یک تحلیلگر مسایل بین‌الملل با اشاره به ایده رهبران روسیه بخصوص پوتین برای احیای دوباره قدرت روسیه نوشت: آیا روسیه رویای به زیر کشیدن آمریکا را در سر می‌پروراند. آژانس خبری "معا الاخباریة " در مقاله‌ای با بررسی وضعیت اقتصادی جهان و بحران جهانی که تقریبا تمام کشورهای جهان را درگیر خود ساخته به نقل از مامون شحاده کارشناس امور منطقه‌ای به وضعیت روسیه و تز جدید این کشور که توسط ولادیمیر پوتین ارائه شده می‌پردازد و تلاش می‌کند با پاسخ دادن به سوالات مطروحه پیش‌بینی کند که روسیه تا چه اندازه موفق خواهد شد، دکترین جدید خود را در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به اجرا بگذارد. به جهت طولانی بودن این مبحث مقاله در دو قسمت ارائه خواهد که در بخش اول به اهمیت احیای مجدد قدرت روسیه از دید رهبران این کشور و اهمیت دو کشور الجزایر و سوریه برای روسیه پرداخته می‌شود. شحاده با تاکید بر این امر که اگر روسیه می‌خواهد قدرت گذشته خود را در منطقه بازیابد باید در سیاست‌های اقتصادی خود در قبال منطقه تجدیدنظر کند، می‌نویسد: بی‌شک عدم سرمایه‌گذاری در طرح‌های منطقه‌ای از نفوذ سیاسی این کشور در منطقه می‌کاهد و در برابر ایفای نقش این کشور در حل بحران‌های منطقه مانع ایجاد می‌کند که رهآورد آن انزوای این کشور است و این از جمله اهدافی است که آمریکا بطور خاص و غرب به طور عام آن را دنبال می‌نمایند. با فهم این موضوع روسیه تلاش می‌کند نقش مهمی در منطقه ایفا کند و پیشرفت ملموس و قابل ملاحظه‌ای را در سازش‌های منطقه‌ای محقق سازد تا بدین وسیله به مرکز ثقل توجه اعراب تبدیل شود. * تلاش برای برقراری روابط ویژه با الجزایر، ترکیه، امارات و سوریه به اعتقاد شحاده آن چه روسیه را به تامل واداشت تا سیاست‌هایش در قبال جهان بیرون را بر اساس سیاست خارجی‌ای تغییر دهد که موجب تضمین آینده‌ای روشن برای این کشور باشد فهم و دریافت این موضوع توسط سیاستمداران این کشور و از جمله ولادیمیر پوتین است که باید به دوره رکود روسیه که از دهه 90 آغاز شده باید پایان داد و عظمت این کشور را دوباره به آن بازگرداند، این موضوعی است که پوتین آشکارا در سخنرانی مقابل حاضران در کنگره "روسیه متحد " به آن اشاره و بر لزوم اجرای طرح‌های استراتژیکی تاکید کرد که روسیه را چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی به قدرت گذشته‌اش بازگرداند،‌ استراتژی‌هایی که به "طرح پوتین " معروف شدند. این موضوعی است که توسط میخائیل دیمیتریف مدیر هیئت همکاری‌های تکنیکی فدرال روسیه نیز مورد تاکید قرار گرفت. دیمیتریف در این‌باره می‌گوید: "مسکو تلاش دارد همکاری‌های نظامی و تکنیکی خود را با کشورهای عربی توسعه دهد و وارد بازارهای جدید شود " و در این زمینه به امضای قراردادهای کلان با چندین کشور عربی اشاره نمود. تلاش برای احیای مجدد روسیه موضوعی است که کارشناسان امور روسیه در جهان نیز به آن اشاره می‌کنند و به نوشته شحاده به عنوان مثال "لورا دلکور " مدیر تحقیقات و پژوهش‌های مرکز تحقیقات بین‌المللی و استراتژیک فرانسه هم بر آن تاکید دارد؛ "توجه فزاینده روسیه به منطقه از این امر نشات می‌گیرد که مسکو فقط خواستار احیای جایگاه سیاسی و نظامی‌ خود در منطقه نیست بلکه در پس توسعه روابط اقتصادی‌اش خواستار ایفای نقش به عنوان بازیگر اصلی در حوزه نفت و گاز نیز می‌باشد که اهمیت آن را طی بحران گاز با اوکراین و کشورهای اروپایی در فصل زمستان به خوبی دریافته است ". این بدین معناست که روسیه از ابتدای سال 2000 تلاش می‌کند تغییراتی در روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود بویژه با چهار کشور الجزایر، سوریه، امارات متحده عربی و ترکیه بوجود آورد چون به اعتقاد این کشور، کشورهای مذکور اهمیت بسزایی در چارچوب‌های منطقه‌ای دارند و در مناطق استراتژیک و ژئوسیاسی مهمی قرار گرفته‌اند اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرا روسیه تلاش دارد روابط خود را با این چهار کشور توسعه دهد؟ * الجزایر مهمترین شریک تجاری روسیه در شمال آفریقا برای پاسخ به این سوال به نظر شحاده باید نگاهی به تاریخچه روابط روسیه با این چهار کشور داشته باشیم تا بتوانیم از آن طریق به سرنخ‌های پروسترویکای نوین روسیه در مفهوم پوتینی آن هم برسیم. * الجزایر: روسیه تلاش می‌کند روابط خود را با این کشور مستحکم نماید چون معتقد است الجزایر مهمترین شریک تجاری و بازرگانی روسیه در شمال آفریقا و منطقه دریای مدیترانه است و این دو کشور بزرگترین تامین کننده گاز اتحادیه اروپا می‌باشند و در این زمینه قراردادهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بی‌شماری میان خود منعقد کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به امضای موافقتنامه احداث خطوط آهن در الجزایر توسط یک شرکت روسی و اقدام شرکت "نفت روس " به همکاری با شرکت "استروی ترانس گاز " جهت اکتشاف دو حلقه چاه نفت و دو منبع گاز در الجزایر و تلاش دو کشور برای تشکیل سازمانی برای صنعت گاز که به "اوپک گازی " معروف شده و بسان اوپک عمل می‌کند، اشاره کرد. البته تشکیل اوپک گازی با استقبال کشورهایی همچون ونزوئلا و ایران نیز مواجه شد. از دیگر موارد همکاری این دو کشور با یکدیگر باز می‌توان به سخنان "سیورنایا ورت "، مدیرکل صنایع کشتی‌سازی روسیه اشاره کرد که تاکید نمود روسیه متعهد شده تا اواخر سال 2009 دو زیر دریایی و دو ناو در اختیار نیروی دریایی الجزایر قرار دهد و این جدای از قراردادهای فروش تسلیحات به این کشور است که به ارزش 4.7 میلیارد دلار مابین دو کشور به امضا رسیده است. این کارشناس امور منطقه ادامه می‌دهد: اطلاعات موجود حکایت از آن دارد که الجزایر جایگاه دوم را در میان شرکای تجاری روسیه در امر خرید تسلیحات احراز می‌کند. به همین منظور دولت روسیه برای حفظ این شریک تجاری دیون این کشور را بخشید و آنها را تبدیل به سرمایه‌گذاری‌های مشترک در الجزایر نمود و "یوریس عزیزلوف " رئیس مجلس دومای روسیه در این‌باره یادآور شد که همکاری‌های نظامی - تاکتیکی دو کشور نقش بسزایی در رشد مبادلات تجاری دو کشور دارد و میزان مبادلات تجاری روسیه با الجزایر تا اواخر سال 2007 به یک میلیارد دلار بالغ شد و این اواخر همکاری‌های اقتصادی مبتنی بر مشارکت‌های دو جانبه گشته که در امضای موافقتنامه همکاری‌های فضایی و امضای موافقتنامه استفاده مسالمت‌آمیز از نیروی هسته‌ای نمود پیدا می‌کند که رهآورد آن پرتاب ماهواره الجزایری "ست - 1 " به فضا بود. * سوریه: در مورد سوریه، روسیه تلاش می‌کند با استفاده از پیشینه روابط دیرینه خود با این کشور سخن را به عمل تبدیل کند چون معتقد است سوریه در منطقه خاورمیانه کشوری میانجی و حلقه ارتباط و تاثیرگذاری مستقیم بر منطقه و حتی سطح بین‌المللی و نقطه ارتباط و تلاقی منافع منطقه‌ای بر پایه دیدگاه ژئوسیاسی روسیه است. * سوریه شاه‌کلید جنگ و صلح خاورمیانه همچنین روسیه اعتقاد دارد سوریه شاه کلید جنگ و صلح در خاورمیانه است و می‌تواند نقش مهمی در مذاکرات سیاسی ایفا کند. این بدین معناست که سوریه دروازه ورود به شرق عربی است و بسیاری از سیاستمداران روسی بر این موضوع اتفاق‌نظر داشته و سوریه را "قلب و کانون جهان عرب " توصیف و آرزو کرده‌اند که روابط خود را بیش از گذشته با این کشور توسعه دهند، البته سوریه نیز به این امر واقف است و هرگاه روسیه به نحوی بر این نقش تاکید کرده سیاستمداران سوری سعی کرده‌اند از این موضوع به نحوی بهره‌برداری نمایند. بنابراین به نظر می‌رسد هم‌سو با تمایل روسیه برای بازگشت به عرصه خاورمیانه سوریه نیز تلاش می‌کند نقش مهمی در منطقه ایفا نماید و امضای موافقتنامه‌های متعدد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی، نظامی، تجاری و همچنین قراردادهای خرید تسلیحات روسی و همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی بویژه در زمینه تحرکات اسرائیل همراه با تلاش برای تجدید ساختار سیستم دفاع هوایی سوریه دلیل این مدعی است. در این‌باره دریاسالار ولادیمیر ماسورین فرمانده نیروی دریایی روسیه گفت که روسیه قصد دارد پایگاه‌هایی نظامی در این کشور در دو منطقه لاذقیه و طرطوس احداث کند. در بعد اقتصادی نیز طی سال‌های 2006-2005 این دو کشور موافقتنامه‌های بی‌شماری امضا کردند که به موجب آنها چندین کارخانه مشترک در سوریه تاسیس گردید و مبادلات تجاری دو طرف در سال 2007 به بیش از یک میلیارد دلار رسید. بسان الجزایر در مورد سوریه نیز روسیه 10 میلیارد دلار از دیون این کشور را بخشید. در حال حاضر روسیه 57 درصد نیازهای نفتی سوریه را تامین می‌کند و در این اواخر شرکت "استرویس رایس " اقدام به کشیدن خط لوله گاز از اردن تا روسیه کرده که با گذر از سوریه گاز روسیه را به اردن منتقل می‌کند. * ترکیه: روسیه تلاش دارد همکاری‌های خود با ترکیه را نیز گسترش دهد چون معتقد است این کشور بسان سوریه نقش مهمی در منطقه ایفا می‌کند از جمله اینکه روسیه به خوبی می‌داند ترکیه پل ارتباطی شرق با غرب است و سه منطقه جغرافیایی اروپا، جهان عرب و آسیای میانه را به هم مرتبط سازد. همچنین از آن جهت که ترکیه عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است برای روسیه اهمیت بسیاری دارد و این اواخر این کشور تلاش کرد بلوکی استراتژیک متشکل از کشورهای سوریه، عراق، ایران و خود روسیه تشکیل دهد. در بعد قراردادی روسیه با ترکیه قراردادهای متعددی امضا کرده است، از جمله قرارداد همکاری دو جانبه معروف به "اوراسیا " که در سال 2001 به امضا رسید و موافقتنامه همکاری نظامی منعقده در سال 2009. * ترکیه بعنوان شریکی قابل اتکا افزون بر آن نمایشگاه تسلیحات روسیه در آوریل 2009 در این کشور برگزار شد و غیر از آن در سال ‌جاری این دو کشور قرارداد همکاری‌های دو جانبه نفت و گاز و نیرو و موافقتنامه کشیدن خط لوله نفتی "سامسون - جیحون " و موافقتنامه ساخت اولین نیروگاه برق که با سوخت هسته‌ای کار می‌کند و موافقتنامه استفاده از نیروی مسالمت‌آمیز هسته‌ای و همکاری‌های فضایی را امضا کردند. میانگین مبادلات تجاری دو کشور در سال 2008 بیش از 33 میلیارد دلار بود و از این حیث ترکیه پنجمین طرف تجاری و سومین خریدار گاز از روسیه تلقی می‌شود و 150 شرکت ترک در روسیه مشغول بکار هستند. مبادلات تجاری دو طرف به این محدود نمی‌شود، بلکه بعد سیاسی و برقرار کننده صلح و ثبات منطقه‌ای را نیز شامل می‌شود که نمونه آن اقدام روسیه به حل نزاع منطقه قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان و امکان ارسال نیروهای حافظ صلح روس و ترک و تقویت نقش ارتباط ترکیه میان جهان اسلام و غرب و ورود روسیه به این حوزه به عنوان شریکی جهت اداره اقتصادی و سیاسی منطقه است و اینها در امضای موافقتنامه احداث و کشیدن خط لوله گاز "جاری آبی - 2 " و همکاری دو کشور در حوزه نیرو و سرمایه‌گذاری در صنعت نفت عراق نمود پیدا می‌کند. تمام موارد فوق ما را به موضوع مهمی رهنمون می‌سازد و آن اینکه نزاع روسیه و آمریکا بر سر گاز آذربایجان در چارچوب خط لوله باکو است که از این حیث موضع روسیه با موضع طرف ترک در تاسیس سازمانی برای تولید کنندگان گاز جهت حفظ قیمت جهانی این کالا هم‌سو است که در این‌باره امارات متحده عربی نیز با روسیه و ترکیه هم موضع است. این اشتراک منافع و هم‌سویی دیدگاه‌ها موجب می‌شود تا دو کشور برای حل مسئله قره‌باغ جدی باشند و این بدین معناست که ترکیه و روسیه نگاهی تحلیلی به منطقه دارند تا بدان وسیله قدرت خود را در تمام حوزه‌ها و زمینه‌ها باز یابند. * امارات عربی متحده: روسیه تلاش دارد همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود را با امارات عربی متحده نیز گسترش دهد و این موضوع به خوبی از سخنان ولادیمیر کیدروف رئیس گروه خبرنگاران تلویزیون "روسیه امروز " آشکار است که گفت: "کشور امارت متحده عربی از حیث موقعیت استرتژیک نمونه بی‌همتایی در جهان عرب و بطور کلی در جهان است چون این کشور کانون قابل توجه منابع نفتی و مرکز تجارت جهانی و سیاحت و گردشگری بین المللی است.