از شوالیه های معبد تا مصر باستان
پیدایش فراماسونری و ریشه های تاریخی آن

هارون یحیی

اشاره:
مقاله حاضر به بررسی تحلیلی پیدایش فراماسونری و ریشه های تاریخی آن می پردازد که توجه شما خوانندگان ارجمند را بدان جلب می نماییم.

جنگجویان صلیبی
بیشتر مورّخان «فراماسونری» بر این باورند که مبدأ این سازمان، به جنگ های صلیبی در قرن دوازدهم بازمی گردد. اگرچه فراماسونری به طور رسمی در اویل قرن هیجدهم میلادی در انگلستان بنا نهاده شد، امّا در نقطه عطف حکایت آشنای فراماسونری، دسته ای به نام «شوالیه های معبد» یا شهسواران معبد قرار دارد.1

برخلاف آنچه بسیاری بر آن اصرار می ورزند، جنگ های صلیبی؛ اردوکشی نظامی با هدف گسترش مسیحیت نبود، بلکه تنها با اهداف مادی صورت پذیرفت. در دوره ای که اروپا فقر شدید و بیچارگی مفرط را تجربه می کرد، کامیابی و رفاه شرق - به ویژه مسلمانان خاورمیانه - توجه اروپاییان را به خود جلب نمود. این وسوسه، رونمایی از مذهب به خود گرفت و به نماد های مسیحی آراسته گردید. در عین حال اندیشه جنگ های صلیبی، از میل به منافع مادی و دنیایی متولد شده بود و این، علت تغییر رویکرد مسیحیان اروپا از سیاست های صلح طلبانه در دوران اولیه تاریخشان، به تجاوزهای نظامی ویرانگر به شمار می رفت.2

بنیان گذار جنگ های صلیبی، «پاپ اوربان دوم» بود. وی در سال 1095 م مجلس «کلرمونت» را که اصول صلح طلبانه پیشین مسیحیت در آن متروک گردید، فرا خواند. دعوت به جنگ با نیت به چنگ آوردن سرزمین های مقدس از دست مسلمانان اعلام گردید و در پی آن لشگر بزرگی از صلیبیان تشکیل شد که سربازان نظامی و ده ها هزار نفر از مردمان عادی آن را تشکیل می دادند.3

مورّخان بر این باورند که اقدام اوربان دوم با انگیزه خنثی کردن کاندیداتوری رقیب خود بوده است. بعلاوه شاهان اروپا، شاهزادگان، اشراف و دیگران در حالی دعوت پاپ را با شور پاسخ گفتند که مقصودی جز اغراض دنیایی نداشتند.4

بنا به گفته «دونالد کوئلر» از دانشگاه ایلی نویز، شوالیه های (شهسواران) فرانسوی در پی تصرف زمین های بیشتر بودند. تجار ایتالیایی امیدوار بودند تجارت خود را در بنادر خاورمیانه توسعه دهند. شمار وسیع مردم بی نوا، تنها برای فرار از سختی زندگی روزمرة خویش، به هیئت اعزامی پیوستند.5 این جمعیت حریص، در راه خود به شرق، بسیاری از مسلمانان و حتی یهودیان را به امید یافتن طلا و جواهرات، قتل عام کردند. صلیبیان حتی شکم قربانیان را برای یافتن طلا و سنگ های قیمتی که گمان می کردند آنها را قبل از مرگ بلعیده اند، پاره می کردند. طمع مادی صلیبی ها به حدی بود که آن ها در جنگ صلیبی چهارم، در غارت شهر مسیحی قسطنطنیه (استانبول کنونی) وقتی که برگ های طلایی را از دیوارنگارهای کلیسای ایاصوفیه می کندند، کوچکترین تردیدی به خود راه ندادند.

گروه مختلط و چند چهرة صلیبیان، پس از سفری طولانی و سخت و غارت و قتل عام وسیع مسلمانان، سال 1099 به اورشلیم رسید. شهر اورشلیم در پی محاصره ای که پنج هفته ادامه داشت، سقوط کرد و صلیبیان به آن وارد شدند. جهان به ندرت شاهد بی رحمی و وحشی گری مانند آنچه صلیبیان انجام دادند، بوده است. آنها همة مسلمانان و یهودیان شهر را به دم شمشیر سپردند. بر اساس سخنان یک تاریخ نگار، آنها همه اعراب و ترک هایی را که می یافتند - چه مرد و چه زن - می کشتند.6

ارتش صلیبیان طی دو روز 40 هزار مسلمان را با وحشی ترین شیوة ممکن به قتل رساند7 و پس از آن صلیبی ها بیت المقدس را پایتخت خود قرار داده و یک حکومت پادشاهی کاتولیک تأسیس کردند که از مرزهای فلسطین تا انطاکیه امتداد داشت. یکی از صلیبیان به نام «ریموند»، به این خشونت چنین مباهات می کند:
مناظر شگفت آور بودند. بعضی از مردان ما سر دشمنان خود را قطع می کردند؛ برخی آنها را در حالی که روی برج بودند، هدف تیر قرار می دادند تا سقوط کنند؛ بعضی آنها را بیشتر شکنجه می کردند و در آتش می انداختند. در کوچه های شهر، پشته های سر و دست و پا دیده می شد. برای حرکت باید با احتیاط از میان اجساد انسان ها و اسب ها عبور می کردیم. اما اینها در مقایسه با آنچه در «معبد سلیمان» صورت گرفت، بی اهمیت است. در معبد و رواق سلیمان، مردان ما در حالی که خون به زانوها و افسار اسب هایشان می رسید، عبور می کردند.8 آنها اورشلیم را پایتخت خود مقرر نمودند و قلمرو پادشاهی را سرزمین های فلسطین تا آنتیاک (در سوریه و ترکیه) تشکیل می داد. آنها از این زمان به بعد، برای حفظ موقعیت خویش در خاورمیانه، قدم در راه مبارزات جدید نهادند. حفظ کشور تازه، نیازمند سازماندهی بود. به همین منظور طبقات نظامی را تشکیل دادند که اعضای این دسته ها از اروپا به فلسطین می آمدند و در مکان هایی شبیه صومعه زندگی می کردند و برای جنگ با مسلمانان آموزش نظامی می دیدند. یکی از این دسته ها با بقیه تفاوت داشت. این طبقه، شهسواران یا شوالیه های معبد (تامپلیه ها) نام داشتند.9

دسته شوالیه های معبد که نام کاملشان «هم رزمان مسکین عیسی مسیح و معبد سلیمان» بود، سال 1118 - یعنی بیست سال پس از اشغال اورشلیم - توسط صلیبیان تشکیل شد. مؤسسان این طبقه، دو شوالیه فرانسوی به نام «هوق دپایو» و «گادفری دو سنت امر» بودند. این دسته در ابتدا تعداد نُه عضو داشت، اما به تدریج رشد کرد. علت انتخاب نام معبد سلیمان برای گروه، مکانی بود که به عنوان مقرّ انتخاب کرده بودند. آنها در کوه معبد، در مکان معبد ویران شده سکنا گزیدند. در همین محل مسجد «قبة الصخره» بنا شد. آنان خود را سربازان مسکین نام نهادند، اما در اندکْ زمانی، بسیار ثروتمند شدند. زائران مسیحی که از اروپا به فلسطین می آمدند، تحت کنترل کامل این گروه بودند و در نتیجه با پول زائران به ثروت هنگفتی دست یافتند. براساس دیدگاه مؤلفان انگلیسی، «میکائیل بینت» و «ریچارد لایف» نوعی نظام سرمایه داری قرون وسطایی را بنیان نهادند و از طریق معاملاتی که بر پایه بهره یا ربا قرار داشت، راه بانکداری مدرن را هموار کردند.10

شهسواران معبد، عامل اصلی حملات بعدی صلیبیان به مسلمانان و کشتن آنها به شمار می رفتند. به همین علت «صلاح الدین»؛ فرماندار بزرگ اسلام که در سال 1187 لشکر صلیبیان را در جنگ «حطین» شکست داد و اورشلیم را آزاد کرد، شوالیه های معبد را به خاطر جنایاتشان به مرگ سپرد؛ در حالی که پیش از این، بسیاری از مسیحیان را عفو کرده بود. شوالیه های معبد با وجود آنکه اورشلیم را از دست دادند و خسارات زیادی متحمل شدند و با وجود کاهش روزافزون حضور مسیحیان در فلسطین، به حیات خود ادامه دادند و بر قدرت خود در اروپا افزودند و ابتدا در فرانسه و سپس در سایر کشورها، بخشی از دولت شدند.11

تردیدی نیست که قدرت سیاسی آنان، پادشاهان اروپا را پریشان خاطر نمود، اما جنبه دیگری از شوالیه های معبد، روحانیت کلیسا را آشفته می کرد؛ و آن اینکه نظام به تدریج از دین مسیح برمی گشت و با حضور در اورشلیم، عقاید سرّی و درونی ناشناسی اختیار می نمود. شایعه هایی نیز مبنی بر سازمان بخشی آدابی خاص برای تجلی این تعالیم به گوش می رسید.12

بالاخره در سال 1307، «فیلیپ لوبل» - پادشاه فرانسه - تصمیم گرفت اعضای این دسته را دستگیر نماید. در این میان بعضی موفق به فرار شدند، اما بیشترشان گرفتار گشتند. در پی یک دوره طولانی بازپرسی و محاکمه، بسیاری از شوالیه های مصر به عقاید بدعت آمیز خود اعتراف نمودند و اقرار کردند که در میان خود به حضرت عیسی (ع) توهین می کرده اند. سرانجام رهبران شوالیه های معبد که «استاد بزرگ» نام داشتند؛ ازجمله «ژاک دوسوله»، در سال 1314 به دستور کلیسا و پادشاه اعدام و تعدادی بی شمار نیز زندانی شدند و فرقه به طور کلی پراکنده و رسماً ناپدید گردید. برخی مورّخان تمایل دارند که محاکمه شهسواران معبد را به عنوان توطئه ای از طرف پادشاه فرانسه قلمداد کنند و شوالیه ها را از اتهامات تبرئه کنند، اما این تفسیر قابل پذیرش نیست.13

محاکمة معبدیان پایان یافت، اما با آنکه رسماً وجود خارجی نداشت، به واقع ناپدید نگردید. طی بازداشت های ناگهانی سال 1307، بعضی از شوالیه های معبد موفق شدند بدون به جا گذاردن ردی از خویش، بگریزند. بر مبنای رساله ای با اسناد مستند تاریخی، تعداد عمده ای از اعضای این گروه به تنها قلمرو پادشاهی اروپا که کلیسای کاتولیک را به رسمیت نمی شناخت؛ یعنی کشور اسکاتلند، پناه بردند. آنها تحت حمایت پادشاه اسکاتلند، «رابرت بروس»، تشکیلات خود را احیا نمودند و سرانجام بعد از نفوذ به مهم ترین صنف در جزایر قرون وسطای انگلستان؛ یعنی لژ بنایان، این لژها را کاملاً تحت کنترل خویش درآوردند.14

لژ بنایان در اوایل عصر مدرن، نام خود را به «لژ فراماسون» تغییر داد. لژ اسکاتلند قدیمی ترین شاخة فراماسونری است و به اوایل قرن چهاردهم، زمانی که شوالیه های معبد به اسکاتلند پناهنده شدند، بازمی گردد. القابی که به افراد عالی رتبه این لژ داده می شد، قرن ها پیش تر به شوالیه های معبد اعطا می گردید15 که این عناوین تا به امروز به کار می روند. به طور خلاصه شهسواران یا شوالیه های معبد از بین نرفتند و هنوز فلسفه، عقاید و تشریفاتشان در لباس مبدّل فراماسونری پابرجاست. شواهد بی شمار تاریخی این موضوع را تأیید می کند و امروز شماری وسیع از تاریخ دانان غربی - چه فراماسون و چه غیرفراماسون - این امر را پذیرفته اند. در برخی مجلات فراماسون ها که برای اعضا منتشر می شود، به ریشه یابی فراماسونری و شوالیه های معبد اشاره می شود. فراماسون ها این موضوع را کاملاً پذیرفته اند. یکی از این مجلات «معمار سنان» نام دارد. این نشریه که متعلق به فراماسون های ترکیه است، ارتباط میان طبقه معبد و فراماسون ها را چنین تشریح می کند:
در سال 1312، زمانی که پادشاه فرانسه زیر فشار کلیسا، گروه معبد را توقیف کرد و اموالشان را به شوالیه های «سنت جان» داد، فعالیت های آنان متوقف نشد. شمار بسیاری از آنها به لژ های ماسونی که در آن زمان فعال بودند، پناه بردند. «مبیگناک» رهبر معبدیان و اندکی از سایر اعضا، در پناه یکی از لژهای وال بیلدرز به نام «مک بناش»، به اسکاتلند گریختند. «رابرت» پادشاه اسکاتلند به آن ها خوش آمد گفت و اجازه داد نفوذ خود را بر لژهای ماسونی اسکاتلند گسترش دهند. در نتیجه لژ های اسکاتلند از نظر مهارت و عقاید، اهمیتی بسیار یافتند.

امروز فراماسون ها از نام مک بناش با احترام یاد می کنند. ماسون های اسکاتلندی که وارث میراث اسکاتلند بودند، سال ها بعد آن را به فرانسه بازگرداندند و پایه های لژ اسکاتلند را بنا کردند.16

مجله فراماسونری ترکیه (معمار سنان)، بار دیگر اطلاعات بسیاری در ارتباط با شوالیه های معبد و فراماسونری ارائه می دهد و در مقاله ای با عنوان «شوالیه های معبد و فراماسون ها» چنین بیان می کند: تشریفات نظام معبد، شبیه تشریفات فراماسونری امروز است.17

بر مبنای این مطلب، اعضای شوالیه های معبد مانند اعضای فراماسونری، یکدیگر را برادر خطاب می کنند.18 در پایان مقاله می خوانیم:
شوالیه های معبد و سازمان فراماسونری، به میزان قابل توجهی بر یکدیگر تأثیر گذارده اند. حتی آداب و مراسم دو گروه چنان شبیه یکدیگر است که گویی از شوالیه های معبد نمونه برداری انجام شده است. در این ارتباط، ماسون ها به شدت خود را وابسته به معبدیان می دانند و در نهایت می توان گفت آنچه نسخه اولیه فراماسونری تلقی می شود، میراث شوالیه های معبد است.19 و بر این اساس می توان نتیجه گرفت که ریشه های فراماسونری، به فرقه شهسواران معبد بازمی گردد و فراماسون ها فلسفه این فرقه را پذیرفته و این مطلب را قبول نموده اند.20

شوالیه های معبد و کابالا
کتابی با عنوان «کلید هیرام» نوشتة دو ماسون به نام های «کریستوفر نایت» و «رابرت لوماس»، حقایقی مهم از ریشه های فراماسونری را آشکار می کند. به نوشتة این دو، فراماسونری استمرار شوالیه های معبد است. بعلاوه نویسندگان سرچشمه های نظام معبد را هم بررسی کرده اند.21

شوالیه های معبد در طول دوران استقرار در اورشلیم، دستخوش تغییراتی بزرگ قرار گرفتند و در حضور مسیحیت، عقاید دیگری اتخاذ نمودند. در نهاد این موضوع رازی نهفته است که آن را در معبد سلیمان کشف کرده اند. نویسندگان، اعضای نظام معبد را محافظان زائران مسیحی فلسطین می دانند که تظاهر به این عمل می نمودند و هدف حقیقی شان کاملاً متفاوت بود:
هیچ نشانه ای مبنی بر حمایت مؤمنان لژ معبد از زائران وجود ندارد، اما طولی نکشید که مدارک قاطعی در ارتباط با اجرای حفاری های وسیع در زیر خرابه های معبد یافتیم.22

نویسندگان کتاب «کلید هیرام» تنها کاشفان این شواهد نبودند. مورّخ فرانسوی به نام «دلافورج»، ادعای مشابهی می کند:
وظیفة اصلی نُه شوالیه، انجام تحقیقات جهت به دست آوردن آثار باستانی و نُسَخ خطی به شمار می رفت که حاوی ماهیت رسوم پنهانی یهودیت و مصر باستان بودند.23 در اواخر قرن نوزدهم، «چارلز ویلسون» از «انجمن مهندسان رویال»، تحقیقات باستان شناسی را در اورشلیم آغاز نمود. او به این نتیجه رسید که شوالیه های معبد برای مطالعه ویرانه های معبد، به اورشلیم رفته اند. ویلسون در زیر شالوده معبد، نشانی از حفاری و کاوش یافت و به این نتیجه رسید که این اعمال با ابزار متعلق به شوالیه های معبد صورت پذیرفته اند. این اقلام در مجموعه «رابرت برایدون» که آرشیو اطلاعاتی گسترده ای در رابطه با نظام معبد در اختیار دارد، موجود است.24

نویسندگان کتاب «کلید هیرام»، حفاری های شوالیه های معبد را بی نتیجه نمی دانند و چنین استدلال می کنند که این گروه، آثاری در اورشلیم کشف کردند که دیدشان را نسبت به جهان تغییر داده است. بعلاوه بسیاری از دیگر محققان، همین عقیده را دارند. حتماً دلیلی وجود داشته که شوالیه های معبد را با وجود مسیحی بودن، از سرزمین های مسیحی عالم به اورشلیم و به پذیرش عقاید و فلسفه کاملاً متفاوت و اجرای مراسم بدعت آمیز و اجرای تشریفات «جادوی سیاه» هدایت نموده است.

مطابق دیدگاه مشترک بسیاری از محققان، این دلیل «کابالا» است. معنای لغوی کابالا، «سنت شفاهی» است. دایرة المعارف و لغت نامه ها، آن را شاخه مبهم و سرّی یهودیت تعریف می کنند. بر اساس این تعریف، کابالا به موشکافی معانی پنهان تورات و دیگر نوشته های یهودی می پردازد، اما با بررسی دقیق تر موضوع به حقایق دیگری پی می بریم؛ مانند اینکه کابالا نظامی است که در بت پرستی ریشه داشته، قبل از تورات موجود بوده و بعد از آشکار شدن تورات، در یهودیت گسترش یافته است.25 «مورات ازگن» فراماسون ترک، در کتاب خود با عنوان «فراماسونری چیست و به چه چیز شبیه است؟»، می نویسد:
به روشنی نمی دانیم کابالا از کجا آمد یا چگونه گسترش یافت. این اسم نامی عمومی برای فلسفه ای سرّی، باطنی، منحصر به فرد و آمیخته با علوم ماوراء الطبیعه است که مشخصاً با یهودیت درآمیخته است. کابالا به عنوان عرفان یهودی شناخته شده، اما بعضی اجزای آن نشان می دهد که بسیار پیش تر از تورات به وجود آمده است.26

«ماسوکس» مورّخ فرانسوی، کابالا را بسیار کهن تر از یهودیت می داند.27
«تئودور ریناخ» مورّخ یهودی می گوید:
کابالا زهری است که به رگ های یهودیت وارد می شود و آن را کاملاً در بر می گیرد.28
«سلیمان ریناخ» کابالا را «نمونه ای از بدترین انحرافات ذهن انسان» تعریف می کند. 29 دلیل این سخن وی این است که تعالیم کابالا به طور گسترده با جادوگری مرتبط است. کابالا در طول هزاران سال، سنگ بنای انواع تشریفات جادوگری به شمار می رفته است. این اعتقاد وجود دارد که خاخام هایی که کابالا را مطالعه می کنند، از توان جادوگریِ بزرگی برخوردارند. همچنین بسیاری از غیریهودیان، تحت تأثیر کابالا سعی می کنند با به کارگیری تعالیم آن جادوگری کنند. تمایلات سرّی اواخر قرون وسطی، به ویژه آنچه کیمیاگران به آن می پرداختند، به میزان وسیعی ریشه در کابالا داشت. عجیب اینجاست که یهودیت، دینی توحیدی است و با وحی تورات بر حضرت موسی (ع) آغاز گردیده است. با این حال درون آن سیستمی به نام کابالا جای گرفته که در بر دارندة آداب جادوگری است و از سوی مذهب ممنوع اعلام شده است. این موضوع گفته های ما را اثبات می کند و به خوبی نشان می دهد کابالا در واقع عنصری خارجی است که از بیرون به یهودیت وارد شده است، اما سرچشمه این عنصر کجاست؟ «فیبر اولیوت» مورّخ یهودی، مصر باستان را خاستگاه کابالا می داند. به عقیدة وی، ریشه های کابالا سنتی است که بعضی رهبران یهودی در مصر باستان آن را آموختند و نسل به نسل به صورت شفاهی منتقل کردند.30 به همین دلیل برای کشف مبدأ اصلی زنجیرة کابالا، نظام معبد و فراماسونری؛ باید به مصر باستان مراجعه کنیم.
منابع در دفتر نشریه موجود می باشد

منبع : ماهنامه پویا