امروز عرصه، عرصه تنازع برای بقا از طریق نفوذ هر چه بیشتر در افکار عمومی است. در این میان صاحبان و مدیران کلان رسانه های جهان به خوبی دریافتند برای تاثیرگذاری عمیق تر و ماندگارتر بر افکار عمومی باید آن ها را در «خواب عدم هوشیاری» نگه دارند؛ یعنی چه؟ یعنی نباید هوشیاری مخاطب را تحریک کنند البته این موضوع در پوسته ی ظاهری تلاش برای آگاه سازی انجام می شود.

ملوین دفلور که سال ها درباره ارتباطات جمعی و شناخت آن فعالیت کرده است، معتقد است: تأثیرات و نفوذ رسانه های جمعی بر مردم را در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری باید طبقه بندی کرد. او بر این باور است که در جنگ رسانه ای، دو بُعد بینش و گرایش مورد هدف قرار می گیرد اما درنهایت به کنش و رفتار مخاطب ختم می شود.

با این تعریف باید گفت «ایجاد ابهام در مخاطب»، «برخورد اطلاعات متناقض»، «برجسته سازی اخبار»، «شکل دهی به نگرش ها» و ... تاثیرات بینشی یا شناختی هستند. «ایجاد انفعال در افراد»، «افزایش نفوذپذیری»، «افزایش حس نگرانی»، «افزایش عدم امنیت اجتماعی» و... از تاثیرات گرایشی بوده و «ایجاد نگرش های جدید»، «مبهم جلوه دادن شرایط»، «منفعل ساختن مخاطب» و... نیز از تاثیرات کنشی یا رفتاری قلمداد می شوند.

امروز رسانه ها با بزرگنمایی، کوچک سازی، تکرار و تعمیم و... هم به مخاطبان می گویند چگونه فکر کنند و هم می گویند به چه چیزی با چه عمقی و از چه زاویه ای فکر کنند. رسانه این توان را دارد که ذهن شما را به دورترین نقطه از واقعیت برده یا یک فریب را پیش چشم واقعی جلوه دهد و شما توان انکار آن را نداشته باشید.

از سوی دیگر امروز این جمله را نباید فراموش کرد که مخاطبان دیگر سرکوب نمی شوند بلکه سرگرم می شوند. پس سرگرمی یکی دیگر از روش های رسانه ها برای نفوذ در افکار عمومی برای انتقال معناست که با تصویرسازی رخ می دهد. تصاویر از آن جهت مهم هستند که مردم آنچه می بینند را باور می کنند پس تصاویر دستکاری شده یا صحنه سازی شده یا دارای جهت مشخص بر فکر مردم اثر میگذارد.

امروز نزاع میان رسانه ها بر سر مهندسی توجه، تصاحب افکار و جهت دهی به ترجیحات و سلایق مردم جوامع برای تربیت شهروندانی یکدست و بی دردسر است. شهروندانی که رسانه و کارکرد آن را می شناسند و در عین حال دانش و مهارت مواجه با آن را (سواد رسانه ای) کسب کرده اند، پیروزان واقعی این عرصه هستند. آن ها فراگرفته اند رسانه را مدیریت کنند و نه رسانه آن ها را.

منبع:   کانال تلگرامی عصر هوشمندی معصومه نصیری