در حالی که برخی نشریات مدعی اصلاح طلبی، اصرار دارند بحران اقتصاد گریبانگیر اروپا را بپوشانند، یک نشریه همسو اذعان کرد اروپا گرفتار بحران گسترده اقتصادی است .

«خانواده های ناتــوان از پرداخـت قـبـض»، «کارخانه هـای نیمه تعطیـل»، «تـرس از تورم در آینده» و «دولت های بدهکار» گزاره هایی هستند که مجله اکونومیست با آنها شرایط کنونی اروپا را تعریف کرده است، شرایطی دشوار که با رسیدن زمستان سخت تر خواهد شد.

این نشـــریه با ابراز این نگرانی، آینده پیش روی دولت ها را با عنوان «دولت هایی بدهکار» تصویر می کند چرا که اعتبارات حمایتی از محل استقراض تامین می شـود. اکونومیست با نگاهی به زیرساخت های تولید انرژی تجدیدپذیر در اروپا و افزایش سهم آن در سبد مصرفی، سرمایه گذاری روی این حوزه و بـه دست آوردن «منابع تازه انرژی» به هر قیمتی را از ملزومات دانسته است. 

به نوشته اکونومیست در شرایط کنونی اروپا، تنها یک «واکنش اشتباه می تواند دولت ها را ورشکسته کند». اما اروپا از زمستان امسال چگونه عبور می کند؟

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه تهدید کرده شیرهای گاز را به روی اروپا می بندد. این تهدید به واقعیت بدل شده و اروپایی ها «زمستانی ســرد و تاریک» خواهند داشـت. مورگان استنلی، (تحلیلگر بانکی)، معتقد اسـت: «هزینه سالانه برق و گاز مصرف کنندگان اتحادیه اروپا می تواند تا رقم خیره کننده 1/4 تریلیون یورو هم برسد که ۲۰۰ میلیارد یورو بیشتر از متوسط سال های پیش است.» شوک انرژی در اروپا به یک بحران سیاسی اقتصادی بدل شده است. ۱۴ درصد از خانواده های بریتانیایی از پرداخت قبض هـای آب و بـرق بازمانده اند؛ شرکت آرسلورمتال یک واحد تولیدی در شهر برمن را تعطیل کرده و رکود اقتصادی در حال ظهور است، در پشت صحنه هم بازار انرژی دچار هرج و مرج شده است. قیمت برق در اروپا توسط تولیدکننده های کلان و خرد تعیین می شـود و از آنجا که روسیه نورد استریم ۱ را بسته، قیمت برق در اروپا صعود چشمگیری داشته است. به نوشــته اکونومیست شرکت های تولیدکننده برق «از دوسلدورف تا وین در حال تلاش برای نجات خود هستند؛ چراکه دچار مشکل کمبود نقدینگی شدند.» اما آن طرف سکه «واحدهای صنعتی هسته ای و انرژی های تجدیدپذیر با انرژی ارزانی که تولید می کنند صدها میلیارد یورو به جیب می زنند.» درست مثل زمان شیوع کرونا که «دولت ها با انبوهی از اعتبارات و کمک به کسب و کارها» وارد میدان شـدند.

عمق بحران انرژی در اروپا بر کسی پوشیده نیست؛ تا آنجا که یک گزارش مبنی بر «هیزم جمع کردن اروپایی ها» مدتی سرتیتر خبرها شده بود. به همین سبب حمایت گسترده ای که دولت ها با دخالت در تعرفه های انرژی انجام می دهند قابل درک است اما اکونومیست تاکتیک «اعمال سقف قیمتی در خرده فروشی مثل طرح های فرانسه و بریتانیا» را طرح های «سطحی و وسوسه انگیزی» دانسته که معایب زیـادی دارد.

این نشریه برای جلوگیری از «سقوط دومینویی شرکت های تولیدکننده برق» راهکار دیگری پیشنهاد می کند: «وام هایی که از طریق صندوق های اعتباری دولتی تامین می شود می تواند این شرکت ها را نجات دهد. بعضی از کسب و کارها مثل اوایل شیوع کرونا ممکن است تعطیل شوند و به همین دلیل وام هـای حمایتی دولت می تواند آنها را نجات دهد؛ البته به طور موقت.» این مجله تاکید می کند که وام های حمایتی باید «محدود به زمان باشند». 

سؤال مهم تر این است که دولت ها چگونه از پس این هزینه ها برمی آیند؟ استقراض از بانک مرکزی. قرضی که «هزینه بیشتری روی دوش دولت ها می گذارد». به نوشته این نشریه «بریتانیا حداقل ۴۵۰ میلیارد یورو برای مبارزه با بحران انـرژی هزینه می کنـد و دولت های آلمان و ایتالیا به ترتیـب ۲ و ۳ درصد از ارزش تولید ناخالص شان را برای عبور از شوک انرژی پرداخت می کنند». این نشریه هشدار داده طرح نخست وزیر بریتانیا «کل صورت حساب انرژی بریتانیا را 2 برابر افزایش می دهد. این اعتبار از طریق استقراض تامین می شود، استقراضی که کسری بودجه بیشتری در زمان تورم نصیب دولت می کند و بانک مرکـزی با بالا بردن نرخ بهره برای مبارزه با تـورم ، عملا هزینه ای را که بر دوش دولت است سنگین تر می کند. دقیقا به همین دلیل باید روی درآمدهای بادآورده برخی از ژنراتورهای انرژی حساب باز کرد.»

اکونومیست شرایط کنونی انرژی اروپا را ملزم به طراحی سیستم جدیدی می داند و می نویسد: « اگرچه برخی از قوانین و اصول واضح هستند؛ حفظ مکانیزم عرضه و تقاضای بازار برای تشویق سرمایه گذاری در ظرفیتهای جدید انرژی و نوآوری در تولیـد باتریهای مختلف ضروری است.» همچنین پیشنهاد می کند در بازتعریف بازار انـرژی اروپا «تغییر لحظه ای قیمتها بـه قراردادهای بلندمدت» تغییر پیدا کند به ویژه در زمانی که «انرژی ارزان باد سهم رو به رشدی» در سبد مصرفی انرژی اروپا دارد. یافتن منابع انرژی تازه «از گاز در قطر گرفته تا انرژی های تجدیدپذیر» یکی دیگر از پیشنهادهای اکونومیست است.