همه ساله با فرا رسیدن روز جهانی قدس در بیستم نوامبر هر سال، می بینیم که وضعیت کودکان فلسطینی از نظر خدمات ارائه شده محافل بین المللی به کودکان جهان، کاملا متفاوت است. مردم فلسطین از جمله کودکان در معرض محرومیت، فقر و خشونت قرار دارند. کودکان فلسطینی از ابتدایی ترین حقوق خود که قوانین و موازین بین المللی آنها را به رسمیت شناخته است، محرومند. منشور حمایت از حقوق کودک در این زمینه که بهترین تعبیر و تفسیر آن چیزی است که جامعه بین المللی برای کودکان می خواهد نسبت به بقیه قوانین و منشورهای بین المللی ویژگی خاصی دارد؛ چرا که که تنها در قالب یک منشور، حقوق اجتماعی و اقتصادی و مدنی و سیاسی کودک را مشخص می کند. در منشور حمایت از حقوق کودک آمده است که کودکان افرادی هستند که از حق رشد جسمی، عقلی و اجتماعی برخوردارند و آنان حق دارند که آزادانه افکار و اندیشه های خود را ابراز نمایند. قبل از آغاز بررسی و کنکاش درباره آثار مخرب و منفی سیاست های رژیم اشغالگر قدس بر وضعیت کودکان فلسطینی باید این نکته را متذکر شویم که رژیم صهیونیستی یکی از طرفین امضا کننده این منشور به شمار می رود، اما این رژیم از زمان امضای آن تاکنون به هیچ یک از بنود آن پایبند نبوده است. "بیش از نیمی از مردم فلسطین را افراد زیر 18 سال تشکیل می دهند" بر پایه گزارش مرکز آمار فلسطین، جامعه فلسطین جامعه ای جوان است، به نحوی که تعداد افراد زیر 18 سال آن تا پایان سال 2006 میلادی 2 میلیون و یکصد هزار نفر بر آورد شده است و این افراد 3/52 درصد جمعیت اراضی فلسطینی را تشکیل می دهند. کودکان زیر 5 سال، 1/17 درصد ساکنان فلسطین را تشکیل می دهند و افراد بین 5 تا 9 سال، 4/15 درصد جمعیت و افراد 10 تا 14 سال 13 درصد جمعیت و افراد 15 تا 17 سال 8/6 درصد افراد جامعه فلسطین را تشکیل می دهند. از هر سه خانواده فلسطینی دو خانواده معتقدند که کودکانشان آماج اقدامات خشونت آمیز قرار گرفته اند بر پایه این جستار، دو سوم خانواده های فلسطینی یعنی 65 درصد جمعیت فلسطین بر این باورند که کودکان آنها در نیمه اول سال جاری (2006) آماج اقدامات خشونت آمیز قرار گرفته اند که از این تعداد 8/69 درصد ساکن کرانه باختری و 5/55 درصد ساکن نوار غزه هستند. همچنین 8/56 درصد خانواده ها بر این باورند که وضعیت امنیتی اراضی فلسطین با توجه به تداوم اشغالگری، عامل اصلی و فاکتور عمده در روا داشتن خشونت علیه کودکان به شماری می رود و 6/9 درصد نیز بر این باورند که نابسامانی امنیتی عامل اصلی این خشونت ها محسوب می شود. در خصوص توانمندی خانواده های فلسطینی در زمینه تامین امنیت و رسیدگی کامل به کودکانشان، آمارها نشان می دهد که نیمی از خانواده های فلسطینی یعنی 2/52 درصد آنان بر این باورند که می توانند از کودکانشان حمایت و به آنان رسیدگی کنند و علاوه بر آن 7/38 درصد از پدران و مادران فلسطینی بر این باورند که استرس و فشارهای روحی و روانی کودکان از سال 2005 تا سال 2006 افزایش یافته است. یک پنجم شهدای فلسطین کودک هستند از آغاز انتفاضه الاقصی در بیست و هشتم ماه اکتبر سال 2000 تا سی و یکم همین ماه در سال 2006م. 4516 فلسطینی به شهادت رسیدند که 2/19 درصد آنان یعنی (868) نفر افراد زیر 18 سال بودند و از این تعداد 358 نفر در کرانه باختری و 508 نفر دیگر نیز در نوار غزه و دو تن هم در اراضی اشغالی 48 شهید شدند. همچنین بیش از 400 اسیر فلسطینی زیر 18 در بند نظامیان صهیونیست به سر می برند که میانگین عمر آنان بین 12 تا 18 سال است و 20 نفر هم در بازداشت موقت به سر می برند بی آن که اتهامی علیه آنان مطرح شده باشد و این تعداد 5 درصد کودکان اسیر را تشکیل می دهد و از میان کودکان بازداشت شده 270 نفر در انتظار محاکمه هستند و این افراد 1/69 درصد مجموع کودکان بازداشت شده را تشکیل می دهند. از هر 5 کودک فلسطینی 2 نفر در خانواده فقیر زندگی می کنند میزان فقر در میان کودکان با پایان سال 2005 به 9/36 درصد رسید که از این میزان 3/28 درصد در کرانه باختری و 1/50 درصد هم در نوار غزه به سر می برند. همچنین آمارها حکایت از آن دارد که بیش از نیمی از جمعیت اراضی اشغالی را کودکان تشکیل می دهند؛ به نحوی که کودکان فقیر 8/56 از مجموع فقیران را تشکیل می دهند. طی سه دهه سوم سال 2006 تقریبا 6/6 درصد کودکان بین 10 تا 17 سال در شمار کودکان شاغل گنجانده شده اند. همچنین دو سوم کودکان کارگر در اراضی فلسطینی یعنی (1/68) درصد بدون مزد در نزد خانواده هایشان و 6/24 با مزد نزد دیگران کار می کنند. از سوی دیگر، آمارها نشان می دهند که 1/7 درصد کودکان 10 تا 17 ساله با حساب شخصی خودشان کار می کنند. این کودکان بیشتر در زمینه های کشاورزی، ماهیگیری و دست فروشی فعالیت می کنند؛ به نحوی که میزان کودکانی که در این زمینه کار می کنند 9/41 است و 9/32 درصد در عرصه تجارت، رستوران و هتل و 2/12 درصد هم در کار معدن و فلزات و مراکز درمانی و صنایع تبدیلی فعالیت می کنند و 5/8 درصد کودکان هم در ساخت و ساز شرکت دارند. 10 درصد کودکان از کندی رشد رنج می برند آمارهای بهداشتی سال 2004 نشان می دهد که 9/9 درصد کودکان فلسطینی زیر 5 سال کوتاه قد و 9/4 درصد آنان نیز کم وزن و 8/2 درصد آنان نیز لاغرند. همچنین میزان مرگ و میر در میان هر 1000 نوزاد در فاصله سال های 1995 تا 1999 میلادی 5/25 نفر و در فاصله سال های 1999 تا 2003 میلادی 2/24 نفر بوده است که این امر نشان می هد که میزان مرگ و میر در این سال ها 3/4 درصد کاهش داشته است. در خصوص عللی که منجر به مرگ این نوزادان شده است، آمارهای سال 2004 وزارت بهداشت نشان می دهد که علل اصلی مرگ و میر کودکان و نوزدان در کرانه باختری در امور ذیل خلاصه می شود؛ زایمان زود هنگام و کاهش بیش از اندازه وزن (16درصد) و بیماری های تنفسی (3/8 درصد) و عقب ماندگی ذهنی و جسمی (3/18 درصد). اما درباره کودکان زیر 5 سال باید گفت که میانگین مرگ و میر کودکان از 7/28 نفر در میان هر 1000 کودک در طی سال های 1995 تا 1999 به 3/28 نفر طی سال های 1999 تا 2003 کاهش یافت که میزان آن 4/1 درصد است. در خصوص میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال باید گفت که در سال 2004 علل مربوط به قبل از ولادت عامل اصلی مرگ و میر کودکان را تشکیل می داد، به نحوی که 8/39 درصد از کودکان فلسطینی در سال مذکور به علل یاد شده جان باختند که از این تعداد 5/33 درصد در کرانه باختری و 7/45 درصد نیز در نوار غزه بودند. 750 هزار دانش آموز به خاطر اعتصاب از تحصیل محروم شدند گزارش های صندوق کودکان سازمان ملل "یونیسف" حاکی از آن است که اعتصاب های نامحدود سال تحصیلی 2005 ـ 2006 کارمندان آموزش و پرورش در اراضی فلسطین، به تحصیل دست کم 750 هزار دانش آموز دختر و پسر ضربه زد و منجر به بسته شدن 1726 مدرسه شد؛ به نحوی که انتظار می رفت در سال تحصیلی 2005 ـ 2006 میلادی 1078488 دانش آموز دختر و پسر وارد مدارس شوند که دختران 8/49 درصد کل دانش آموزان را تشکیل می دهند. در سطح مقاطع تحصیلی، دانش آموزان مقطع ابتدایی 4/88 درصد مجموع دانش آموزان و دانش آموزان مقطع دبیرستان 6/11 درصد آن ها را تشکیل می دهند. 2/70 درصد کودکان در سال تحصیلی 2004 ـ 2005 وارد مدارس دولتی و 6/23 درصد نیز در مدارس آژانس کمک رسانی و استخدام آوارگان فلسطینی "آنروا" و 2/6 درصد نیز در مدارس خصوصی به تحصیل پرداختند. آمارها شانگر تداوم افزایش جمعیت دانش آموز است، به نحوی که تعداد دانش آموزان مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 1994 ـ 1995 از 572529 دانش آموز دختر و پسر به 953621 دانش آموز در سال 2005 ـ 2006 افزایش یافته و تعداد دانش آموزان مقطع دبیرستان نیز از 45339 دانش آموز دختر و پسر در طول سال تحصیلی یاد شده به 124867 نفر رسیده است. به عبارت دیگر میزان افزایش آن 4/175 درصد بود. بر اساس این گزارش، 3/60 درصد مراکز فرهنگی فعال در اراضی فلسطین دارای کتابخانه می باشد و 3/74 درصد این مراکز که دارای کتابخانه می باشد، بخشی از آن به کودکان اختصاص دارد که در واقع 3/76 درصد آنها در کرانه باختری و 69 درصد آنها هم در نوار غزه قرار دارند. همچنین 2/74 درصد کتابخانه های عمومی در اراضی اشغالی فلسطین دست به فعالیت های ویژه ای در زمینه کودکان می زند که این فعالیت ها در کرانه باختری و نوار غزه دارند؛ به نحوی که 80 درصد این کتابخانه ها در کرانه باختری و 6/63 درصد هم در نوار غزه وجود دارند.