مردی که می خواست با اینترنت، جهان را نجات دهد + تصاویر

داستان فیلم درباره مردی است که مغزش را پس از مرگ روی یک ابررایانه بازگذاری می کنند و پس از اتصالش به اینترنت، زمام تمام امور در جهان را به دست می گیرد و سعی می کند انسان ها را جبرا به راه درست بکشاند. اما در نهایت این کار به نابودی فضای سایبر در جهان می انجامد.

داستان سینمایی تعالی (Transcendence) به کارگردانی والی فیستر و نویسندگی جک پاگلن نزدیک به رویدادهای ایلومناتی های نوگرا در دوران پسارنسانس اروپا ست. دورانی که اندیشمندان بدون توجه به عواقب کارهایشان در پی شکافتن هر چه بیشتر علوم هستند و مخالفان آن ها برای جلوگیری از عواقب این تهور در اندیشه، دست به اقدامات گوناگون می زنند. اما تمام این وقایع در بستر جوامع دیجیتالایز قرن 21 رخ می دهد. عصر سوپرکامپیوترهایی با الگوریتم های پیچیده هوش مصنوعی که همیشه ترس از استیلای ماشین ها بر آدمی را در جان انسان می اندازد.

دکتر ویل کستر (Johnny Depp) متخصص شاخه هوش مصنوعی، در پی ساخت سوپر کامپیوتری به نام "بیل" با خودآگاهی ای منحصر به هوش انسانی می باشد؛ که می تواند تحول عظیمی را در اندیشه بشر ایجاد کند. خط اصلی داستان فیلم از جایی شروع می شود که او به همراه همسرش اویلین کستر (Rebecca Hall) در یک سمینار علمی به سخنرانی می پردازند و مورد تشویق مخاطبان خود قرار می گیرند. در سوی دیگر، گروهی از شاگردان ویل که از پیشرفت های علمی او اطلاع داشته و نسبت به عواقب تحقیقات وی آگاهی دارند در پی ترور او هستند تا سد راه ادامه تحقیقاتِ خطرآفرین دکتر کستر شوند.

ویل کستر توسط مواد رادیواکتیو مورد حمله قرار می گیرد و تا چند روز آینده از دنیا می رود. جلوگیری از مرگ ویل، رویدادهایی را رقم می زند که در بستری علمی و کمتر تخیلی، مخاطب را نه تنها تا انتهای فیلم با خود همراه می سازد بلکه ذهن او را مدام درگیر حوزه های علمی - فلسفی می کند و آنچه می گوید را در بوته آزمایش مخاطب نیز قرار می دهد.

اویلین کستر به همراه مکس واترز (Paul Bettany) دوست صمیمی خانوادگی شان، برای زنده نگاه داشتن ویل تصمیم می گیرند شاخه ای از تحقیقات علمی او را که در مرحله آزمایش بر روی میمون ها می باشد؛ به اجرا در آورند تا بر آخرین نقطه امید خود جامه عمل بپوشانند. آن ها برای این کار، هسته مرکزی سوپر کامپیوتر "بیل" را به کار می گیرند و ذهن دکتر ویل کستر را بر روی آن آپلود می کنند و به او زندگی جاودانه می دهند.

پس از اتفاقاتی ویل کستر به اینترنت متصل می شود و زمام تمام امور جهان را در دست می گیرد. از علوم حاضر در فضای سایبر برای بهبود بیماری ها، رشد گیاهان، دستگیری مجرمان و... استفاده می کند. اما بی نهایت طلبی او، تهدیدی برای جوامع انسانی تلقی می شود و استقبال مسئولین به سمت گروهی می رود که در پی توقف تحقیقات علمی کستر بودند. آن ها از اعتماد ویل به همسرش استفاده می کنند و با انتقال ویروسی به او و در نتیجه اینترنت، او و فضای سایبر را از بین می برند.

جانی دپِ همیشه جاودان

با شنیدن نام جانی دپ، ناخودآگاه سری فیلم های دزدان دریایی کارائیب سال های 2003، 2006، 2007، 2011 (و به زودی سال 2016) و نقش جاوادان جک اسپارو برایمان یادآوری می شود. بازگرداندن جک اسپارو از جهان مردگان و جستجوی او برای چشمه جوانی (Fountain of Youth) در قسمت چهارم (On Stranger Tides) پررنگ ترین اتفاقاتی است که برای جک روی می دهد. پس از آن در سال 2012 با انتشار سینمایی سایه های تاریک (Dark Shadows)، جانی دپ در نقش بزرگ خانواده کالینز توسط آنجلیک بوچارد (Eva Green) طلسم و به خون آشامی نامیرا تبدیل می شود.

انتخاب جانی دپ برای ایفای نقش دکتر ویل کستر در Transcendence نیز اتفاقی نبوده است. با نگاهی دوباره به نقش های جانی دپ در دیگر آثار وی می توان گفت که او از چشمه آب حیات هالیوود نوشیده و به مرد نامیرای سینمای هالییود تبدیل شده است. اما ماهیت این چشمه آب هر بار به گونه ای ست. یک بار چشمه جوانی، یک بار طلسم شیطانی و این بار ساز و کارهای اندیشه مدرن در قالب یک ماشین.

در قسمتی از فیلم، ویل کستر که در تمام فضای سایبر تکثیر شده است؛ ابرهای بارانزا را با امواج حاوی خودش بارور میسازد و به طور فیزیکی در سرتاسر جهان نیز تکثیر میشود. قطراتی از این باران به خانه آنها فرود می آید. جایی که در ابتدای فیلم توسط ویل، در برابر تمام امواج عایق بندی شد که پس از انتقال ویروس به او دست نخورده باقی ماند و حیات او همراه با همسرش که او هم آپلود شده بود به جاودانگی رسید.

انسان و ماشین

در مطالعات آینده شناسی، ارتباط میان انسان و ماشین یکی از دغدغه های همیشگی دانشمندان و هنرمندان است. هنرمندان در آثاری ژول ورنی فلسفه می ورزند و آینده ای علمی – تخیلی را بر روی پرده های سینما و یا صفحات کاغذ رقم می زنند که ذهن مخاطبان را به خود درگیر می سازد. شاید بتوان گفت بارزترین و جهانی ترین نگاه سینمایی به ارتباط میان انسان و ماشین به سه گانه ماتریکس و جنگ میان آن ها برمی گردد. در این حوزه و مطالعات صورت گرفته آن، کاشت (یا ایمپلنت) چیپست ها در مغز آدمی یکی از متداول ترین نگاه ها می باشد. چیپست هایی که با کنترل داده های مغز، دانش یا مهارت هایی را به انسان اضافه می کند که برای تحصیل آن ها به طور طبیعی، باید وقت و هزینه زیادی را بپردازد.

Transcendence نگاهی متفاوت از الحاق همیشگی را ارائه می دهد. در آثار گذشته انسان به عنوان بستری بود که تجهیزات الکترونیکی بر روی او سوار می شد اما سازندگان Transcendence بستر و محتوای اصلی را الگوریتم های منطقی ماشین و پردازنده های آن در نظر می گیرند و خاطرات، احساسات و چارچوب تفکری انسان را بر روی ماشین آپلود می کنند.

در این روش مشکل همیشگی ماشین ها یعنی عدم وجود احساسات، حل شده است. مشکلی که مکس واترز در بخشی از فیلم به این گونه بیان می کند:

«من تمام زندگیم رو روی تنزل دادن مغز به یک سری پالس های الکتریکی گذروندم. شکست خوردم. هیجانات انسانی می تونه ناگهان برخوردهای غیر منطقی رو به وجود بیاره: می تونه یکی رو دوست داشته باشه و در عین حال از کاری که اون می کنه متنفر باشه.»

مشکلی که در این نوع روش باز هم مقابل انسان قرار می گیرد میل به قدرت طلبی اوست. ویل کسترِ آپلود شده بر روی ماشین می خواهد تمام دنیا را با منطق و اطلاعات جهانی خود کنترل کند. او اندیشه خود را برتر از همه می داند و در تلاش است مردم را تحت سلطه خود گیرد و آنچه به صلاح آنان است را به اجبار برایشان رقم بزند. آنچه اختیار انسان را زیر سوال قرار می دهد و مخاطب را به یاد پرسش همیشگی خود درباره جبر و اختیار می اندازد. "بری" (Kate Mara) که در فارسی به "دیده" ترجمه شده است؛ متوجه این عواقب تحقیقات کستر می شود و برای متوقف کردن زیاده خواهی های او، سرپرستی تیم مقابله با او را بر عهده می گیرد.

انسان به مثابه ذهن

اندیشمندان اومانیست (انسان گرا)، انسان را کُره ای در نظر می گیرند که نیمی از آن را بُعد ذهنی و نیمی دیگر را بعد جسمانی او تشکیل می دهد. در این اندیشه، مرگ انسان برابر با عدم او خواهد بود و تمام زندگی او محصور به عالم دنیا است. با این تفکر وقتی عضوی قطع می شود؛ تغییری در ابعاد سایکولوژیکال صورت نمی گیرد بلکه فقط بعد جسمانی دچار نقصان می شود. پس می توان نتیجه گرفت اگر ذهن را بر روی جسمی به غیر از ابعاد وجودی انسان سوار کرد؛ انسانیت او دچار خدشه نخواهد شد و می تواند به زندگی ادامه دهد. آنچه تمام اتفاقات فیلم را موجب شده است.

در سوی دیگر اما اندیشمندان تئوئیست (خداگرا) ساحت های آدمی را در سه حوزه فیزیک، عقل و روح تقسیم بندی می کنند. در این اندیشه، مرگ با عدم مساوی نخواهد بود و روح انسان در عالمی دیگر حیات خواهد داشت. در صورت اقامه دوباره منطق سینمایی Transcendence بر روی این نوع اندیشه، تمام ابعاد آن مردود خواهد شد و طبقه بندی آن در ژانر فیلم های تخیلی قرار خواهد گرفت.