عملیات روانی ارتش رژیم صهیونیستی در کلیسای المهد بیت‌اللحمشوانا ریچر عبدالرضا همدانیچکیده در پی حمله ستونهای تانک ارتش رژیم صهیونیستی به جنین و نابلس در شمال کرانه باختری رود اردن و به شهادت رسیدن چند فلسطینی، در روز چهارشنبه 3 آوریل 2002 مطابق 4 فروردین 1381 ارتش رژیم صهیونیستی کلیسای المهد را نیز که تعداد زیادی کشیش و راهبه در آن پناه گرفته بودند، به محاصره خود درآورد و مدعی شد، افراد مسلح از داخل کلیسا به سوی نظامیان رژیم صهیونیستی شلیک کرده‌اند. این محاصره چندین روز طول کشید و نظامیان این رژیم کشیشان داخل کلیسا و تعدادی از مردم فلسطین را که از ترس جان خود به آنجا پناه برده بودند محاصره و طی چندین روز با شیوه‌های مختلف عملیات روانی آنها را مورد آزار و اذیت قرار دادند با توجه به این که مسیحیان اعتقاد دارند این کلیسا محل تولد حضرت مسیح(ع) است و هرساله در آن مراسم سال نو با شکوه خاصی برگزار می‌شود، رسانه‌های غربی با حساسیت زیاد به انعکاس وقایع این کلیسا پرداختند. مقدمه بی‌خوابی می‌تواند شما را دیوانه کند. هنگامی که اسرائیلیها همراه با پخش موسیقی بلند از هوا آتش گلوله باریدند تا افکار و احساسات فلسطینیها را به بازی بگیرند، در واقع شکلی قوی و دیرپا از شکنجه را به کار بردند. هر کسی ممکن است عصبانی و آشفته شود، اما اگر ما بسیار کم بخوابیم یا برای چند روز اصلاً خوابی نداشته باشیم چه؟ چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا توانایی روانی و روحی ما متلاشی خواهد شد؟ آیا سلامت و صحت جسمی ما رو به وخامت خواهد گذاشت؟ آیا آن همه اختلال روانی و جسمی، اصلاح خواهد شد؟ آیا خواهیم مرد؟ متخصصان علم خواب می‌گویند؛ بله و شاید. به همین دلیل است که به گفته سازمان ملل محرومیت از خواب به شکنجه رایجی در جهان امروز تبدیل شده است و سربازان حرفه‌ای برای مقابله با آن آموزش داده می‌شوند. دکتر جیمز ماس( ) استاد روان‌شناسی دانشگاه کورنل در این خصوص می‌گوید: محرومیت از خواب می‌تواند شما را بیمار کند. وی می‌افزاید: هنگامی که فرد به شدت در معرض محرومیت از خواب قرار می‌گیرد درست وضعیت شست‌وشوی مغزی را پیدا می‌کند. در این حالت می‌توان شهروندان میهن‌پرست را به افرادی تبدیل کرد که از کشور خود نفرت دارند و همچنین آرمانهای خود را تقبیح می‌کنند، بنابراین، این افراد اعلامیه‌های دروغین را امضا می‌کنند و به جنبشهای سیاسی که در سراسر عمر خود فدایی آنها بوده‌اند، پشت می‌کنند و از آن متنفر می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: وقتی شما بین 5 تا 10 شبانه‌روز را بدون خواب بگذرانید بردباری خود را از دست خواهید داد و آنگاه است که دیوانگی و جنون غالب می‌شود. محرومیت از خواب طی عملیات کلیسای المهد با آغاز عملیات روانی ارتش رژیم صهیونیستی علیه صد تفنگدار فلسطینی با هدف وادار کردن آنها به خروج از کلیسای بیت‌اللحم (موسوم به زادگاه مسیح) بار دیگر تکرار شد. اسرائیلیها با جلوگیری از دسترسی این افراد به غذا، آب و همچنین محروم کردن آنان از خواب، امیدوار بودند نه تنها توان فیزیکی آنان را در هم شکنند بلکه مقاومت روانی آنها را نیز نابود کنند. در طول روز، رژیم صهیونیستی سعی می‌کرد با به راه انداختن حجم عظیمی از دود در داخل کلیسا، فلسطینیها را عصبی کند. همچنین پس از تاریک شدن هوا با شلیک تیرهای هوایی و انفجار نارنجکهای مشقی و پخش موسیقی عربی که با صدای گوشخراش از بلندگو پخش می‌شد، می‌کوشید آنها را بیدار نگه دارد. هنوز گزارشی مبنی بر این که این روش مؤثر بوده یا خیر ارائه نشده است، اما همان گونه که ماس پیرامون موضوع خواب مطالعه و تحقیق کرده است، هیچ دلیلی نمی‌توان یافت که سرانجام این روش، تأثیرگذار و نتیجه‌بخش نباشد. با وجود این، دکتر جیمز مک فارلان، استاد روان‌پزشکی دانشگاه تورنتو و رئیس آزمایشگاه کلینیک خواب در مرکز خواب و کرونوبیولوژی، می‌گوید: بی‌خوابی حتی از تحمل شنیدن 40 آهنگ کاملاً آزار دهنده، آن هم در جایی که پر از دود و انفجار نارنجک است، سخت‌تر می‌باشد. بنابراین محرومیت از خواب هر مقدار که عذاب‌آورتر باشد مؤثرتر خواهد بود. مک فارلین( ) در کنفرانس ملی پیرامون خواب می‌گوید: عواملی که برای بیدار نگه داشتن فرد مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچون خود محرومیت از خواب، شکنجه محسوب می‌شود. خواب از نیازهای بنیادی و اساسی انسان است. شکنجه تاریخی سنگین و مشمئزکننده دارد. در سال 1986، فیلیس رز( ) در مقاله‌ای تحت عنوان ابزار شکنجه در ماهنامه آتلانتیک، نوشته است: محرومیت از خواب در قرون وسطی به انواع شکنجه افزوده شد و دلیل اصلی آن نوع تلقی شخصی ایتالیایی به نام ایپولیتومارسیلی( ) از محرومیت از خواب به عنوان شکل انسانی شکنجه بود که در آن نشانه‌ای از شکسته شدن استخوانها یا سوختن پوست و گوشت بدن پیدا نبود. مارسیلی وسیله‌ای را اختراع کرد که به چندین نام معروف ‌شد از جمله گهواره خائن و همچنین ساعت شماطه‌دار. وی دستگاه عجیب و غریبی شبیه یک پیکان بسیار بزرگ و ضخیم ساخت، به گونه‌ای که بسیار دلخراش و ناخوشایند به نظر می‌آمد، دستگاه به شکلی کاملاً حساس تنظیم شده بود، به گونه‌ای که فرد قربانی تنها در صورتی که بیدار می‌ماند می‌توانست دستگاه تناسلی خود را از سوراخ و شکافته شدن محفوظ نگه دارد. این کار نقطه عطفی برای شکنجه‌گرانی محسوب می‌شد که پیش از این کارشان صرفاً محدود به دستگاه هراسناک قطع اعضای بدن برای اخذ اطلاعات از افراد زندانی بود. این روشها اغلب منجر به مرگ افراد در بند می‌شد و همواره نتیجه مطلوب و دلخواه را به همراه نداشت. مک فارلین ادامه می‌دهد: محرومیت از خواب بسیار مؤثر است، چرا که می‌توان آن را بدون وارد آوردن آسیب و صدمه جسمی انجام داد. این نوع شکنجه را می‌توان از راههای مختلفی انجام داد از جمله ریختن آب سرد بر سر قربانی و سیخونک زدن پی‌درپی به او برای این که دائماً راه برود. وی همچنین گفت: تمایل به خواب چیزی است که انسان را از پا در می‌آورد. شاید بهترین بهره‌برداری از عملیات روانی در سالهای اخیر علیه مانوئل نوریگا که در دسامبر 1989 برای فرار از نیروهای امریکایی در سفارت واتیکان در پاناماسیتی پنهان شد، به کار رفته باشد. نیروهای ویژه عملیات روانی امریکا با استفاده بلندگوهای بسیار بزرگ با صدای بلند، موسیقیهایی از جیمی هندریکس، دیوید بووی، رولینگ استونر، بون جوی و گروه هوی متال کوایت رویوت پخش کردند. نوریگا که از طرفداران اپرا بود پس از یک هفته و در فاصله کوتاهی پس از آنکه واتیکان از سربازان امریکایی درخواست کرد که صدای بلند موسیقی را کم کنند خود را تسلیم کرد. از آنجا که هر انسان در ازای دو ساعت بیداری به یک‌ساعت خواب نیاز دارد، تقریباً علائم اولیه محرومیت از خواب در میان همه ما یکسان است. گستره این علائم از تحریک‌پذیری و ناتوانایی در تمرکز و عصبانیت و کم‌حوصلگی تا اختلالات روانی شدید و کاهش مصونیت در مقابل بیماریها و عفونتهای ویروسی متغیر است. با افزایش نیاز به خواب، علائم و نشانه‌های بیماری نیز بیشتر می‌شود. ماس در این زمینه می‌گوید: از همه اینها که بگذریم شما فهرست کاملی از موارد کاهش عملکرد شناختی را به دست آورده‌اید. حافظه دچار اختلال می‌شود و امکان انجام کارهای پیچیده سخت می‌گردد توانایی تفکر عقلانی و منطقی کاهش می‌یابد و نمی‌توان به درستی فکر کرد. تصمیم‌گیری دچار اختلال می‌شود و توانایی ایجاد ارتباط کاهش می‌یابد و قربانی به فردی خیالاتی و بدگمان و غیرمنطقی تبدیل می‌شود. دانشمندان می‌دانند که حیواناتی همچون موش اگر به مدت دو تا سه روز بدون خواب نگه داشته شوند، می‌میرند. این مدت در مورد انسانها طولانی‌تر است اما به دلایل روشن، این آزمایش انجام نمی‌شود. در سال 1965، راندی گاردنر ـ دانش‌آموز دبیرستانی ـ در قالب تحقیقات دانشگاه استانفورد ـ کمی بیش از 11 روز را بیدار ماند تا در این زمینه رکورددار شود. وی تنها پس از چند شب خواب کامل، توانست به شرایط عادی بازگردد. مارک فارلین تأکید می‌کند این بی‌خوابی در شرایط مساعد صورت گرفت و در نهایت وی دچار هیجان و هذیان شد. او حتی نمی‌توانست راه برود. نتیجه‌گیری سرانجام این که، این نوع عملیات روانی همواره نتیجه‌بخش نیست. اف.بی.آی طی مشکل و بن‌بست خود با شاخه دیوید کورش در واکو(1993)، مراحل سوراخ کردن دندان و کشته شدن خرگوشها را با صدای بلند پخش کرد. شواهد حاکی است که با وجود صداهای نابهنجار، افراد گروه یاد شده، مقاوم و با قدرت باقی ماندند. سخنگوی اف.بی.آی بعداً در نایت‌لاین( ) اذعان کرد که هدف از این کار محروم کردن گروه دیوید از خواب برای شکستن کنترل کورش بر این گروه بوده است. این روش کارآیی نداشت زیرا محرومیت از خواب، قربانیان را تلقین‌پذیرتر می‌کرد. این روش به جای کاهش کنترل رئیس گروه، ممکن است آن را افزایش داده باشد.