موسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن در گزارشی با اشاره به ساختار امنیتی یمن، پیشنهاداتی را به دولت آمریکا برای گسترش نفوذ در یمن از طریق کمک‌های مشخص ارائه می‌دهد و در عین حال به کمک‌های اطلاعاتی آمریکا به عربستان و یمن برای حمله به حوثی‌ها ها اشاره می‌کند. آمریکا در گام اول برنامه‌اش برای اعمال نفوذ در خلیج عدن و منطقه یمن، اعلام کرده‌است که می‌خواهد تا کمک‌های مشخصی را به دولت علی عبدالله صالح رئیس جمهوری این کشور انجام دهد. موسسه موسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن در گزارشی راهکارهایی را به دولت آمریکا پیشنهاد می‌کند که بر اساس آن بتواند نفوذ خود را به صوت موثر در این کشور فقیر، جنگ‌زده و استبداد زده، افزایش دهد. از نکات جالب این گزارش‌ این است که نویسنده‌ آن در عین تایید کمک‌های اطلاعاتی آمریکا به ارتش یمن و عربستان برای حمله به رزمندگان الحوثی با توجه به عمق جنایات واقع شده وسط این حملات کوشیده است تا دولت امریکا را از این وحشی‌گری‌ها مبرا دانسته و این کشور را مخالف کشتار غیر نظامیان معرفی کند. اتفاقی که به صورت مستقیم توسط نیروهای آمریکایی و هواپیما‌های بدون سرنشین آنها در افغانستان و پاکستان به وقوع می‌پیوندد. این گزارش همچنین، سرپل‌هایی که احتمالا آمریکایی‌ها در یمن در صدد دستیابی به آنها هستند را مشخص می‌کند؛ سرپل‌هایی که شامل ایجاد نیروهای امنیتی جدید و آموزش دادن نیروهای امنیتی موجود یمن است. ***** در تاریخ دوم ژانویه سال 2010 میلادی، "باراک اوباما " رئیس‏جمهوری آمریکا تاکید کرد: " تقویت همکاری با دولت یمن در زمینه‏ آموزش و تجهیز نیروهای امنیتی این کشور، موضوعات اطلاعاتی و مبارزه با تروریست‏های القاعده از اولویت‏های آمریکا محسوب می‏شود. " افزایش کمک‏های نظامی به صنعا شامل برنامه متعادل‏سازی دقیقی خواهد بود. از یک‏سو، ایالات متحده به شدت تمایل دارد که نیروهای القاعده در شبه‏جزیره عربستان (AQAP) را تضعیف کند تا مانع تهاجم ایشان به منافع آمریکا در یمن، مسیرهای حساس دریایی و سایر نقاط جهان شود. از سوی دیگر، در این کشور ضعیف و متفرق، بخش‏های خاصی از نیروهای امنیتی در راستای سرکوب داخلی به‏کار گرفته می‏شوند و ضمنا بخش‏هایی از سیستم اطلاعاتی این کشور نیز با شبه‏نظامی‏گری اسلامی موافق‏اند. چنین شرایطی می‏تواند موجب خدشه‏دار شدن اهداف آمریکا شود. * پیشینه اولین رده از نیروهای امنیت داخلی یمن از دو سازمان اطلاعاتی تشکیل شده است: "دفتر امنیت ملی (NSB) " و "سازمان امنیت سیاسی (PSO ". (PSO نسبت به سازمان دیگر قدیمی‏تر بوده و به سازمان‏های اطلاعاتی عربستان سعودی و پاکستان وابسته است؛ همین وابستگی دولت یمن را در استخدام جنگجو برای جهاد علیه شوروی سابق در افغانستان دخیل کرده بود. دولت "علی عبدالله صالح " رئیس جمهوری یمن از PSO برای ترتیب دادن جلسات مذاکره با شبه‏نظامیان رادیکال سنی‏مذهب عرب‏زبان در یمن استفاده کرده و به این ترتیب توانسته است این شبه‏نظامیان بازگشته از افغانستان را جذب نیروهای امنیتی خود کرده و از ایشان در درگیری‏های داخلی بهره گیرد. در سوم فوریه سال 2006 میلادی، 23 نفر از جهادگران زندانی توانستند از زندان PSO بگریزند. در میان ایشان رهبران جنبش AQAP نیز حضور داشتند. این اتفاق منجر به تقویت موضع NSB شد که در سال 2002 برای همکاری با سازمان‏های اطلاعاتی غربی بنیان نهاده شده بود. NSB اکنون مسوول هزینه‏کرد 4/3 میلیارد دلار بودجه‏ای است که ایالات متحده به مبارزه با AQAP در مناطق قبیله‏ای اختصاص داده است. دومین رده از نیروهای امنیت داخلی یمن را یک نیروی 50000 نفری تشکیل می‏دهد که تحت عنوان "سازمان مرکزی امنیت (CSO) " و به مثابه یکی از شاخه‏های قدرتمند وزارت کشور یمن مشغول به فعالیت است. CSO شامل "نیروهای امنیت مرکزی (CSF) " می‏شود که مسوولیت حفاظت از ساختمان‏ها و زیرساخت‏های مهم را بر عهده دارند. همچنین شبکه ایست‏بازرسی‏های داخل اتوبان‏های یمن نیز تحت امر این نیرو است. این نیرو همچنین آغاز به عملیات تجسسی در اهداف احتمالی تروریست‏ها کرده است. واحد ضدتروریسم (CTU) این نیرو از 150 نیروی ویژه تشکیل شده که از سال 2003 به بعد عملکرد موفقی در پیشگیری از حملات تروریستی داشته است. سومین رده از نیروهای امنیتی یمن را نیروهای نظامی تشکیل می‏دهند. ارتش یمن از اهداف احتمالی تروریست‏ها و ایست‏بازرسی‏ها محافظت کرده و واحدهای ارتش در کنار نیروهای CSF دیده می‏شوند، هرچند که با شروع درگیری با جنبش حوثی تقریبا نیمی از قدرت ارتش یمن صرف این درگیری شده است. این امر منجر به فعال‏سازی "ارتش مردمی " شده که براساس مدل حزب بعث عراق و تاحدودی مجاهدین عرب افغانستان طرحریزی شده است. در کنار ارتش، گارد ساحلی یمن که توسط نیروهای آمریکایی آموزش دیده‏اند و همچنین نیروی هوایی این کشور قرار دارند که اقدامات پشتیبانی مهمی را برای نیروهای امنیت داخلی فراهم می‏آورند. * نقاط تمرکز حمایت‏های نظامی - فنی آمریکا AQAP توانسته است با اتکا به رهبری باثبات و کارآمد شبه‏نظامیان مجربی همچون "ناصر الوهیشی " به عنوان نظریه‏پرداز و "قاسم الریمی " به عنوان فرمانده نظامی قدرت خود را به‏شکل روزافزونی افزایش دهد. بر این اساس، موجه خواهد بود که کمک‏های امنیتی آمریکا به سوی رده‌های اول و دوم امنیتی سرازیر شوند که قابلیت دستگیری و شکار افراد را دارند، به خصوص NSB، CTU و بخش‏های تخصصی نیروی هوایی یمن. با این حال، این نیروها فقط یک بخش از معماری اطلاعاتی و امنیتی لازم برای شکست القاعده را تشکیل می‏دهند. کمک مشترک ایالات متحده و انگلیس در راستای رشد و توسعه نیروهای امنیتی ضدتروریستی یمن منجر خواهد شد که از وابستگی این کشور به PSO در زمینه گردآوری اطلاعات و درگیری‏های قبیله‏ای کاسته شود. هم‏اکنون، تلاش‏های ضدتروریستی از سوی واحدهای "اداره تحقیقات جنایی (CID) " در پلیس محلی یمن مورد حمایت قرار می‏گیرند، اما باید توجه داشت که این واحدها ضعیف بوده و بر روی آنها سرمایه‏گذاری کافی صورت نپذیرفته است. با این وجود، همین نیروهای ضعیف نیز از سوی AQAP تهدید انگاشته شده و مورد حملات رعب‏انگیز قرار گرفته‏اند. به عنوان مثال، در اواسط ماه نوامبر گذشته "کلنل بسام سلیمان تربوش "، ریاست CID در "ماریب " (Marib) به قتل رسیده و فیلمی از نحوه قتل وی در شبکه اینترنت منتشر شد. برای افزایش قابلیت‏های پلیس اطلاعاتی یمن لازم است که یک ماموریت آموزشی قوی با اجازه استفاده از برخی امکانات بومی در راستای آموزش ترتیب داده شود. تجربه ایالات متحده در عراق و افغانستان نشان داده است که روند توسعه چنین قابلیت‏هایی عموما کند و مشکل بوده و نیازمند پایش مستمر است. دولت آمریکا در ضمن آمادگی برای افزایش کمک‏های امنیتی به یمن نباید از نقش ارتش این کشور و CSF غافل شود. به بیان دقیق‏تر، واشنگتن باید یک برنامه آموزشی ترتیب دهد که طی آن تنها یک بریگاد از ارتش یمن به قابلیت‏های بیشتری دست یابد. در دورانی که تهدیدها افزایش می‏یابند، این بریگاد می‏تواند پیاده‏نظام لازم را برای حفاظت از پایتخت و جاده‏های اصلی فراهم آورد (همانطور که قبلا اشاره شد، نظام امنیتی دولت یمن و ارتش این کشور در حال حاضر به نبرد با حوثی‏ها مشغولند.) این بریگاد همچنین می‏تواند به عنوان کادر آموزش مبارزه با تروریسم تلقی شده و واحدهای آن به طور چرخشی به آموزش سایر واحدهای نظامی یمنی بپردازند. به موازات این برنامه کوتاه‏مدت، ایالات متحده باید به دانشکده‏های نظامی یمن کمک کند تا بتوانند در آینده نیروهای لازم را آموزش داده و ایشان را برای تصدی سمت‏های نظامی و حکومتی تربیت کنند. با فرض این نکته که تلاش برای باثبات ساختن یمن فرآیندی طولانی مدت و چالشی بی‏انتها است، فصل دیگری از کمک‏های امنیتی آمریکا به یمن را می‏توان اقداماتی دانست که نتیجه آنها در درازمدت مشخص خواهد شد. * دام‏های بالقوه دولت‏های منطقه‏ای عموما کمک‏های امنیتی آمریکا را در راستای اهداف خاص خود مصرف می‏کنند. دولت علی عبدالله صالح که به‏تازگی به برخی روش‏های دموکراتیک روی آورده و هنوز از نظر رعایت حقوق بشر در وضعیت نامناسبی به سر می‏برد را نیز نمی‏توان از این قاعده مستثنی شمرد. برای مثال، وزارت خارجه آمریکا و سازمان عفو بین‏الملل از هر دو سازمان NSB و PSO به خاطر اعمال خشونت علیه مخالفین رژیم، روزنامه‏نگاران و اقلیت‏های مذهبی انتقاد کرده‏اند. به همین ترتیب، سازمان‏های آموزش دیده از سوی آمریکا نظیر CTU نیز در درگیری‏ها علیه جنبش الحوثی به‏کار گرفته شده‏اند. بنابراین، واشنگتن باید دقیقا به ماهیت کمک‏های امنیتی خود به یمن توجه داشته باشد و سیاست‏های کوتاه‏مدت و بلندمدت خود در این خصوص را هماهنگ سازد. به بیان دقیق‏تر، آمریکا باید مواظب باشد که کمک‏های امنیتی این کشور به یمن صرف درگیری‏های خونین داخلی نظیر نزاع 5 ساله با جنبش الحوثی نشوند. به علاوه، برخی وقایع اخیر مخالفت‏هایی را با ارائه برخی کمک‏های خاص اطلاعاتی، فنی و نظامی به دولت یمن برانگیخته است. مثلا در سپتامبر و اکتبر سال 2009 میلادی، حمله هوایی مشترک نیروهای یمنی و سعودی علیه حوثی‏ها به تخریب یک بازار و آسیب‏دیدن یک اردوگاه آوارگان انجامید و ضمنا در همین دوره زمانی 12 نفر از سربازان یمنی قربانی آتش نیروهای خودی شدند. به همین ترتیب، بین 17 تا 24 دسامبر سال 2009، دولت یمن سه حمله هوایی علیه مقرهای احتمالی جلسات رهبران AQAP در "ابیان " و "شبوا " ترتیب داد. در این حملات نیز همچون حملات انجام شده علیه حوثی‏ها، هیچ یک از رهبران ارشد AQAP کشته نشدند اما تعدادی از شهروندان غیرنظامی به قتل رسیدند. درواقع، شبه‏نظامیان AQAP پس از مدتی به این مکان‏ها مراجعه کرده و با شهروندان مصیبت‏دیده صحبت کردند. با توجه به میزان تاثیر چنین وقایعی بر تلاش‏های آمریکا در یمن و سهولت استفاده AQAP از این وقایع، واشنگتن باید به یمنی‏ها جدا توصیه کند که جز در موارد ضروری از چنین حملاتی استفاده نکرده و عملیات دستگیری به‏وسیله پلیس شبه‏نظامی را جایگزین آن کنند.