه می دهد که اتفاقاً کاملاً گزینش شده هستند. به این ترتیب، کاربران اینترنتی عملاً مجبور هستند از میان مجموعه ای محدود از گزینه هایی انتخاب کنند که گوگل قبلاً برای آن ها گزینش کرده است.

«نوام چامسکی» سال 1989 نوشته بود که در نظام های دموکراتیک، «توهمات ضروری» درباره آزادی «باید با استفاده از ابزارهای زیرکانه تر در ذهن عموم مردم نهادینه شود.» به نظر می رسد در دنیای امروز، یکی از این روش های زیرکانه، استفاده از فضای مجازی و به خصوص الگوریتم های پیچیده است.

بر اساس «شیر یا خط» به دست آورد - دانلود

بر کسی پوشیده نیست که مدیران در رأس غول های فناوری آمریکایی، ترجیح می دهند هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات در انتخابات آینده رئیس جمهوری آمریکا شود. گوگل در حال حاضر دو شرکت دارد که به طرح ریزی استراتژی کمپین انتخاباتی کلینتون کمک می کنند: «گراوندورک^[27]» و «سیویس آنالتیکس^[28]». پشتیبانی گوگل از کلینتون آن قدر واضح بوده که «جولیان آسانژ» مؤسس ویکی لیکس، گوگل را «سلاح مخفی» کلینتون توصیف کرده است. اما آیا فقط گوگل است که حمایتش از یک نامزد خاص می تواند در نتیجه انتخابات آمریکا تأثیرگذار باشد؟

فیس بوک چگونه به شما می گوید به چه کسی رأی بدهید

هر روز، صدها میلیون نفر در جهان با میل و رغبت، اطلاعات شخصی خود، خانواده و دوستانشان را در شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک به اشتراک می گذارند. از سوی دیگر، وزارت دفاع آمریکا مطالعات گسترده ای انجام داده تا بفهمد که چگونه می تواند در میان کاربران این شبکه ها نفوذ کند^[29]. هم چنین فیس بوک در اقدامی بسیار بحث برانگیز تلاش کرده تا ببیند^[30] چگونه می تواند با ویژگی «خوراک خبری» (گزارشی که فیس بوک درباره فعالیت های سایر کاربران به یک کاربر می دهد)، احساسات کاربران را دست کاری کند^[31].

این آزمایش فیس بوک آن قدر جنجالی شد که حتی «کلی جانسون» از بنیان گذاران سازمان «بلو استیت دیجیتال» که کمپین آنلاین باراک اوباما در انتخابات سال 2008 را ایجاد و مدیریت کرده بود، در صفحه توئیتر خود نوشت: «آزمایش «انتقال خشم» فیس بوک، وحشتناک است.» نتایج تحقیقات درباره توان تأثیرگذاری فضای مجازی بر احساسات و تصمیم های کاربران نشان می دهد که شبکه های اجتماعی و موتورهای جست وجوگر به شکلی نامرئی و در مقیاسی فعالیت می کنند که از نظر اپستین «در تاریخ بشر، بی سابقه است.»

«مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیس بوک، از دنیای سیاست دور نیست

اما ماجرا چه بود؟ فیس بوک سال 2010 طی یک آزمایش از 61 میلیون نفر از کاربران آمریکایی خود درخواست کرد تا در انتخابات میان دوره ای کنگره در محل سکونت خود شرکت کنند^[32]. این شبکه اجتماعی لینکی را در اختیار کاربران خود گذاشته بود که پایگاه های رأی گیری نزدیک هر کاربر را به او نشان می داد. هم چنین دکمه ای تعبیه شده بود که هر کاربر پس از رأی داد، باید روی آن کلیک می کرد. به علاوه، هر کاربری می توانست تصاویر آن دسته از دوستانش را ببیند که در رأی گیری شرکت کرده بودند.

نتایج این آزمایش که محققان، آن را یک آزمایش «نفوذ اجتماعی و بسیج سیاسی» توصیف کردند، حیرت انگیز بود. محققان گفتند حدود 340 هزار نفر «اضافه تر» صرفاً به خاطر همین کمپین فیس بوکی رأی خود را به صندوق انداختند. «جاناتان زیترین» مدیر «مرکز اینترنت و جامعه برکمن» در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد، ضمن بررسی پیامدهای خطرناک تأثیر فیس بوک بر انتخابات های آمریکا و «مهندسی مدنی» جامعه، یک سناریوی خیالی را تصور کرده است^[33]:

تصور کنید طی یکی از انتخابات های آینده که به شدت رقابت در آن بالا گرفته، «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیس بوک، شخصاً یکی از نامزدهایی را می پسندد که شما نمی خواهید به او رأی بدهید. زاکربرگ ترتیبی می دهد تا خوراک خبری ده ها میلیون کاربر فیس بوک به آن ها بگوید در انتخابات شرکت کنند. با این حال، زاکربرگ که می داند «لایک»های فیس بوک می تواند نشانگر دیدگاه های سیاسی و وابستگی های حزبی کاربران باشد، صرفاً به کاربرانی اصرار می کند در رأی گیری شرکت کنند که پیش بینی می کند به نامزد مدنظر خودش رأی خواهند داد. به این ترتیب، نتیجه این انتخابات خیالی به راحتی قابل تغییر و دست کاری است.

در فضای مجازی دارد - دانلود

برای کنترل دنیای واقعی، فضای مجازی را کنترل کنید

زیترین معتقد است برای آن که از دست کاری شبکه های اجتماعی در انتخابات ها جلوگیری شود، سازمان هایی که اطلاعات شخصی درباره تمایلات افراد در اختیار دارند، باید مقید به همان قوانینی شوند که وکلا و پزشکان وادار هستند وقتی اطلاعات حساس در مورد مشتریان و بیماران خود به دست می آورند، آن ها را رعایت کنند. به طور خاص، این کمپانی ها نباید اجازه داشته باشند از اطلاعاتی که دارند، برای رسیدن به مقاصد خارجی استفاده کنند. با این حال، آن چه امروز شاهد آن هستیم، نقطه مقابل این وضعیت است. در حال حاضر سود سرشاری که سازمان های فناوری مانند گوگل و فیس بوک به دست می آورند، اتفاقاً از تفسیر و حتی فروش اطلاعاتی است که از کاربرانی مانند ما در اختیار دارند.

«لارنس لسینگ» استاد حقوق دانشگاه هاروارد و یکی از نامزدهای حزب دموکرات که ماه نوامبر سال 2015 از رقابت با کلینتون و سندرز انصراف داد، در توضیح این روی کرد که «کُد، قانون است» توضیح می دهد که کد (به معنای صفر و یک های برنامه نویسی)، هم می تواند برای ایجاد یک دنیای دیجیتال به منظور حفاظت از ارزش هایی مورد استفاده قرار بگیرد که به اعتقاد ما، اساسی هستند، و هم می تواند این ارزش ها را به کل محو کند.

این مسئله از آن جایی مهم است که اینترنت قبلاً فضایی آزاد تلقی می شد که تهدید اصلی در آن، اتفاقاً مقررات دولتی و تجاوز به حریم خصوصی بود. این در حالی است که اکنون شرایط تغییر کرده است و امپراتوری های دیجیتال جدید مانند گوگل و فیس بوک اکنون می توانند نتایج یکی انتخابات واقعی را تعیین کنند. این یعنی دنیای مجازی اکنون می تواند به شکلی تعیین کننده، دنیای واقعی را مدیریت کند.